   
|
|
|
SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie. Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.
|
Trimetyloamina[75-50-3]| Synonimy | N,N-dimetylometanoamina
| | Klasyfikacja substancji | F+; R12
Xn; R20
Xi; R37/38-41
| | Pierwsza pomoc |
Niezbędne leki: tlen, bromek ipratropium (Atrovent), deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid, leki przeciwbólowe do podawania pozajelitowego.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen, najlepiej przez maskę. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Kontynuować podawanie tlenu. W razie duszności z objawami spastycznymi oskrzelowymi należy podać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia). Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają: podanie inhalacyjnie deksametazonu lub/i dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością wody, najlepiej bieżącej o temperaturze pokojowej. Założyć na oparzenia jałowy opatrunek. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
W zależności od charakteru i rozległości zmian transport do szpitala karetką PR w celu zapewnienia pomocy chirurgicznej. Można podać pozajelitowo leki przeciwbólowe.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej, przez około 15 minut (unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki). Wezwać lekarza.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.
Pomoc lekarska
Zapewnić pilną konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Nie wywoływać wymiotów. Podać do wypicia białko jaj kurzych lub mleko. Poza tym nie podawać niczego doustnie. Nie podawać środków zobojętniających.
Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe. Można podać pozajelitowo leki przeciwbólowe.
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. | | Właściwości fizykochemiczne |
Informacje ogólne:
Postać: bezbarwny gaz
Zapach: charakterystyczny rybi zapach (amin)
Ważne informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska:
pH: brak danych
Masa cząsteczkowa: 59,11
Temperatura wrzenia/zakres temperatur wrzenia: 2,9 °C
Temperatura krzepnięcia/topnienia: -117 °C
Temperatura samozapłonu: 190 °C
Granice wybuchowości, % obj. w powietrzu:
- dolna: 2,0
- górna: 11,6
Prężność par w temp. 20 °C: 187 kPa
Reaktywność: działa korodująco na niektóre metale i ich stopy: cynk, mosiądz, glin, miedź; reaguje gwałtownie z kwasami; reaguje z azotynami
Rozpuszczalność w wodzie: bardzo dobra
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w etanolu, chloroformie, eterze, benzenie, toluenie, ksylenie i etylobenzenie
Współczynnik podziału n-oktanol/woda log Kow: 0,27
Gęstość względna: 0,6356 (woda = 1)
Gęstość par względem powietrza: 2,09
Szybkość parowania: brak danych
Inne informacje:
Stała dysocjacji pKa: 9,8 (silna zasada organiczna)
Próg wyczuwalności zapachu 2 mg/m3 | | Właściwości dodatkowe | | | Informacje toksykologiczne: |
Klasa toksyczności
Substancja szkodliwa, drażniąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja nie była oceniana pod względem działania rakotwórczego przez IARC.
- toksykokinetyka, metabolizm i rozmieszczenie
Metabolizm i wydalanie trimetyloaminy badano na 7 szczepach szczurów. 75% podanej substancji było wydalane z moczem w przeciągu jednego dnia, a do 9% z kałem. Przy dawce 15 mg/kg m.c. u zwierząt głównym szlakiem metabolicznym była N-oksydacja (45%), podczas gdy demetylacja nie odgrywała znaczącej roli (3%). Pozostała cześć związku była wydalana w postaci niezmienionej. Nie obserwowano znaczących różnic między szczepami badanych szczurów. Monooksygenaza zawierająca FAD katalizuje reakcje N-oksydacji i demetylacji trimetayloaminy w mikrosomach wątroby szczura.
- działanie ostre (toksyczność ostra, działanie drażniące i działanie żrące),
Toksyczność ostra
Działanie drażniące na oczy
Trimetyloamina (TMA) działa silnie drażniąco i żrąco na oczy. jedna kropla 1% wodnego roztworu TMA podana do oka królika powoduje silną reakcję zapalną. Roztwór o stężeniu 5% wywołuje krwawienie ze spojówek, o stężeniu 16,5% wywołuje krwawienie ze spojówek, obrzęk, zmętnienie rogówki. Były to zmiany przemijające.
Działanie drażniące na skórę
Trimetyloamina (TMA) działa silnie drażniąco i żrąco na skórę. 6% roztwór TMA zaaplikowany jednorazowo na skórę królika wywołuje zaczerwienienie i obrzęk w miejscu aplikacji.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne TABELA
- działanie uczulające
Brak danych.
- toksyczność dawki powtórzonej
Szczury narażano inhalacyjnie na pary TMA w stężeniu: 180, 600 lub 1800 mg/m3 6 h/dzień, 5 dni/tydzień przez 2 tygodnie. We wszystkich badanych grupach stwierdzono podrażnienie błony śluzowej nosa, charakteryzujące się obrzękiem błony śluzowej, przekrwieniem, występowaniem wydzieliny zapalnej oraz zmianami zwyrodnieniowymi w nabłonku (wakuolizacja, rozluźnienie struktury, złuszczanie, martwica lub zanik nabłonka). Po stężeniu TMA 180 mg/m3 u zwierząt obserwowano odwracalne zmiany błony śluzowej nosa. U szczurów narażonych na TMA w stężeniu 1800 mg/m3 wykazano miernie poszerzone pęcherzyki w płucach, zmiany zapalne i martwicze w tchawicy oraz zmniejszenie masy ciała, zmniejszenie liczby leukocytów, limfocytów oraz płytek we krwi, zmniejszenie masy nerek i zwiększenie masy płuc, znamienny wzrost liczby erytrocytów, stężenia hemoglobiny, hematokrytu od 5. dnia narażenia.
- działanie mutagenne
Aktywności mutagenną 2-pikoliny badano na szczepach testowych Salmonella typhimurium: TA 98, TA 100, TA 1535, TA 1537 z dodatkiem i bez dodatku aktywatora - frakcji S9 wątroby szczura lub myszy. Po żadnych stosowanych w badaniach stężeniach nie stwierdzono mutagennego działania związku.
- działanie rakotwórcze
Opisano tworzenie rakotwórczej nitrozodimetyloaminy (NDMA) in vitro spowodowanej reakcją TMA z azotynami. W warunkach in vivo nie opisywano przypadków tworzenia się DDMA. Niektórzy autorzy sugerują, że TMA może być w przewodzie pokarmowym metabolizowana do NDMA, która ma działanie rakotwórcze, jednakże sugestia ta nie znalazła potwierdzenie w wynikach badań.
- szkodliwe działanie na rozrodczość
Badano działanie embriotoksyczne i teratogenne TMA u myszy, którym związek podawano dootrzewnowo w dawce: 15, 60, 150 lub 295 mg/kg m.c. od 1 do 17 dnia ciąży. Nie obserwowano zmian w płodach przy dawkach TMA 15 lub 60 mg/kg. TMA w dawce 150 mg/kg spowodował spadek masy płodu bez zmian w masie łożyska i zmian w stanie zdrowia matek. TMA w dawce 295 mg/kg spowodował śmierć 5 z 11 matek myszy oraz wzrost urodzeń martwych płodów.
Na podstawie przeprowadzonych badań głównie u myszy stwierdzono, że TMA jest embriotoksyczna dla myszy in vivo oraz hamuje rozwój zarodków myszy in vitro.
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: żrące
Drogi wchłaniania: układ oddechowy, skóra, przewód pokarmowy
Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazowej wywołują ból i łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, zaburzenia widzenia, uczucie pieczenia w nosie i gardle, ból gardła, kaszel, nudności, wymioty, duszność z ryzykiem skurczu oskrzeli, a wysokich stężeniach obrzęku i zapalenia płuc.
Skażenie oczu (gazem jak również skroplonym gazem) wywołuje zaczerwienienie powiek, spojówek, ból i łzawienie oczu, owrzodzenia z ryzykiem trwałego uszkodzenie rogówki.
Skażenie skóry (gazem jak również skroplonym gazem) powoduje zaczerwienienie, ból, owrzodzenia.
Drogą pokarmową (skroplony gaz) wywołuje pieczenie błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka, nudności, wymioty, ból brzucha, biegunkę z ryzykiem krwawienia lub/i perforacji przewodu pokarmowego i wstrząsu.
Objawy zatrucia przewlekłego działanie drażniące na skórę, błony śluzowe i oczy, objawiające się zaczerwienieniem i rumieniem skóry, nieżytem nosa, kaszlem i przewlekłym zapaleniem oskrzeli, zaczerwieniem i łzawieniem oczu.
U narażonych zawodowo na związek o stężeniu 48,5 mg/m3 (20 ppm) i wyższe obserwowano umiarkowane skutki działania drażniącego na układ oddechowy i oczy oraz skórę, charakteryzujące się kaszlem, nudnościami, zaczerwienieniem twarzy i oczu. Badani uskarżali się na uciążliwości spowodowane silnym amoniakalnym zapachem. U ludzi zatrudnionych przy produkcji i konfekcjonowaniu TMA, narażonych na związek o stężeniach 0,24 mg 19,5 mg/m3 (średnio 12 mg/m3), nie obserwowano żadnych skutków zdrowotnych narażenia. |
|
|
|
|
