Ocena ryzyka jest procesem pozwalającym na uzyskanie najistotniejszych informacji niezbędnych do podejmowania decyzji dotyczących metod zapewniania bezpieczeństwa. Jest ona procesem iteracyjnym, który powinien być wykonywany w poszczególnych etapach cyklu życia maszyny. Jej wyniki w znacznym stopniu zależą od etapu cyklu życia, na którym jest ona prowadzona. Ocena ryzyka wykonywana przez projektanta pozwala na zgromadzenie szczegółowych informacji o budowie maszyny i jej funkcjonowaniu oraz na określenie informacji ważnych dla użytkownika.

Rys. Ogólna metodyka oceny ryzyka

Podstawowe zasady redukcji ryzyka formułuje norma PN EN ISO 14121:2008. Na rys. 2 przedstawiono schematycznie ogólną metodykę prowadzenia oceny ryzyka określoną w tych dokumentach. Działania wykonywane w ramach oceny ryzyka obejmują kolejno:

• identyfikację maszyny
• określenie ograniczeń dotyczących maszyny
• identyfikacja zagrożeń
• oszacowanie ryzyka i określenie konieczności redukcji ryzyka.

Ocenę ryzyka należy przeprowadzać niezależnie dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia. W przypadku różnych zagrożeń stosowane być mogą różne metody oceny ryzyka. Do oszacowania poziomu ryzyka najczęściej stosuje się następujące metody:

• macierze ryzyka
• graf ryzyka
• obliczenia numeryczne
• liczbowe punktacje
• metody jakościowe
• listy kontrolne
• pomiary
• kombinacje powyższych metod.

Zazwyczaj specyfika zagrożenia decyduje o sposobie szacowania poziomu ryzyka.