Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

2,4,6-Trinitrotoluen

[118-96-7]

Synonimy2,4,6-trójnitrotoluen, trotyl, TNT
Klasyfikacja substancjiE; R2
T; R23/24/25
R33
N; R51-53
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, witamina C w amp. po 500 mg.
Odtrutki: 1-procentowy roztwór błękitu metylenowego - do podawania dożylnego.
Leczenie: tlen i odtrutki specyficzne: błękit metylenowy - dożylnie.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w dowolnej pozycji. Podać tlen do oddychania, najlepiej przez maskę. Chronić przed utratą ciepła. Nie podawać alkoholu w żadnej postaci. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Kontynuować podawanie tlenu. Jeżeli wystąpi sinoniebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych, podawać powoli dożylnie ok. 10 ml 1-procentowego błękitu metylenowego, a następnie witaminę C. Transport do szpitala (ośrodka ostrych zatruć) bez przerywania podawania tlenu.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W razie zaburzeń oddychania zaintubować dotchawiczo, prowadzić sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Jednocześnie założyć stałą drogę dożylną. Jeżeli wystąpi sinoniebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych, należy podawać dożylnie powoli 10 ml 1-procentowego roztworu błękitu metylenowego, następnie witaminę C (1 amp.).
Uwaga: poprawa powinna nastąpić po 30-40 minutach. Po 1 godzinie, jeżeli sinica nie ustąpiła, można powtórzyć iniekcję błękitu metylenowego.
Nie przekraczać całkowitej dawki 7 mg/kg, tj. łącznie 0,5 g błękitu metylenowego.
Transport karetką reanimacyjną do szpitala bez przerywania leczenia (brak poprawy uzasadnia wymienne przetaczanie krwi po potwierdzeniu methemoglobinemii).
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością chłodnej wody (o temperaturze pokojowej), najlepiej bieżącej. Następnie postępować jak w zatruciu inhalacyjnym. Na uszkodzoną skórę założyć jałowy opatrunek.

Pomoc lekarska
Ze względu na ryzyko wystąpienia objawów ogólnych zatrucia przez skórę w każdym przypadku konieczny jest transport do szpitala karetką reanimacyjna PR. Wystąpienie sinoniebieskiego zabarwienia błon śluzowych i skóry uzasadnia postępowanie w miejscu wypadku jak w zatruciu inhalacyjnym. W razie wystąpienia zmian skórnych wskazana konsultacja dermatologiczna.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody. Poszkodowany może sam wykonać płukanie oczu.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
Konieczna konsultacja okulistyczna wobec ryzyka uszkodzenia rogówki. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
W razie pomyłkowego połknięcia poszkodowany powinien natychmiast wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Nie podawać mleka ani alkoholu. Dalsze postępowanie - jak w zatruciu inhalacyjnym.

Pomoc lekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

Pomoc lekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 227,14

Stan skupienia w temp. 20°C: ciało stałe

Barwa: bezbarwne lub żółtawe

Zapach: bez zapachu

Temperatura topnienia: 80-81°C

Temperatura wrzenia: 240°C wybuch

Temperatura zapłonu: brak danych

Temperatura samozapłonu: brak danych

Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: brak danych

Temperatura wybuchu: 3147°C

Ciśnienie wybuchu: 4,69 kJ/g
Temperatura detonacji: 3827°C

Ciepło detonacji: 4,90 kJ/g

Ciśnienie detonacji: 11730 MPa

Prędkość detonacji: 6900 m/s

Wrażliwość na uderzenie: 15 J

Wrażliwość na tarcie: do 353 N brak reakcji

Wrażliwość termiczna: w temp. 500°C wybuch w ciągu 1 s

Gęstość w temp. 20°C: krystaliczny - 1,65 g/cm3
lany - 1,55 ÷ 1,56 g/cm3

Gęstość par względem powietrza: brak danych

Prężność par w temp. 100°C: 0,13 hPa

Stężenie pary nasyconej: brak danych

Rozpuszczalność w wodzie: nie rozpuszcza się

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w pirydynie, acetonie, octanie metylu, benzenie, toluenie, chlorobenzenie, chloroformie, eterze etylowym, alkoholu etylowym.
Właściwości dodatkowe
Ciepło właściwe: 1,29 J/(g K)

Ciepło topnienia w temp. topnienia: 89,64 J/g

Ciepło spalania: -15,03 kJ/g
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja toksyczna wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Substancja nie może być sklasyfikowana jako rakotwórcza dla ludzi wg IARC (grupa 3).
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - bez zapachu

LD50 (szczur, doustnie) - 795 mg/kg

LC50 (szczur, inhalacja) - brak danych

LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych

LDL0 (człowiek, doustnie) - 28000 mg/kg
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca; wywołuje methemoglobinemię. Może działać uczulająco.
Drogi wchłaniania: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: pył i przypuszczalnie pary wywołują łzawienie oczu, kaszel i stopniowo, powoli nasilające się sinoniebieskie zabarwienie skóry. Może wystąpić ból głowy, duszność, związane z methemoglobinemią. Skażenie skóry wywołuje jej zaczerwienienie oraz nasilające się stopniowo sinoniebieskie zabarwienie skóry, ból głowy, duszność. Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem uszkodzenia rogówki. Drogą pokarmową może wywołać mdłości i wymioty oraz objawy jak w zatruciu przez skórę. Następstwem zatrucia może być niedokrwistość hemolityczna, aplastyczna, uszkodzenie wątroby.
Objawy zatrucia przewlekłego: uszkodzenie wątroby, niedokrwistość, zmiany wielonerwowe, przewlekłe zapalenie skóry, zaćma.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP