Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Kwas azotowy

[7697-39-2]

Synonimykwas azotowy(V)
Klasyfikacja substancjiO; R8
C; R35*
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, Atrovent w kapsułkach i deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid, pyralgina do podawania pozajelitowego.

Odtrutki: nie są znane.

Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. W razie duszności (uczucie braku tchu) podawać tlen, najlepiej przez maskę. Jeżeli u poszkodowanego wystąpiła chrypka, niemożność mówienia, świszczący oddech, uczucie duszenia się - podać do wdychania Atrovent z kapsułki. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Jeżeli utrzymuje się skurcz głośni, pomimo podania Atroventu, założyć stałą drogę dożylną, podać dożylnie hydrokortyzon. Brak poprawy uzasadnia intubację dotchawiczą i natychmiastowy transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. Objawy osłuchowe skurczu oskrzeli uzasadniają podanie dożylne hydrokortyzonu. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają: podawanie tlenu, podanie dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. Ze względu na zagrożenie obrzękiem płuc do 48 godzin od czasu ekspozycji - nawet przy braku zmian osłuchowych w płucach -
transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza, bez przerywania leczenia.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, obmyć skórę dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Nie stosować mydła. Nie stosować środków zobojętniających. Założyć na oparzenia jałowy opatrunek. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W zależności od lokalizacji i rozległości oparzeń transport do szpitala karetką PR z zapewnieniem pomocy chirurgicznej. Można podawać pozajelitowo leki przeciwbólowe (np. pyralginę).
Uwaga: należy uwzględnić ryzyko zatrucia inhalacyjnego, jeżeli poszkodowany był narażony na stężony kwas azotowy, i poinformować szpital o możliwości wystąpienia opóźnionego obrzęku płuc.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej (unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki).
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
W każdym przypadku skażenia oczu konieczna pilna konsultacja okulistyczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniem okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska
Nie wywoływać wymiotów. Podać do wypicia białko jaj kurzych, ewentualnie mleko. Poza tym nie podawać niczego doustnie. Nie podawać środków zobojętniających (alkalizujących).

Pomoc lekarska
Założyć stałą drogę dożylną. Podać pozajelitowo lek przeciwbólowy (np. pyralginę). Transport do szpital karetką reanimacyjną z zapewnieniem pomocy chirurgicznej ze względu na ryzyko krwotoku i/lub perforacji przewodu pokarmowego.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 63,02

Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz

Barwa: bezbarwna, żółknie podczas przechowywania

Zapach: ostry

Temperatura krzepnięcia: -42°C - 100-procentowy roztwór
-40,5°C - 70-procentowy roztwór
-20°C - 50-procentowy roztwór

Temperatura wrzenia: 86,0°C - 100-procentowy roztwór
121,6°C - 70-procentowy roztwór
116,4°C - 50-procentowy roztwór

Gęstość w temp. 20°C: 1,51 g/cm3 - 100-procentowy roztwór
1,41 g/cm3 - 70-procentowy roztwór
1,31 g/cm3 - 50-procentowy roztwór

Gęstość par względem powietrza: 2,2

Prężność par (cząstkowa) w temp. 20°C: 46,33 hPa - 100-procentowy roztwór
3,99 hPa - 70-procentowy roztwór
0,27 hPa - 50-procentowy roztwór

Rozpuszczalność w wodzie: nieograniczona, z wydzieleniem ciepła

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: czysty rozpuszcza się w eterze etylowym, rozkłada się w alkoholu etylowym.
Właściwości dodatkowe
Ciepło właściwe w temp. 20°C: 1,76 J/(g K) - 100-procentowy roztwór
2,47 J/(g K) - 70-procentowy roztwór
2,85 J/(g K) - 50-procentowy roztwór

Ciepło parowania w temp. 20°C: 626,5 J/g - 100-procentowy roztwór

Ciepło rozpuszczania 1 mola kwasu w 200 molach wody w temp. 18°C: -31,14 kJ/mol
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja żrąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Narażenie zawodowe na mgły mocnych kwasów nieorganicznych jest zaliczane do grupy 1 wg IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - brak danych

LD50 (szczur. doustnie) - brak danych

LC50(szczur, inhalacja) - brak danych

LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja żrąca i dusząca.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: pary kwasu azotowego powodują przekrwienie spojówek, ból i łzawienie oczu; drażnią drogi oddechowe wywołując kaszel, pieczenie gardła, uczucie duszności (skurcz głośni, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli), krwioplucie. Następnie, po okresie utajenia (do 48 godzin), może wystąpić toksyczny obrzęk płuc. Skażenie skóry powoduje oparzenie z martwicą koagulacyjną. Rozległe oparzenie skóry może spowodować wstrząs, hemolizę erytrocytów, uszkodzenie nerek, zgon. Skażenie oczu powoduje oparzenie powiek i gałki ocznej. Drogą pokarmową powoduje oparzenie błony śluzowej jamy ustnej, przełyku, krwawienie z przewodu pokarmowego. Dawka śmiertelna wynosi 6-9 g. Następstwem zatrucia może być zapalenie płuc, oskrzeli; zmiany bliznowate po oparzeniach.
Objawy zatrucia przewlekłego: zapalenie spojówek, przewlekłe zapalenie oskrzeli, podrażnienie skóry i jej zapalenie.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP