MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH OPERATOR MASZYN DO PRZETWÓRSTWA ŻYWNOŚCI I PRODUKTÓW POKREWNYCH (OPERATOR MIESZARKI DO CIASTA)

Operatorzy mieszarek do ciasta pracują w pobliżu gorących urządzeń oraz wirujących części maszyn i ostrych narzędzi, które mogą być przyczyną poparzenia oraz urazów w wyniku pochwycenia, zranienia itd. Operatorzy mieszarek do ciasta pracują w niekorzystnych warunkach termicznych (wysoka temperatura), często w systemie zmianowym, w tym na zmianach nocnych. Może to być przyczyną wyczerpania organizmu. Praca operatora stwarza ryzyko wystąpienia uczuleń głównie ze strony układu oddechowego i skóry, których przyczyną jest najczęściej mąka lub inne substancje używane podczas pracy. Praca operatora wymaga często dźwigania ciężarów (worki z mąką) co może być przyczyną urazów wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego oraz bólów ramion i rąk. Środowisko pracy i zagrożenia zawodowe w pracy operatora mieszarki do ciasta  są bardzo podobne do tych, które występują w pracy piekarza [patrz: uwaga 1].

Czynniki mogące powodować wypadki	Drabiny, niezabezpieczone pomosty, mokre i śliskie nawierzchnie - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku
	Stacjonarne lub przemieszczające się maszyny (w tym przenośniki, urządzenia do mieszania, pojazdy wewnątrzzakładowe itd.) - możliwość urazów w wyniku uderzenia lub pochwycenia
	Gorące części maszyn, para wodna - możliwość poparzenia
	Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
	Ostre narzędzia - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia
	Szeroko stosowane paliwo ciekłe i gazowe oraz duże stężenie pyłu mąki w powietrzu - możliwość urazów w wyniku wybuchu
	Ciężkie i nieporęczne ładunki – możliwość urazów na skutek przygniecenia
Czynniki fizyczne	Nadmierny hałas - możliwość uszkodzenia słuchu
	Wysoka temperatura i wilgotność powietrza - możliwość zmęczenia, wyczerpania i udaru cieplnego
Czynniki chemiczne i pyły	Uwalniany w dużych ilościach dwutlenek węgla (w piekarniach zmechanizowanych, w których ciasto znajduje się w stanie fermentacji, mogą powstawać duże ilości dwutlenku węgla) - możliwość zaburzeń oddychania
	Tlenek węgla i inne produkty spalania oraz pary paliw, które w przypadku nieprawidłowo funkcjonujących urządzeń wentylacyjnych oraz wadliwych kominów mogą gromadzić się w pomieszczeniach pracy - możliwość zaczadzenia
Czynniki biologiczne	Alergeny zawarte w mące i innych składnikach - możliwość uczuleń dotyczących skóry i układu oddechowego [patrz: uwaga 2]
	Antygeny grzybów, w tym drożdży – możliwość reakcji nadwrażliwości, w tym zapalenia płuc z objawami astmatycznymi
	Pleśnie rozwijające się w magazynowanej mące (np. Aspergillus glaucus i Penicillinum glaucum) - możliwość skórnych reakcji uczuleniowych
	Gryzonie i insekty - możliwość chorób zakaźnych w wyniku ukąszenia
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Wykonywanie czynności powtarzalnych, wymuszona pozycja ciała (np. siedzenie lub stanie przez wiele godzin), nadmierny wysiłek fizyczny (zwłaszcza przy podnoszeniu i przemieszczaniu ciężkich ładunków) - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego
	Praca nocna - możliwość stresu psychicznego, zaburzeń rytmu biologicznego i obniżonej zdolności do pracy fizycznej

	Należy stosować rękawice chroniące przed skaleczeniem przy pracy z ostrymi narzędziami.
	Należy zainstalować skuteczną wentylację i klimatyzację w celu zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza i przegrzaniu organizmu.
	Należy stosować środki ochrony układu oddechowego w celu uniknięcia wdychania pyłów lub aerozoli.
	Należy zainstalować urządzenia monitorujące poziom tlenku węgla, sygnalizujące dźwiękiem poziom stężeń tego gazu w powietrzu stanowiący zagrożenie dla zdrowia pracowników.
	Należy utrzymywać wysoki poziom higieny osobistej - brać prysznic i zmieniać ubranie po zakończeniu pracy, nie zabierać brudnego ubrania do domu.
	Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i okresowy przegląd urządzeń.
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Należy okresowo zwalczać szkodniki przez zastosowanie odpowiednich środków.

Synonimy	Operator maszyn dzieląco-formujących ciasto.
Definicja i/lub opis zawodu	Operator mieszarki do ciasta steruje z tablicy rozdzielczej sprzętem półautomatycznym służącym do sporządzenia mieszanki składników na chleb i umieszczania określonej ilości ciasta w formach piekarskich. Powiadamia innych pracowników o wprowadzeniu ciasta do linii dozujących i rozpoczęciu ładowania form o określonej wielkości na przenośnik. Za pomocą pokrętła dopasowuje prowadnice przenośnika do rozmiarów form. Ze służącej do zdalnego sterowania tablicy rozdzielczej uruchamia przesiewacz mąki, mieszarkę do wstępnego mieszania ciasta i zagniatarkę do ciasta. Obserwuje przyrządy rejestrujące w celu kontrolowania temperatury i lepkości ciasta. Sprawdza organoleptycznie ciasto z zagniatarki pod względem spełniania zakładowych norm. Ustawia urządzenie sterujące prędkością zagniatarki w określonym położeniu i uruchamia łopatki rozdzielacza odcinającego porcje ciasta i nakładającego je do form na przenośniku. Za pomocą pokrętła i tablicy sterowniczej reguluje (ustawia) wymiary otworu wylotowego ponad łopatkami tak, aby porcje ciasta były jednakowo uformowane i umieszczone na środku formy. Waży próbki porcji ciasta i za pomocą rączki do ustawiania prędkości rozdzielacza reguluje ilość ciasta nakładanego do form. Odczytuje z przyrządów temperaturę, lepkość i prędkość dozowania ciasta.
Zawody pokrewne	Piekarz, cukiernik (ciastkarz), klasyfikator żywności, technik technologii żywności, młynarz, operator maszyny nakładającej ciasto, operator maszyny porcjującej ciasto, pracownik mieszający ciasto, pracownik dozorujący pracę urządzenia do napełniania, pracownik mieszający lukier, pracownik nakładający lukier (ręcznie lub za pomocą maszyny), pracownik odmierzający składniki, operator pieca, pracownik dozorujący pracę pieców automatycznych, pracownik smarujący formy, kontroler jakości.
Wykonywane czynności	Badanie, ładowanie, mieszanie, nadawanie kształtu, nadzorowanie (pracy maszyn), nakładanie, pokręcanie, przesiewanie, regulowanie, rejestrowanie, sprawdzanie, sterowanie, uruchamianie (maszyn), ustawianie, ważenie, zagniatanie, zapewnienie jakości, zapewnienie odpowiedniej konsystencji.
Podstawowy stosowany sprzęt	Automatyczne urządzenie do zsypywania mąki, dozowniki zaczynu, zbiornik do fermentacji zaczynu, zagniatarka, urządzenie do dzielenia ciasta, podajnik ciasta, podajnik mąki, przesiewacz mąki, podajnik środków spulchniających, zbiornik roztworu utleniającego, mieszarka wstępna, kocioł do mieszania tłuszczu piekarskiego, podajnik tłuszczu piekarskiego.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Piekarnie, wytwórnie herbatników, chleba, ciast, wyrobów cukierniczych, krakersów, słodyczy, wafli, ciastek.

Uwagi	1. Dodatkowe informacje o zagrożeniach zawodowych w pracy operatora mieszarki do ciasta znajdują się w Karcie: Piekarz. 2. Schorzeniami układu oddechowego będącymi skutkiem uczulenia na pył mąki są: przewlekła astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie śluzówki nosa, przewlekłe spastyczne zapalenie oskrzeli, eozynofilowy naciek w płucach. Są one spowodowane częściowo uczulającym działaniem pyłów znajdujących się w powietrzu, a częściowo mechanicznym działaniem cząsteczek pyłów osadzających się na błonach śluzowych lub wnikających do tchawicy, oskrzeli i płuc. Narażenie na pył mąki wiąże się z obniżeniem wydolności układu oddechowego oraz wyższym wskaźnikiem występowania objawów obturacji dróg oddechowych.
Piśmiennictwo	Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm); Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm); Rozporządzenie MPiPS z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.) ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537); "Bezpieczeństwo i higiena pracy w piekarniach - lista kontrolna bhp i poradnik dla pracodawcy". Warszawa. CIOP 1998. Informator - „Środki ochrony indywidualnej”. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.