Przy wykonywaniu ręcznej obróbki drewna z wykorzystaniem prostych narzędzi ręcznych należy przede wszystkim zwrócić uwagę na odpowiednie zamocowanie materiały, postawę osoby pracującej i sposób trzymania używanego narzędzia.

Pilniki

Przed przystąpieniem do piłowania obrabiany element należy przede wszystkim pewnie zamocować lub w inny sposób zabezpieczyć przed wysuwaniem. W czasie pracy stolarz powinien stać w niewielkiej odległości od obrabianego materiału, lekko pochylony do przodu. Ciężar ciała powinien spoczywać głównie na wysuniętej do przodu lewej nodze. Pilnik należy ująć tak, aby kciuk znalazł się na trzonku, a pozostałe obejmowały go od spodu. Lewą rękę z nie zgiętymi palcami należy ułożyć na końcu pilnika. Obejmowanie końca pilnika całą dłonią może spowodować skaleczenie palców o piłowane drewno. Piłować należy całą długością pilnika ruchami ciągłymi i równomiernymi, regulując przy tym nacisk zależnie od zmiany położenia pilnika i kształtu piłowanej powierzchni. Stałemu, równomiernemu ruchowi rąk towarzyszy lekkie wahanie tułowia. Pilnika nie wolno uderzać, ponieważ jest on kruchy, może pękać i pokaleczyć stolarza. Nie można także używać pilnika jako dźwigni do podważania.

Wiertarki

Przed przestąpieniem do wiercenia obrabiany przedmiot należy umocować, aby nie obracał się razem z wiertłem. W czasie pracy należy stać prosto z lewą nogą wysuniętą do przodu i ciężarem ciała głównie na nodze prawej. Otwory w drewnie wierci się za pomocą świdrów z pokrętłami oraz wierteł umocowanych w korbach lub wiertarkach. Świdry muszą mieć dobrze dopasowane do ucha nieuszkodzone pokrętło. Dla bezpieczeństwa pracy duże znaczenie ma stan korby, a zwłaszcza jej obracających się części: rączki i osadzonej w górnym końcu główki grzybkowej, a także stan uchwytu, gwarantujący pewne zamocowanie wiertła. Wiertarką ręczna można jedynie wiercić otwory o niedużej średnicy przy użyciu cienkich wierteł. Nacisk na wiertarkę powinien być bardzo lekki, gdyż cienkie wiertła łatwo się łamią.

Dłuta

Dłutowany element musi być dobrze zamocowany, inaczej stolarz narażony jest na wypadek. Najczęściej kaleczy się wtedy w lewą rękę, która podtrzymuje obrabiany przedmiot. W czasie dłutowania postawa stolarza powinna być swobodna, korpus wyprostowany, ciało oparte głównie na prawej nodze. Trzonek dłuta należy trzymać w lewej ręce, podbijak w prawej. Przy pracy bez podbijania należy w zasadzie prawą ręką trzymać za trzonek, lewą z wierzchu za nóż. Przy odłupywaniu odciętych warstw drewna trzeba zwracać uwagę, by nie były one zbyt grube, dłuto może bowiem pęknąć i zranić pracownika. Należy także pamiętać, że skrawanie dłutem w kierunku ręki podtrzymującej obrabiany materiał jest niedopuszczalne. Ze względu na bezpieczeństwo pracowników noże dłut muszą być mocno osadzone w trzonkach, by się nie chwiały i nie wypadały. Trzonki dłut wykonuje się z tworzyw sztucznych lub twardego, trudno łupliwego drewna, np. jesionu, grabu, klonu. Drewniane trzonki zabezpiecza się przed pękaniem zakładając na obu końcach metalowe pierścienie (skuwki). Jako oparcie dla trzonka służy kołnierz oddzielający go od właściwego noża.

Bardzo częstą przyczyną zranienia dłutem jest niewłaściwe układanie dłuta – ostrzem do siebie. Zranienie dłutem może nastąpić również wskutek upadnięcia na nogę lub podczas przenoszenia nieosłoniętego dłuta w kieszeni. Ostrze dłuta powinno po skończonej pracy być oczyszczone i osłonięte futerałem ze skóry, drewna lub tworzywa.

Młotki

Najczęstszą przyczyną urazów przy pracy młotkiem jest nieumiejętne posługiwanie się nim, niewłaściwe dobranie młotka lub praca młotkiem uszkodzonym. Uszkodzenie młotka może wyrażać się np. zmianą kształtu powierzchni obucha (ścięta, zakrzywiona, popękana) lub powstaniem na niej rozklepów albo szczerb. We wszystkich tych przypadkach młotek w czasie pracy będzie odskakiwał na bok, ześlizgiwał się z przedmiotu lub zaczepiał o niego. Rozklepy utworzone na bijaku należy usuwać. Trzonek młotka powinien być wykonany z suchego twardego drewna odznaczającego się dużą sprężystością i odpowiednią wytrzymałością mechaniczną, a także odpornością na pękanie. Właściwości te mają: akacja, wiąz, buk i brzoza.

Wkrętaki

Wkrętaki (śrubokręty) nie są narzędziami tak bezpiecznymi, za jakie powszechnie uchodzą. Wiele osób uważa je za narzędzia uniwersalne, mogące zastąpić np. dłuto, podbijak lub nawet dźwignię po podważania. Wkrętaki, które używane są do takich czynności bywają zwykle uszkadzane i dlatego później, przy właściwej pracy, wysuwają się z nacięć wkrętów i mogą skaleczyć pracującego.
Należy zawsze używać wkrętaka odpowiedniego rozmiaru, o ostrzu dobrze pasującym do nacięcia. Boki ostrza wkrętaka nie mogą być zaokrąglone, a cześć pracująca powinna stanowić linię prostą. Najczęstszą przyczyna urazów, jakim może ulec stolarz przy pracy wkrętakiem jest brak stateczności przedmiotów, w które wkręca się lub, z których wykręca się wkręt. Dlatego przedmioty muszą być zawsze pewnie zamocowane, aby uniemożliwić wyskoczenie wkrętaka z nacięcia.

Montaż

Przy składaniu, sklejaniu i skręcaniu zespołów poszczególnych elementów wyrobów stolarskich należy zapewnić swobodny dostęp do miejsca pracy; zgromadzone elementy nie mogą tarasować przejścia. Stosowane narzędzia ręczne muszą być w dobrym stanie technicznym. Należy pilnować, aby na stanowisku pracy zawsze był ład i porządek.
Przy klejeniu korpusów w ścisku montażowym należy zwrócić szczególną uwagę na moment uruchomienia ścisku, aby nie spowodował wypadku, np. przez przypadkowe położenie ręki pod ścisk. Należy także zwracać uwagę, aby montowane w zespoły elementy nie przewracały się. Podobne zasady postępowania obowiązują przy okuwaniu elementów, wpuszczaniu zamków oraz zawieszaniu części ruchomych, np. przy przykręcaniu drzwi lub klap do korpusów. Przy tych czynnościach należy zwrócić szczególną uwagę, aby przez odpadnięcie drzwi czy klapy nie spowodować wypadku. Przy osadzaniu szuflad w montowanych korpusach szaf, regałów itp. należy zachować ostrożność podczas dodatkowego dopasowywania szuflad, którego dokonuje się na małej szlifierce taśmowej.