Obróbka skrawaniem metali jest podstawową techniką wytwarzania części maszyn, urządzeń, przedmiotów użytkowych, itp., polegającą na nadawaniu przedmiotowi obrabianemu żądanego kształtu, wymiarów i właściwości warstwy wierzchniej poprzez usunięcie części materiału za pomocą narzędzia skrawającego. Można wyróżnić następujące rodzaje obróbki skrawaniem:

• obróbka ścierna - obróbka skrawaniem wykonywana ziarnami ściernymi luźnymi lub związanymi spoiwem; m.in.: szlifowanie, docieranie, gładzenie, polerowanie.
• obróbka wiórowa - obróbka skrawaniem narzędziami o określonym kształcie i geometrii ostrza (np. nożem tokarskim, frezem), które usuwają materiał w postaci wiórów; m.in. poprzez: toczenie, wiercenie, frezowanie, struganie, dłutowanie, przeciąganie.
• obróbka ubytkowa - obróbka, podczas której następuje usunięcie określonej części materiału obrabianego przedmiotu, m. in. poprzez: obróbkę skrawaniem lub obróbkę erozyjną.
• obróbka obwiedniowa - obróbka skrawaniem, podczas której zarys obrabianego elementu (np. zębów) stanowi obwiednię kolejnych, blisko siebie leżących krawędzi skrawających narzędzia, najczęściej stosowana przy obróbce uzębień kół zębatych.

W obróbce skrawania metali stosuje się obrabiarki:

• do skrawania metali, takie jak:


• tokarki (wielonożowe, kopiarki, półautomaty i automaty tokarskie, uchwytowe, kłowe, tarczowe, rewolwerowe, karuzelowe, zataczarki),
• wiertarki (stołowe, kolumnowe, promieniowe, współrzędnościowe, wielowrzecionowe),
• frezarki (pionowe i poziome, uniwersalne, do kół zębatych, do gwintów, wiertarko-frezarki, frezarko-wytaczarki, kopiarki),
• wytaczarki,
• przecinarki (taśmowe, włośnicowe, tarczowe),
• strugarki (ogólnego przeznaczenia (wzdłużne, poprzeczne i pionowe (tzw. dłutownice) oraz specjalizowane (do kół zębatych , do obróbki krawędzi blach , do łóż obrabiarek , kopiarki)),
• przeciągarki (do otworów i do płaszczyzn),
• szlifierki (do płaszczyzn, do otworów, honownice , dogładzarki, docieraczki, polerki),

Ogólne zasady BHP dotyczące użytkowania obrabiarek do obróbki metali

• do pracy na obrabiarce powinien być dopuszczony pracownik mający odpowiednie umiejętności,
• obrabiarka powinna być sprawna technicznie,
• osłony stałe lub ruchome powinny mieć niezawodne blokady uniemożliwiające ich przypadkowe otwarcie. Jeżeli istnieje możliwość pracy na obrabiarce z otwartą osłoną, to osłona powinna być wyposażona w urządzenie blokujące uniemożliwiające jej otwarcie bez zatrzymania pracy obrabiarki.,
• urządzenia sterujące i inne zabezpieczenia powinny być zgodne z dokumentacją techniczno-ruchową oraz oznakowane w wyraźny sposób,
• obrabiarka powinna być wyposażona w odpowiednie urządzenia ochronne osłaniające przestrzeń roboczą, chroniące przed odpryskującymi wiórami, rozpryskującymi się płynami smarująco-chłodzącym i medium roboczym,
• obrabiarka powinna być wyposażona w odpowiednie urządzenia zapobiegające zalewaniu podłogi przez płyn smarujaco-chłodzący.
• osłony stałe wystające poza obrys obrabiarki oraz osłony ruchome zmieniające swoje położenie podczas pracy obrabiarki powinny być oznakowane barwami i znakami bezpieczeństwa,
• lampy elektryczne przeznaczone do oświetlania miejscowego na stanowisku pracy powinny być zasilane napięciem bezpiecznym, a natężenie tego oświetlenia powinno zapewniać widoczność pozwalającą na bezpieczne wykonywanie pracy,
• obrabiany przedmiot powinien być zamocowane w odpowiednim uchwycie lub imadle w sposób pewny,
• do pracy na obrabiarkach stosowane powinny być tylko narzędzia ostre i właściwe dla danej obróbki,
• ręczne pomiary powinny być dokonywane po zatrzymaniu obrabiarki,
• obrabiarki powinny być wyposażone w urządzenia do usuwania powstających wiórów,
• podczas naprawy, konserwacji i czyszczenia obrabiarka powinna być odłączona od zasilania prądem elektrycznym,
• przed przystąpieniem do naprawy lub czyszczenia obrabiarki należy sprawdzić, czy jej napęd jest odłączony od zasilania oraz, czy jest możliwe jej przypadkowe włączenie. W widocznych miejscach powinny być umieszczone czytelne tablice, „NAPRAWA. Nie uruchamiać”,
• pracownik obsługujący obrabiarkę powinien być ubrany w odzież roboczą, ściśle przylegającą, dotyczy to przede wszystkim rękawów przy nadgarstkach obsługującego, które powinny być opięte. Obsługujący powinien pracować z nakrytą głową i obuwiu roboczym.

Pracownik zanim przystąpi do pracy na obrabiarce do metali, powinien:

• zapoznać się z dokumentacją wykonawczą, z instrukcją obsługi obrabiarki i tabliczką znamionową maszyny,
• zaplanować kolejność wykonywania poszczególnych czynności,
• przygotować odpowiednie urządzenia pomocnicze umożliwiające składowanie materiałów, półfabrykatów i odpadów,
• przygotować materiał do obróbki ustawiając go w sposób zapewniający maksymalne bezpieczeństwo i łatwość pobierania,
• przygotować niezbędne pomoce warsztatowe, tj.: przyrządy pomiarowe, narzędzia pracy, zmiotki, haczyki, itp.,
• zastosować odpowiednie środki ochrony osobistej, np. okulary, maski, ochronniki słuchu, fartuchy skórzane, itp.,
• sprawdzić stan techniczny obrabiarki, oświetlenia stanowiska, a w szczególności wizualnie stan instalacji elektrycznej,
• próbnie uruchomić obrabiarkę i sprawdzić jakość jej działania,
• sprzątnąć stanowisko pracy po wykonaniu powierzonych zadań.