Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Akrylan butylu

[141-32-2]

Synonimyester butylowy kwasu akrylowego
Klasyfikacja substancjiR10
Xi; R36/37/38
R43
Pierwsza pomoc
Uwaga: ze względu na ryzyko narażenia na mieszaniny akrylanu butylu z innymi akrylanami o większej toksyczności podano zasady postępowania w zatruciach akrylanami.
Niezbędne leki: tlen, Atrovent do inhalacji, deksametazon do podawania inhalacyjnego (np. Auxiloson), hydrokortyzon, furosemid, pyralgina do podawania pozajelitowego.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: tlenoterapia, postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Należy kontynuować podawanie tlenu. Ze względu na ryzyko obrzęku płuc założyć stałą drogę dożylną. W razie duszności, z objawami spastycznymi oskrzelowymi, należy podać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia); działa rozszerzająco na oskrzela po 3-5 minutach. W razie rozpoczynającego się obrzęku płuc podać inhalacyjnie deksametazon (np. Auxiloson) lub dożylnie hydrokortyzon, furosemid. Ze względu na zagrażający obrzęk płuc w każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza bez przerywania leczenia.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W razie zaburzeń oddychania zaintubować, prowadzić oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają założenie stałej drogi dożylnej, podanie inhalacyjnie deksametazonu (np. Auxilosonu) lub dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu.
W każdym przypadku zatrucia, ze względu na zagrażający obrzęk płuc, transport do szpitala karetką reanimacyjną PR z kontynuacją leczenia.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością wody o temperaturze pokojowej, najlepiej bieżącej. Nie stosować mydła ani środków zobojętniających. Założyć na oparzenia jałowy opatrunek. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W razie wskazań podać lek przeciwbólowy (np. pyralginę). W zależności od charakteru zmian transport do szpitala karetką PR w celu zapewnienia pomocy chirurgicznej lub dermatologicznej. Rozległe oparzenia skóry uzasadniają transport do szpitala pod nadzorem lekarza.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Natychmiast obficie płukać oczy chłodną wodą, najlepiej bieżącą, co najmniej 15 minut.
Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
Zapewnić pilną konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska
Podać do wypicia białko jaj kurzych lub mleko. Poza tym nie podawać niczego doustnie. Nie prowokować wymiotów. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Założyć stałą drogę dożylną. Można podać pozajelitowo lek przeciwbólowy (np. pyralginę). Ze względu na zagrażający wstrząs - transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 128,2

Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz

Barwa: bezbarwna

Zapach: ostry

Temperatura topnienia: -64,6°C

Temperatura wrzenia: 148°C

Temperatura zapłonu: 38°C

Temperatura samozapłonu: 280°C

Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:

- dolna: 1,03% obj.

- górna: 7,4% obj.

Stężenie stechiometryczne: 2,28% obj.

Gęstość w temp. 20°C: 0,9 g/cm3

Gęstość par względem powietrza: 4,4

Prężność par:

- w temp. 20°C: 5,3 hPa

- w temp. 30°C: 9,9 hPa

Stężenie pary nasyconej:

- w temp. 20°C: 28 g/m3

- w temp. 30°C: 50 g/m3

Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: 0,14% wag.

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym, acetonie, benzenie.
Właściwości dodatkowe
Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,4180

Lepkość w temp. 20°C: 0,9 mPa s

Ciepło właściwe: 1,92 J/(g K)

Ciepło parowania w temp. wrzenia: 278 J/g

Ciepło spalania: -31,8 kJ/g

Ciepło polimeryzacji: 502 J/g
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja drażniąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja nie może być sklasyfikowana jako rakotwórcza dla ludzi wg IARC (grupa 3).
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalnoúci zapachu - 0,53 mg/m3

LD50 (szczur, doustnie) - 900 mg/kg

LC50 (szczur, inhalacja) - 14320 mg/m3 (4 h)

LD50 (królik, skóra) - 2000 mg/kg
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja drażniąca; wywołuje uczulenia.
Drogi wchłaniania: pary - drogi oddechowe; ciekły - skóra, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci par wywołuje łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, kaszel, kichanie. Narażenie na mieszaniny z innymi akrylanami nasila objawy zatrucia i może wystąpić duszność oraz obrzęk płuc. Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie. Mieszanina akrylanów wywołuje miejscowe oparzenia chemiczne. Skażenie oczu ciekłym akrylanem powoduje zaczerwienienie spojówek, ból; mieszanina akrylanów - oparzenia chemiczne z ryzykiem uszkodzenia rogówki. Drogą pokarmową wywołuje nudności, wymioty, ból brzucha.
Objawy zatrucia przewlekłego: powtarzające się narażenie na pary może powodować bóle głowy, zwiększoną pobudliwość. Powtarzający się kontakt skóry z ciekłą substancją może prowadzić do uczuleniowego zapalenia skóry.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP