Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Tetranitrometan

[509-14-8]

Synonimyczteronitrometan
Klasyfikacja substancjiO; R9
Rakotw. Kat. 2; R45
T; R23/25
Xi; R36/37/38
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, Atrovent i deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid, błękit metylenowy (1%) w amp., witamina C w amp. po 500 mg.

Odtrutki: błękit metylenowy (1%) w amp. do podawania dożylnego, witamina C w amp. po 500 mg do stosowania w warunkach szpitalnych.

Leczenie: tlen, postępowanie objawowe; odtrutka specyficzna w warunkach szpitalnych.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen, najlepiej przez maskę. W razie duszności (trudności w oddychaniu) podać do wdychania Atrovent (1-2 rozpylenia). Pilnie wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Należy kontynuować podawanie tlenu. Ze względu na zagrożenie wystąpieniem obrzęku płuc założyć stałą drogę dożylną. W razie duszności, z objawami spastycznymi oskrzelowymi, należy podać inhalacyjnie deksametazon. W razie rozpoczynającego się obrzęku płuc - dożylnie hydrokortyzon, furosemid. Transport do szpitala (ośrodka ostrych zatruć) karetką reanimacyjną bez przerywania podawania tlenu.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W razie zaburzeń oddychania zaintubować, prowadzić oddech za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają założenie stałej drogi dożylnej, podanie dożylnie hydrokoryzonu, furosemidu.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, umyć skórę dużą ilością letniej wody, najlepiej bieżącej. Na uszkodzoną skórę założyć jałowy opatrunek.

Pomoc lekarska
W razie wystąpienia zmian skórnych wskazana konsultacja dermatologiczna. Oblanie dużej powierzchni skóry może stanowić ryzyko zatrucia inhalacyjnego.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
Konieczna konsultacja okulistyczna wobec ryzyka uszkodzenia rogówki. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
W razie pomyłkowego połknięcia poszkodowany powinien natychmiast wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym w zależności od objawów. W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR ze względu na ryzyko methemoglobinemii oraz uszkodzenia wątroby i ewentualnie wskazania do stosowania odtrutki specyficznej.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

Pomoc lekarska
Ze względu na ryzyko wystąpienia methemoglobinemii transport do szpitala (ośrodka ostrych zatruć) karetką reanimacyjną PR.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 196,04

Stan skupienia w temp. 20°C: oleista ciecz

Barwa: bezbarwna lub żółta

Zapach: ostry, drażniący

Temperatura topnienia: 13,8°C

Temperatura wrzenia: 125,7°C

Temperatura zapłonu: powyżej 100°C

Gęstość w temp. 25°C: 1,62 g/cm3

Gęstość par względem powietrza: 6,77

Prężność par:

- w temp. 20°C: 11,2 hPa

- w temp. 30°C: 19,9 hPa

Stężenie pary nasyconej:

- w temp. 20°C: 90 g/m3

- w temp. 30°C: 155 g/m3

Rozpuszczalność w wodzie: nie rozpuszcza się

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym.
Właściwości dodatkowe
Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,4384

Lepkość gazu w temp. 20°C: 1,76 mPa s

Ciepło parowania w temp. wrzenia: 207 J/g

Ciepło spalania cieczy: -2,2 kJ/g
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja toksyczna, rakotwórcza (kat. 2), drażniąca zgodnie z kryteriami klasyfikacji substancji chemicznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja przypuszczalnie rakotwórcza dla ludzi wg IARC (grupa 2B).
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - brak danych

LD50 (szczur, doustnie) - 134 mg/kg

LC50 (szczur, inhalacja) - 147 mg/m3 (4 h)

LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca i hepatotoksyczna, hamuje czynność krwinek czerwonych (wywołuje methemoglobinemię).
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, przewód pokarmowy; brak danych o wchłanianiu przez nie uszkodzoną skórę.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci pary powoduje zaczerwienienie spojówek, ból i łzawienie oczu, kaszel, ból i drapanie w gardle, zawroty głowy, duszność z ryzykiem obrzęku płuc lub/i zapalenia płuc i oskrzeli. Skażenie skóry ciekłą substancją wywołuje zaczerwienienie, ból, stan zapalny. Skażenie oczu ciekłą substancją powoduje łzawienie ból, zaczerwienienie z ryzykiem uszkodzenia rogówki. Drogą pokarmową wywołuje nudności, wymioty, bóle brzucha; może wystąpić methemoglobinemia i uszkodzenie wątroby.
Objawy zatrucia przewlekłego: opisywano niedokrwistość.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP