Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Amoniak

[7664-41-7]

Synonimyamoniak
Klasyfikacja substancjiR10
T; R23
C; R34
N; R50
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, Atrovent w kapsułkach i deksametazon do inhalacji, hydrokortyzon, furosemid (amp.), leki przeciwbólowe (np. pyralgina).

Odtrutki: nie są znane.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój i całkowity bezruch (zagrożenie obrzękiem płuc przy wysiłku), chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen do oddychania. W razie uczucia ?duszenia się?, niemożności mówienia, świszczącego oddechu, podać Atrovent z kapsułki do wdychania. Natychmiast wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Jeżeli utrzymują się objawy obrzęku krtani (bezgłos, stridor), pomimo podania Atroventu, założyć stałą drogę dożylną, podać dożylnie hydrokortyzon. Brak poprawy uzasadnia intubację i natychmiastowy transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. W zależności od objawów w układzie oddechowym - hydrokortyzon, furosemid. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną pod nadzorem lekarza (ryzyko obrzęku i powikłań płucnych).
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zmywać obficie bieżącą chłodną wodą, jednocześnie zdejmując ostrożnie odzież ze względu na możliwość głębokich uszkodzeń oblanej skóry. Nie stosować środków zobojętniających (zakwaszających). Na oparzenia założyć jałowy opatrunek. Skórę odmrożoną (?zbielałą?) polewać chłodną (!) wodą (z kranu) lub moczyć w zimnej wodzie (np. ręce). Po zaróżowieniu odmrożonej skóry założyć jałowy opatrunek.

Pomoc lekarska
Podać pyralginę. W każdym przypadku oparzeń lub odmrożeń skóry konieczna pomoc chirurgiczna. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną - zależnie od rozległości oparzeń.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Oczy płukać obficie chłodną wodą co najmniej 15 minut.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
W każdym przypadku skażenia oczu konieczna pilna pomoc okulistyczna.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska
Nie wywoływać wymiotów. Podać do picia białka jaj kurzych, mleko. Nie podawać niczego innego doustnie. Wezwać natychmiast lekarza.

Pomoc lekarska
Można podać parenteralnie środek przeciwbólowy (np. dożylnie pyralginę). Konieczny natychmiastowy transport karetką reanimacyjną PR do szpitala z zapewnieniem pomocy chirurgicznej ze względu na ryzyko perforacji przełyku i żołądka.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 17,031

Stan skupienia w temp. 20°C: gaz

Barwa: bezbarwny

Zapach: ostry, charakterystyczny

Temperatura topnienia (1013 hPa): -77,7°C

Temperatura wrzenia (1013 hPa): -33,35°C

Temperatura zapłonu: nie dotyczy

Temperatura samozapłonu: 630°C
Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:
- dolna: 15% obj.

- górna: 28% obj.
Granice wybuchowości w mieszaninie z tlenem:
- dolna: 14% obj.

- górna: 79% obj.

Stężenie stechiometryczne: 21,87% obj.
Minimalna energia zapłonu w powietrzu: 680 mJ
Gęstość gazu (0°C, 1013 hPa): 0,771 g/dml

Gęstość cieczy (-33,43°C, 1013 hPa): 0,682 g/cm3

Gęstość par względem powietrza (0°C, 1013 hPa): 0,597

Prężność gazu (20°C): 0,8 MPa

Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy, gaz

Rozpuszczalność w wodzie (20°C, 1013 hPa): 42,8% wag.

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach:

- etanol absolutny (0°C, 1013 hPa): 20,95% wag.

- metanol absolutny (0°C, 1013 hPa): 29,3% wag.
Właściwości dodatkowe
Temperatura krytyczna: 132,44°C

Ciśnienie krytyczne: 11,3 MPa

Współczynnik załamania światła (0°C, 1013 hPa): 1,000383

Lepkość gazu (0°C, 1013 hPa): 0,00918 mPa s

Lepkość cieczy (-33,5°C, 1013 hPa): 0,266 mPa s

Ciepło właściwe gazu (0°C, 1013 hPa): Cp = 2,16 J/(g K), Cv = 1,70 J/(g K)

Ciepło parowania (-33,35°C, 1013 hPa): 1371 J/g

Ciepło spalania (20°C, 1013 hPa): -17,35 J/ml
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja toksyczna, żrąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego przez IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalnoúci zapachu - 0,4-40 mg/m3

LD50 (szczur, doustnie) - 350 mg/kg

LC50 (szczur, inhalacja) - 7600 mg/m3 (2 h)

LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych

LCL0 (szczur, inhalacja) - 1420 mg/m3 (4 h)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca i żrąca.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazu i par wywołuje ból i łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, obrzęk i skurcz powiek, kaszel, ból gardła, chrypkę, ślinotok, mdłości, wymioty, ból za mostkiem, duszność. Może wystąpić obrzęk krtani z uczuciem duszenia, skurcz oskrzeli, zatrzymanie oddechu, obrzęk płuc. Następstwem bezpośrednim zatrucia może być ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc oraz zwłóknienie tkanki płucnej z ciężką niewydolnością oddechową. Kontakt skóry z gazem, mgłą lub roztworem amoniaku powoduje oparzenie chemiczne z głębokimi owrzodzeniami. Ciekły amoniak wywołuje odmrożenia skóry. Skażenie oczu gazem, parami lub roztworem wywołuje ból i ostry stan zapalny, owrzodzenie rogówki; może nastąpić martwica gałki ocznej, ślepota. Drogą pokarmową powoduje oparzenie błony śluzowej jamy ustnej, gardła, przełyku, ból brzucha z ryzykiem powikłań i zagrożeniem życia.
Objawy zatrucia przewlekłego: podrażnienie błon śluzowych górnych dróg oddechowych, oczu i stany zapalne skóry, przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP