|
 |
1,1-Dichloroeten. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Danuta Ligocka, Agnieszka Jankowska, Sławomir Czerczak
1,1-Dichloroeten jest niskowrzącą cieczą o słodkawym zapachu stosowaną jako kopolimer (często z chlorkiem winylu) do produkcji: termoplastycznych tworzyw sztucznych, lakierów, środków wiążących substancje zmniejszające palność wykładzin podłogowych, sztucznych włosów oraz włókien do produkcji odzieży ochronnej.
U ludzi w wyniku ostrego narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniu około
16 000 mg/m³ obserwowano działanie depresyjne związku na ośrodkowy układ nerwowy (oszołomienie oraz utrata przytomności).
W 2010 r. liczba pracowników zatrudnionych w warunkach narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniach między 0,1 a 0,5 wartości NDS wynosiła 13 osób, natomiast w 2011 r. – 7 osób. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2007 r. oraz w 2010 r. na stanowiskach pracy nie odnotowano stężeń 1,1-dichloroetenu powyżej wartości NDS, tj. 12,5 mg/m³.
Po ostrym narażeniu zwierząt laboratoryjnych na 1,1-dichloroeten drogą inhalacyjną lub pokarmową skutki działania szkodliwego związku występowały w: komórkach Clary płuc, wątrobie oraz nerkach. 1,1-Dichloroeten wykazywał działanie mutagenne u Salmonella Typhimurium i Escherichia coli wyłącznie w testach z aktywacją metaboliczną. Eksperci IARC stwierdzili, że istnieją ograniczone dowody na działanie rakotwórcze 1,1-dichloroetenu u zwierząt oraz niewystarczające dowody działania rakotwórczego związku u ludzi. 1,1 Dichloroeten został zaklasyfikowany do grupy 3., czyli do związków nieklasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi.
Za podstawę do ustalenia wartości NDS 1,1-dichloroetenu przyjęto wyniki badań na szczurach Sprague-Dawley (obu płci) naraża-nych na pary 1,1-dichloroetenu o stężeniach 100 lub 300 mg/m³ 6 h dziennie, 5 dni w tygodniu przez 17 miesięcy (w ciągu pierwszego miesiąca stosowano mniejsze stężenia związku, które po miesiącu narażenia podwyższono do 100 lub 300 mg/m³ z powodu braku skutków działania 1,1-dichloroetenu u narażanych zwierząt). U badanych zwierząt występowało odwracalne stłuszczenie komórek wątroby, które nie wpływało na: zmianę parametrów biochemicznych krwi, funkcje wątroby oraz zwiększenie jej masy. Wartość LOAEC dla szczurów ustalono na poziomie 100 mg/m³.
Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności przyjęto stężenie 8 mg/m³ 1,1-dichloroetenu za wartość NDS. Wartość ta powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem skutków szkodliwego działania 1,1-dichloroetenu na wątrobę, którą uznano za narząd krytyczny działania związku. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,1-dichloroetenu, a także dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB).
|
Kwas octowy. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Małgorzata Kupczewska-Dobecka
Kwas octowy (kwas etanowy lub kwas metanokarboksylowy) to organiczny związek chemiczny z grupy kwasów karboksylowych. Związek jest bezbarwną, palną, lotną cieczą o ostrym zapachu. Kwas octowy jest stosowany w syntezie orga-nicznej, używa się go do produkcji: sztucznego jedwabiu, leków (aspiryny, leków przeciwbakteryjnych, antybiotyków), taśmy filmowej, włókien syntetycznych(karboksymetylocelulozy, i poli(tereftalanu etylenu – butelki PET), jest stosowany również w technice grzewczej – do usuwania kamienia kotłowego. W postaci kilkuprocentowego roztworu(produkt fermentacji octowej) jest używany jako ocet spożywczy do konserwacji żywności i zbiorów rolnych. Kwas octowy jest zarejestrowany do stosowania jako nieselektywny herbicyd kontaktowy do zwalczania różnorodnych chwastów i niektórych traw.
Kwas octowy jest substancją wielkotonażową. W Unii Europejskiej jest produkowany przez 54 producentów. W Polsce największym producentem są zakłady „Zachem” w Bydgoszczy. W polskim przemyśle, według danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego w 2007 r. oraz w 2010 r. nie zgłaszano narażenia na kwas octowy o stężeniach przekraczających obowiązujące normy, tj. wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) = 15 mg/m³ oraz wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) = 30 mg/m³.
Głównym skutkiem działania toksycznego par kwasu octowego jest działanie drażniące na błony śluzowe: nosa, oczu i skóry.
Istnieją doniesienia w dostępnym piśmiennictwie o zatruciach ostrych kwasem octowym u ludzi po omyłkowym spożyciu kwasu lub w celach samobójczych oraz w wyniku nanoszenia kwasu octowego na skórę w celach leczniczych (kompres). Kwas octowy w dawce 20 ÷ 50 g lub w ilości 60 ÷ 70 ml jest uważany za śmiertelny dla ludzi. Po połknięciu lub na skutek kontaktu ze stężonym kwasem octowym występują: oparzenia, martwica tkanek, zapaść krążeniowa, skąpomocz, hemoliza i hemoglobinuria, a następnie bezmocz.
Na podstawie wyników badań na zwierzętach nie wyznaczono wartości NOAEL dla działania drażniącego par kwasu octowego. Stężenie kwasu octowego powodujące zmniejszenie o 50% (RD50) częstości oddechów u myszy wynosiło 408 ÷ 560 mg/m³ (163 ÷ 227 ppm), natomiast u szczurów – 2600 mg/m³ (1040 ppm).
W badaniu przeprowadzonym na ochotnikach, przy zastosowaniu standaryzowanej analizy psychofizycznej, wyznaczono próg zapachu kwasu octowego (OTH) na poziomie 1,5 mg/m³ (0,6 ppm) oraz próg działania drażniącego (limit lateralizacji) oparty na stymulacji wewnątrznosowych zakończeń nerwu trójdzielnego (LTH) na poziomie 100 mg/m³ (40 ppm).
Narażenie ochotników na kwas octowy o stężeniu 25 mg/m³ (10 ppm) nie miało wpływu na: częstotliwość mrugania powiekami, wzrost oporu dróg oddechowych oraz stężenia mediatorów stanu zapalnego w popłuczynach z nosa.
Proponuje się przyjęcie dla kwasu octowego wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia NDS wynoszącej 25 mg/m³ (10 ppm), ustalonej w badaniach na ochotnikach. Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności przyjęto stężenie 25 mg/m³ za wartość NDS kwasu octowego. Zaproponowano także wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego NDSCh kwasu octowego na poziomie dwa razy wyższym, tj. 50 mg/m³. Dodatkowo zaproponowano oznakowanie związku literą „C” – substancja żrąca.
|
Pirydyna. Dokuych wielkości narażenia zawodowego
Andrzej Sapota, Małgorzata Skrzypińska-Gawrysiak
Pirydyna jest stosowana jako rozpuszczalnik: farb, gumy, produktów farmaceutycznych, żywic poliwęglanowych i środków impregnacyjnych do tkanin. Duże ilości pirydyny są stosowane jako związek wyjściowy do produkcji: pochodnych pirydyny, piperydyny, pestycydów, leków i innych produktów.
Zawodowe narażenie na pirydynę może występować podczas: jej produkcji, dalszego jej przerobu i dystrybucji, a także uwalniania związku jako produktu rozkładu węgla czy smoły węglowej oraz produktów zawierających pirydynę. Stężenia pirydyny w powietrzu środowiska pracy w drugiej połowie XX w. kształtowały się od 0,002 do około 20 mg/m³.
Dawkę śmiertelną pirydyny dla człowieka oszacowano na 0,5 ÷ 5,0 mg/kg m.c. W opisanych przypadkach zatruć ostrych pirydyną obserwowano po zatruciu drogą pokarmową: nudności, zawroty głowy, ból brzucha i przekrwienie bierne płuc. Po zatruciu inhalacyjnym pirydyną objawy wskazywały na działanie związku na ośrodkowy układ nerwowy i charakteryzowały się zaburzeniami mowy oraz rozległymi cechami niedotlenienia kory mózgu. Opisano także przypadki przewlekłego zatrucia pirydyną pracowników zatrudnionych w zakładach chemicznych, w których stężenia pirydyny w powietrzu wynosiły około 19 ÷ 42 mg/m³. Objawami zatrucia były: bóle i zawroty głowy, nerwowość, bezsenność, czasami nudności i wymioty.
Na podstawie wyników nielicznych badań epidemiologicznych nie stwierdzono wzrostu umieralności u osób narażonych na pirydynę w latach 1961-1983 w trzech zakładach w Wielkiej Brytanii.
Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej na zwierzętach doświadczalnych (szczurach, myszach, świnkach morskich, królikach i psach) wykazano, że pirydyna należy do związków szkodliwych (Xn). Związek ten wykazywał słabe działanie drażniące na skórę królików i nie powodował uczulenia skóry w badaniach na świnkach morskich.
W badaniach podprzewlekłych i przewlekłych, w których pirydynę podawano zwierzętom w różnych dawkach drogą pokarmową (p.o. lub w wodzie do picia), u zwierząt obserwowano: zmniejszenie przyrostu masy ciała, uszkodzenie wątroby i nerek oraz wpływ związku na układ rozrodczy.
Pirydyna nie wykazała działania mutagennego. Na podstawie wyników badań na szczurach i myszach w programie NTP uznano, że dowód działania rakotwórczego pirydyny na szczury jest niejednoznaczny, natomiast istnieje wyraźny dowód działania rakotwórczego związku na myszy. W IARC zaliczono pirydynę do grupy 3., tj. związków nieklasyfikowanych pod względem rakotwórczości dla ludzi.
Za krytyczne skutki u ludzi po powtarzanym narażeniu na pirydynę uznano działanie depresyjne związku na ośrodkowy układ nerwowy (OUN) oraz skutki działania na wątrobę i nerki, będące najwcześniejszymi objawami toksycznego działania związku na gryzonie.
Na podstawie wyników 2-letnich badań, w których szczurom szczepu F344/N lub Wistar podawano pirydynę z wodą do picia, wykazano, że po najmniejszych podanych dawkach (7 lub 8 mg/kg/dzień) u części zwierząt wystąpiło uszkodzenie wątroby. Dawkę 7 mg/kg m.c. przyjęto więc za wartość LOAEL stanowiącą podstawą do wyprowadzenia wartości NDS pirydyny.
Wartości LOAEL pirydyny 7 mg/kg m.c. odpowiada stężenie pirydyny w powietrzu wynoszące 49 mg/m³ (15 ppm), przy założeniu, że człowiek o masie ciała 70 kg wdycha 10 m³ powietrza w ciągu 8-godzinnej zmiany roboczej. Po za-stosowaniu współczynników niepewności o łącznej wartości 8, obliczono wartość NDS pirydyny wynoszącą 6,13 mg/m³.
W Unii Europejskiej nie ustalono wartości OEL dla pirydyny, zalecono jednak utrzymywanie jej stężenia w powietrzu poniżej 5 ppm (16 mg/m³). Obliczona wartość NDS pirydyny równa 6,13 mg/m³ spełnia to kryterium, a ponadto jest ona zbliżona do obowiązującej w Polsce wartości NDS pirydyny wynoszącej 5 mg/m3.
Autorzy dokumentacji zaproponowali pozostawienie obowiązującej wartości NDS pirydyny na poziomie 5 mg/m³, gdyż według danych GIS w latach 2010-2011 nie było w Polsce pracowników narażonych na pirydynę o stężeniach przekraczających 0,5 wartości NDS, czyli 2,5 mg/m³. Związek oznaczono dodatkowo literami „Sk” oznaczającymi substancję wchłaniającą się przez skórę.
Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) pirydyny, dlatego zaproponowano usunięcie tej wartości z wykazu NDS. Przestrzeganie wartości NDS pirydyny równej 5 mg/m³ powinno zabezpieczyć pracowników przed szkodliwymi skutkami działania związku na ośrodkowy układ nerwowy, które obserwowano po narażeniu pracowników na pirydynę o stężeniach 19 ÷ 42 mg/m³.
|
Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu . Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Andrzej Sapota, Małgorzata Skrzypińska-Gawrysiak
Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu (nitrogliceryna, TNG) w temperaturze pokojowej jest oleistą cieczą o słodkim, palącym smaku i barwie od bezbarwnej do bladożółtej. Jest substancją sklasyfikowaną jako substancja wybuchowa, bardzo toksyczna i działająca bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.
Nitrogliceryna jest substancją stosowaną do produkcji dynamitu i innych materiałów wybuchowych, a także w paliwach rakietowych. Znalazła także zastosowanie w medycynie jako lek stosowany w: dusznicy bolesnej, zastoinowej niewydolności mięśnia sercowego (szczególnie w przypadku ostrego zawału mięśnia sercowego) i nadciśnieniu.
Możliwymi drogami narażenia na ten związek w przemyśle jest wchłanianie par w drogach oddechowych i przez kontakt ze skórą.
Dane dotyczące ludzi wskazują, że krytycznym skutkiem narażenia na nitroglicerynę jest działanie prowadzące do rozszerzenia naczyń krwionośnych. Jest to także główny skutek działania farmakologicznego nitrogliceryny stosowanej jako lek.
Objawami działania nitrogliceryny będącymi konsekwencją rozszerzenia naczyń krwionośnych są: bóle głowy, spadek ciśnienia krwi i nudności. W warunkach narażenia zawodowego objawy takie występowały u pracowników przy narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach 0,3 ÷ 4,0 mg/m³. Podobne objawy obserwowano u ludzi po narażeniu dermalnym na nitroglicerynę (płatki uwalniające 5 mg nitrogliceryny). Podana dawka wchłonięta odpowiadała stężeniu nitrogliceryny w powietrzu wynoszącemu 0,5 mg/m3 (przy założeniu wentylacji płuc równej 10 m³ w czasie 8-godzinnej zmiany roboczej). Większe stężenia nitrogliceryny mogły powodować: depresję, methemoglobinemię i sinicę.
Nie ma wiarygodnych danych, że nitrogliceryna powoduje u ludzi wzrost ryzyka wystąpienia chorób naczyń wieńcowych i mózgowych. Wyniki badań są rozbieżne, a w niektórych badaniach kohortowych za czynnik wywołujący takie schorzenia jest uważany diazotan glikolu etylenowego (EGDN).
Brak jest także danych dotyczących powtarzanego narażenia zwierząt doświadczalnych na nitroglicerynę drogą inhalacyjną. U zwierząt po podaniu dużych dawek nitrogliceryny drogą pokarmową obserwowano methemoglobinemię oraz działanie toksyczne związku na wątrobę i jądra. W badaniach na szczurach i psach ustalono wartość NOAEL dla nitrogliceryny w zakresie dawek 25 ÷ 40 mg/kg/dzień dla działania układowego związku, w tym toksyczności reprodukcyjnej, co odpowiadało dużo większym stężeniom nitrogliceryny w powietrzu, niż stężenia powodujące toksyczne skutki u ludzi.
Na podstawie wyników badania działania mutagennego nitrogliceryny prowadzonych w warunkach in vitro wykazano brak działania mutagennego lub słabe działanie mutagenne substancji. Wszystkie badania działania mutagennego nitrogliceryny prowadzone w warunkach in vivo dały wyniki ujemne.
W IARC nie dokonano klasyfikacji nitrogliceryny pod kątem działania rakotwórczego. W Niemczech zaliczono nitroglicerynę do grupy 3.B rakotwórczości, natomiast w SCOEL zaklasyfikowano nitroglicerynę jako związek rakotwórczy grupy C, tj. genotoksyczny kancerogen, dla którego można ustalić praktyczną wartość dopuszczalną na podstawie istniejących danych.
Nie ma danych na temat wpływu nitrogliceryny na rozrodczość u ludzi. W trzypokoleniowym badaniu toksyczności reprodukcyjnej prowadzonym na szczurach w pokoleniu F0 nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na płodność szczurów. Poważne zaburzenia płodności obserwowano w grupie F1, otrzymującej największą dawkę nitrogliceryny, co było związane z zahamowaniem spermatogenezy oraz istotnym zmniejszeniem masy jąder. W innych badaniach na zwierzętach nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na rozrodczość. W Niemczech zaklasyfikowano nitroglicerynę do grupy C, czyli substancji, w których przypadku nie oczekuje się uszkodzenia zarodków i płodów, jeżeli jest przestrzegana wartość MAK.
Nitrogliceryna wchłania się do organizmu w drogach oddechowych i przez skórę. Wydajność wchłaniania przez skórę u ludzi wynosi około 68 ÷ 76%. Nie ma danych dotyczących wchłaniania nitrogliceryny w drogach oddechowych.
Za podstawę ustalenia wartości NDS dla nitrogliceryny zaproponowano wyniki badań pracowników, u których nie obserwowano szkodliwych skutków działania związku po narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach poniżej 0,095 mg/m³(0,01 ppm), (Hanlon, Fredrick 1966).
Stężenie 0,095 mg/m³ (0,01 ppm) nitrogliceryny zaproponowano przyjąć za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) substancji. Określanie współczynników niepewności w tym wypadku nie było konieczne, ponieważ wartość tę wyprowadzono bezpośrednio na podstawie wyników badań ludzi zawodowo narażonych na nitroglicerynę.
Zaproponowano przyjęcie stężenia 0,19 mg/m³(0,02 ppm) za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDSCh) nitrogliceryny, ponieważ u pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach równych lub większych od 0,3 mg/m³ obserwowano działanie drażniące związku (Hanlon, Fredrick 1966).
W przypadku obecności w miejscu pracy także diazotanu glikolu etylenowego (EGDN), związku o takim samym mechanizmie działania jak nitrogliceryna, konieczne jest uwzględnienie sumy ilorazu średnich stężeń ważonych obu związków do ich wartości NDS, która nie może przekroczyć wartości równej 1.
Zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk” oznaczającymi substancje wchłaniającą się się przez skórę, ponieważ nitrogliceryna bardzo wydajnie wchłania się przez skórę i wywołuje objawy układowe. Nie ma danych do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) nitrogliceryny.
|
Wodorotlenek wapnia. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Małgorzata Kupczewska-Dobecka
Wodorotlenek wapnia, pospolicie zwany wapnem gaszonym, stosuje się do: oczyszczania soku buraczanego w cukrownictwie, zmiękczania wody, produkcji nawozów sztucznych oraz procesów odsiarczania spalin w energetyce. Termin wapno gaszone (slaked lime) odpowiada wodnej zawiesinie wodorotlenku wapnia, znanej jako mleko wapienne. Zawiesina wodna jest stosowana w procesach chemicznych do malowania oraz jako składnik zaprawy murarskiej. Wapna hydratyzowanego, czyli suchego, sproszkowanego wodorotlenku wapnia, używa się do: produkcji węglanu sodu metodą Solvay’a (soda Ash, soda bezwodna, soda amoniakalna), odkwaszania gleb, dezynfekcji, bielenia wnętrz mieszkalnych, budynków gospodarczych oraz pni drzew.
Wodorotlenek wapnia jest substancją wielkotonażową. W Unii Europejskiej jest produko-wany przez 93 producentów. W Polsce znanym producentem są Zakłady Wapiennicze Lhoist S.A.
Działanie toksyczne wodorotlenku wapnia wynika z jego właściwości zasadowych. Wodorotlenek wapnia jest uważany za mocną zasadę, całkowicie zjonizowaną w roztworach. W porównaniu z mocnymi zasadami nieorganicznymi ma podobne działanie, ale 2,5-krotnie słabsze. Mieszaniny wodne wodorotlenku wapnia są wysoce alkaliczne i ich pH wynosi, w zależności od stężenia, około 12 ÷ 13. Mieszaniny wodorotlenku wapnia działają żrąco po spożyciu, głównie w przełyku oraz w żołądku. Wodorotlenek wapnia w miejscu kontaktu ze skórą powoduje: zaczerwienienia, pęcherze oraz owrzodzenia.
Narażenie zawodowe pracowników na pyły wodorotlenku wapnia ma miejsce w trakcie rozdrabniania substancji, ale także w wyniku narażenia na tlenek wapnia, który w środowisku wilgotnym w reakcji z wodą tworzy wodorotlenek wapnia. Pyły wodorotlenku wapnia u ludzi działają drażniąco na oczy i górne drogi oddechowe oraz skórę.
Najwyższe dopuszczalne stężenie wodorotlenku wapnia (NDS) w powietrzu zostało ustalone w Polsce w 1995 r. Wartość NDS dla wodorotlenku wapnia jest taka sama jak dla pyłów tlenku wapnia i wynosi 2 mg/m³. Dla wodorotlenku wapnia nie ustalono wartości chwilowej, podczas gdy dla pyłów tlenku wapnia wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) wynosi 6 mg/m³. Przyjęto, że głównym skutkiem narażenia na pyły wodorotlenku wapnia jest działanie żrące związku.
W SCOEL zaproponowano określenie wartość OEL dla frakcji respirabilnej wodorotlenku wapnia na tym samym poziomie co dla tlenku wapnia, tj. 1 mg/m³ oraz wartość chwilową równą 4 mg/m³.
W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących zależności dawka-skutek u ludzi i zwierząt dla wodorotlenku wapnia. Biorąc pod uwagę analogie w działaniu tlenku i wodorotlenku wapnia, który powstaje na skutek reakcji z wodą tego pierwszego, zaproponowano utrzymanie obecnie obowiązującej wartości NDS dla frakcji wdychalnej wodorotlenku wapnia wynoszącej 2 mg/m³ i przyjęcie stężenia 6 mg/m³ za wartości NDSCh, a dla frakcji respirabilnej stężenia 1 mg/m³ za wartość NDS i stężenia 4 mg/m³ za wartości NDSCh.
|
Praktyczna implementacja międzynarodowych zasad oceny zagrożeń zawodowych związanych z elektrodynamicznym oddziaływaniem pól magnetycznych małej częstotliwości na pracownika
Jolanta Karpowicz, Krzysztof Gryz
Pod wpływem oddziaływania pola magnetycznego małej częstotliwości w organizmie człowieka zachodzą procesy biofizyczne, które mogą prowadzić do wywołania odpowiedzi komórek nerwowych – zarówno centralnego układu nerwowego, jak i nerwów obwodowych, takich jak magnetofosfeny lub podrażnienie nerwów obwodowych. Zjawisko to determinuje strukturę wymagań dotyczących ochrony pracowników przed ostrymi skutkami oddziaływania pola magnetycznego o częstotliwości nieprzekraczającej kilkuset kiloherców.
Wykorzystując wyniki modelowania numerycznego zależności miar wewnętrznych (indukowanego w organizmie pola elektrycznego) i miar zewnętrznych (indukcji magnetycznej pola oddziałującego na pracowników) narażenia na pole magnetyczne małej częstotliwości, opracowano zasady oceny zagrożeń związanych z oddziaływaniem elektrodynamicznym na organizm pra-cownika pól magnetycznych o częstotliwości z pasma 1 ÷ 10000 Hz. Przy opracowaniu prezentowanych zasad wykorzystano opublikowane przez International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) zalecenia dotyczące oceny zagrożeń wynikających z oddziaływania pola magnetycznego sinusoidalnie zmiennego w czasie i jednorodnego w przestrzeni stanowiska pracy. Uwzględniono również charakterystyki warunków narażenia na pola magnetyczne, jakie występują na rzeczywistych stanowiskach pracy, gdzie pola są zarówno niejednorodne przestrzennie, jak i niesinusoidalnie zmienne w czasie, a także uwarunkowania techniczne takich badań.
Zaproponowane zasady oceny narażeń definiują m.in.: miary wewnętrzne narażenia na pole magnetyczne, miary zewnętrzne w dziedzinie przestrzeni stanowiska pracy dotyczące narażenia na jednorodne lub niejednorodne pole magnetyczne, miary zewnętrzne w dziedzinie czasu dotyczące narażenia na harmoniczne lub nieharmoniczne pole magnetyczne oraz kryteria oceny narażenia dotyczące poszczególnych części ciała – głowy, tułowia i kończyn. Prezentowane zasady oceny narażeń nie stanowią wprawdzie projektu rozwiązań formalno-prawnych w tym zakresie, ale prezentując rezultaty rozważań naukowych, stanowią wkład do dyskusji merytorycznej dotyczącej potrzeby i ewentualnego zakresu zmian wymagań prawa pracy w Polsce, związanych ze zbliżającym się procesem formalnego wdrożenia wymagań nowej dyrektywy europejskiej 2013/35/UE stanowiącej minimalne wymagania w zakresie ochrony pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na pola elektromagnetyczne w miejscu pracy.
|
|
|
