Konferencja pt.: „Bezpieczna praca i nauka w szkole”

W Polsce w ok. 32 tys. szkół uczy się ponad 5,5 mln uczniów i pracuje blisko 0,5 mln nauczycieli. W szkołach tych corocznie dochodzi nawet do 100 tys. wypadków z udziałem uczniów  oraz ponad 4,6 tys. wypadków wśród nauczycieli i innych osób pracujących w oświacie .

W roku szkolnym 2009/2010 wydarzyło się około 75 tys. wypadków z udziałem uczniów, w tym 50 śmiertelnych i 321 ciężkich. Ofiarami większości z nich byli uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów . Przeprowadzone w ramach programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”  badania środowisk szkolnych wykazały, że hałas stanowi czynnik uciążliwy powodujący m.in. zmęczenie i wypalenie zawodowe nauczycieli. Wysokie poziomy hałasu tła w klasach zmuszają do zwiększonego wysiłku głosowego, co może być przyczyną zawodowych chorób narządu głosu. W statystyce ogólnopolskiej odnotowano w latach 2006-2008 2371 zawodowych chorób narządu głosu .

Biorąc pod uwagę skalę niepożądanych zjawisk związanych ze środowiskiem szkolnym jako jeden z celów szczegółowych tegorocznej kampanii społecznej „Przez innowacje do bezpieczeństwa” koordynowanej przez CIOP-PIB przyjęto poprawę bezpieczeństwa pracy i nauki w szkole. W ramach kampanii założono upowszechnianie innowacyjnych rozwiązań służących poprawie bezpieczeństwa i jakości pracy w szkole oraz poprawie bezpieczeństwa i jakości nauki.

Pierwszym przedsięwzięciem kampanii, które wpisało się w tę tematykę była konferencja pt. „Bezpieczna praca i nauka w szkole”, która odbyła się w dniu 12 kwietnia br. w Starostwie Powiatowym w Nowym Mieści Lub. Konferencja została zorganizowana przez CIOP-PIB i Firmę Doradczo-Szkoleniową „BHP-max” Krzysztof Wrzosek, we współpracy z Okręgowym Inspektoratem Pracy w Olsztynie oraz Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Nowym Mieście Lub. Konferencji towarzyszyła ponadto wystawa plakatów bezpieczeństwa pracy, powstałych w ramach konkursu na plakat bhp, organizowanego przez CIOP-PIB.

Przedsięwzięcie zostało objęte patronatem honorowym Starosty Nowomiejskiego oraz patronatem medialnym Gazety Nowomiejskiej oraz miesięczników branżowych: „Bezpieczeństwo Pracy-Nauka i Praktyka”,  „Atest”, „Przyjaciel przy Pracy” oraz „Praca i Zdrowie”.

W konferencji uczestniczyło 113 osób, w tym Starosta Nowomiejski, Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie, Dyrektor Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Nowym Mieście Lubawskim, Dyrektor Wydziału Wspomagania Szkól i Placówek Kuratorium Oświaty w Olsztynie, a także: dyrektorzy szkół, nauczyciele, uczniowie gimnazjów i szkół średnich, pracownicy referatów oświaty oraz pracownicy służby BHP.

Podczas konferencji szkoła była analizowana z dwóch punktów widzenia - jako miejsce pracy,  w którym  innowacyjne rozwiązania mają służyć poprawie bezpieczeństwa i jakości pracy oraz jako miejsce nauki, które może edukować i wychowywać nowych autorów innowacji oraz rozwijać ich postawy innowacyjne. Stąd program konferencji składał się z dwóch części: „Bezpieczna praca w szkole” i „Bezpieczeństwo uczniów”.

Pierwszym elementem programu konferencji było omówienie kampanii oraz tematu innowacji . Zwracano uwagę, że o innowacjach zazwyczaj mówi się w przypadku wdrożenia nowego lub istotnie ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi), procesu lub metody organizacyjnej, przy czym te nowe produkty, procesy lub metody organizacyjne zostają wdrożone, kiedy rozpoczyna się ich faktyczne wykorzystywanie w pracach szkoły. Podkreślano, że innowacje tak rozumiane nie muszą być jedynie techniczne, mogą być różnej natury, czyli np. organizacyjnej czy społecznej. Co więcej, wdrażane pomysły nie muszą być nowością dla rynku, ważne aby były nowością przynajmniej dla szkoły, która ją wdraża. Szkoła nie musi być też autorem wdrażanego projektu – autorem pomysłu może być inna szkoła, przedsiębiorstwo czy jednostkę o innym charakterze (np. instytut naukowo-badawczy, itp.). Zwracano uwagę, że celem innowacyjnych projektów wdrażanych w szkołach może być zarówno poprawa bezpieczeństwa i jakości pracy w szkole, jak i poprawa bezpieczeństwa i jakości nauki lub inspirowanie uczniów do takich innowacyjnych pomysłów.

W pierwszej części konferencji, dotyczącej innowacyjnych metod poprawy bezpieczeństwa w szkole, przedstawiono wyniki trzech projektów realizowanych przez CIOP-PIB w ramach programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, tj: ocena akustyczna pomieszczeń edukacyjnych oraz kształtowanie właściwości akustycznych pomieszczeń szkolnych. Omówiono  elementy oceny jakości akustycznej wybranych pomieszczeń dydaktycznych oraz wyniki przeprowadzonych w ramach  zadania badań ankietowych z udziałem nauczycieli. Na podstawie wyników badań przedstawiono ponadto wpływ adaptacji akustycznej na zrozumiałość mowy. Omówiono ponadto warunki bezpieczeństwa pracy w szkołach. Badania dowodzą bowiem, że główną przyczyną szkolnych wypadków, obok nieprawidłowych lub lekkomyślnych zachowań uczniów, są występujące na jej terenie zagrożenia mechaniczne. Biorąc pod uwagę konieczność prawidłowej identyfikacji tych zagrożeń wszyscy uczestnicy konferencji otrzymali „Listę kontrolną do identyfikacji zagrożeń mechanicznych w szkole”, a także ulotki pt. „Szkoła nie zawsze bezpieczna”.

W programie tej części konferencji omówiono ponadto elementy higieny pracy głosem, warunki pracy nauczyciela oraz problem chorób narządu głosu (PSSE NML), przestrzeganie przepisów bhp w szkołach (OIP Olsztyn) -  na podstawie kontroli przeprowadzonych przez PIP oraz stanowiska Rady Ochrony Pracy w sprawie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w szkołach z dnia 12.06.2012 r. oraz problem stresu w zawodzie nauczyciela (Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna NML) – przyczyny stresu nauczycieli, czynniki stresu związanego z zawodem nauczyciela, skutki stresu dla nauczycieli oraz metody radzenia sobie ze stresem w pracy nauczyciela.

Zaprezentowano także przykład innowacyjnego podejścia do edukacji dla bezpieczeństwa – akcję „Nie bój się ratować życia innym”, realizowaną przez jednego z członków Sieci Ekspertów ds. BHP, certyfikowanych przez CIOP-PIB. Zakres tematyczny edukacji dla bezpieczeństwa w znacznym stopniu odnosi się do zagadnień z zakresu ratownictwa medycznego i zachowania w sytuacjach kryzysowych. Doświadczenia wynikające ze współpracy z młodzieżą pokazują, że młodzież oczekuje przede wszystkim ćwiczeń praktycznych z udziałem pozorantów, symulacji wypadków drogowych i innych zdarzeń (np. zadymienia, upadków ze schodów, ewakuacji poszkodowanego z miejsca wypadku). Omówiono nowoczesną metodę edukowania dzieci i młodzieży z tego zakresu, tj. konkurs zorganizowany w Gminie Czchów (woj. małopolskie). Celem przedsięwzięcia było przygotowanie młodzieży do czynności ratunkowych wykraczając poza podstawy programowe przedmiotu. Przeprowadzono je w formie konkursu, w którym w ramach rywalizacji międzyszkolnej  młodzież uczestniczyła w trzech grupach/kategoriach wiekowych: uczniowie z klas „0” do III, klas IV do VI szkół podstawowych oraz gimnazjaliści. Przed oraz w trakcie trwania konkursu, osoby (nauczyciele) odpowiedzialne za przygotowanie młodzieży do zmagań międzyszkolnych oraz młodzież uczestnicząca w eliminacjach szkolnych zostały przeszkolone z zakresu udzielania pierwszej pomocy obowiązującej podczas konkursu.

W drugiej części konferencji pn. „Bezpieczeństwo uczniów” skupiono się na bezpieczeństwie uczniów. Inspektor bhp ze Szkoły Podstawowej nr 341 z Warszawy omówiła najważniejsze rozwiązania organizacyjne wprowadzone w Szkole, mające na celu poprawę bezpieczeństwa uczniów. Przedstawicielka PSSE w NML skupiła się na stanowisku pracy ucznia, które powinno być dostosowane do wymagań ergonomii - co ma odzwierciedlenie w obowiązujących przepisach prawnych, wśród których najczęściej przywołuje się Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa   i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach  i placówkach (Dz. U. z  2003 r.,  Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). Zaprezentowano zasady prawidłowego siedzenia i zwrócono uwagę na najczęściej popełniane błędy w tym zakresie. Omówiono też zasady prawidłowego oświetlenie stanowiska pracy ucznia w szkole i w domu, a przedstawiciel OIP z Olsztyna omówił zasady prawidłowej pracy z komputerem niestacjonarnym. Na zakończenie omówiono także zasady prawidłowego odżywiania się uczniów i jego wpływ na aktywność fizyczną uczniów.

Celem promowania innowacji w szkole jest m.in. motywowanie uczniów do bezpiecznych zachowań w szkole i w czasie wolnym. Dlatego ostatnim elementem programu konferencji było ogłoszenie konkursu plastycznego pt. „Moje miejsce do nauki – ergonomiczne, zdrowe, bezpieczne”, którego celem jest popularyzacja problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony zdrowia wśród uczniów szkół podstawowych i ich rodzin oraz podnoszenie świadomości występowania zagrożeń  związanych z niewłaściwym miejscem pracy ucznia, zarówno w szkole, jak i w domu (szczegółowe informacje na temat konkursu – www.ciop.pl/30362.html).

O konferencji w Telewizji "Nowe Miasto Lubawskie"

http://nowemiasto.tv/index.php/pl/player/52/156

Konferencja przygotowana z wykorzystaniem wyników:
- I etapu programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, sfinansowanego w latach 2008-2010 w zakresie zadań służb państwowych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
- II etapu programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, finansowanego w latach 2011-2013 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego/Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.