   
|
|
|
SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie. Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.
|
Toluen[108-88-3]| Synonimy | metylobenzen, fenylometan
| | Klasyfikacja substancji | F; R11
Repro. Kat. 3; R63
Xn; R48/20-65
Xi; R38
R67
| | Pierwsza pomoc |
Niezbędne leki: tlen, parafina płynna.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w pozycji dowolnej. W razie duszności podawać tlen. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe. W zależności od objawów transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli zatruty oddycha, podać tlen przez maskę. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka).
Pomoc lekarska
W razie zaburzeń oddychania zaintubować, stosować sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU. Kontrolować akcję serca (EKG). Nie podawać adrenaliny i innych amin katecholowych. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością wody (z mydłem, jeżeli nie ma zmian).
Pomoc lekarska
W zależności od wskazań konsultacja dermatologiczna lub transport do szpitala karetką PR.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy przez co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.
Pomoc lekarska
Konieczna konsultacja okulistyczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Natychmiast po połknięciu poszkodowany powinien sam wywołać wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Podać do wypicia 150 ml płynnej parafiny. Nie podawać mleka, tłuszczów ani alkoholu. W razie duszności podawać tlen. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
Pomoc lekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. | | Właściwości fizykochemiczne |
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 92,1
Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz
Barwa: bezbarwna
Zapach: charakterystyczny
Temperatura topnienia: -95°C
Temperatura wrzenia: 110,6°C
Temperatura zapłonu: 4°C
Temperatura samozapłonu: 480°C
Granice wybuchowości w powietrzu:
- dolna: 1,2% obj.
- górna: 7,0% obj.
Stężenie stechiometryczne: 2,28% obj.
Gęstość w temp. 20°C: 0,873 g/cm3
Gęstość par względem powietrza: 3,18
Prężność par:
- w temp. 20°C: 29 hPa
- w temp. 30°C: 51 hPa
Stężenie pary nasyconej:
- w temp. 20°C: 110 g/m3
- w temp. 30°C: 186 g/m3
Rozpuszczalność w wodzie w temp. 25°C: 0,051% wag.
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w acetonie, lodowatym kwasie octowym, chloroformie, alkoholu etylowym, eterze etylowym.
Właściwości dodatkowe
Temperatura krytyczna: 318,6°C
Ciśnienie krytyczne: 4,1 MPa
Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,4969
Lepkość w temp. 20°C: 0,5866 mPa s
Ciepło właściwe w temp. 25°C: 1,76 J/(g K)
Ciepło parowania:
- w temp. wrzenia: 361,6 J/g
- w temp. 25°C: 412,3 J/g
Ciepło spalania: -42,48 kJ/g
Współczynnik podziału n-oktanol/woda (log Pow): 2,69 | | Właściwości dodatkowe | | | Informacje toksykologiczne: |
Klasa toksyczności
Substancja działająca szkodliwie na rozrodczość (kat. 3), szkodliwa i drażniąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja nie może być sklasyfikowana jako rakotwórcza dla ludzi wg IARC (grupa 3).
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalnoúci zapachu - 8 mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) - 5000 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) - brak danych
LD50 (królik, skóra) - 12124 mg/kg
LCL0 (szczur, inhalacja) - 15320 mg/m3 (4 h)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja szkodliwa, drażniąca. Działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, skórę, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci par w stężeniach przekraczających NDS może wywoływać łzawienie oczu, kaszel, ból i zawroty głowy. W stężeniach ok. 3000 mg/m3 mogą wystąpić zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów, stan zbliżony do upojenia alkoholowego z pobudzeniem, następnie sennością. Utrata przytomności może wystąpić w narażeniu na toluen w bardzo wysokim stężeniu (ponad 18000 mg/m3). W przebiegu zatrucia mogą nastąpić zaburzenia przewodnictwa w mięśniu sercowym, arytmia, migotanie komór, śmierć. Następstwem może być uszkodzenie wątroby, nerek, ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie płuc. Skażenie skóry ciekłym toluenem może wywołać miejscowe jej zaczerwienienie, swędzenie. Skażenie oczu ciekłym toluenem wywołuje ból, zaczerwienienie spojówek. Drogą pokarmową może wywołać objawy jak w zatruciu inhalacyjnym o różnym nasileniu i następstwach. Dawka toksyczna wynosi 0,5-1,0 g/kg masy ciała (tj. 35-70 ml).
Objawy zatrucia przewlekłego: zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego - zaburzenia emocjonalne, zaburzenia koordynacji ruchów. Może powodować uszkodzenie wątroby; zapalenie skóry objawiające się jej wysuszeniem, zaczerwienieniem i pękaniem. |
|
|
|
|
