Małe i średnie przedsiębiorstwa zaczynają odgrywać bardzo ważna rolę w gospodarce krajów Unii Europejskiej i Polski. Unia Europejska w swoich programach stawia duży nacisk na rozwój tego sektora. W Polsce jest on wspomagany m.in. przez realizację programów, które dotyczą zarówno regulacji prawnych, jak też tworzenia i działania instytucji i struktur wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa. Dokument pt. Kierunki działań rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw od 2003 do 2006 roku , określa politykę państwa w stosunku do sektora MSP z uwzględnieniem zmian, które nastąpią po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Dokument ten – przyjęty przez Radę Ministrów 4 lutego br. - uwzględnia kierunki określone w Europejskiej Karcie Małych Przedsiębiorstw, podpisanej przez Polskę w kwietniu 2002 r.  Wskazuje on m.in. na trudności, jakie małe i średnie firmy mają z dostępem do informacji i zakłada rozbudowę systemu doradztwa dla przedsiębiorców, we wszystkich dziedzinach związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz poprawę dostępu małych i średnich przedsiębiorstwa do informacji istotnych z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej, poprzez tworzenie i udostępnianie odpowiednich baz danych.

Centralny Instytut Ochrony Pracy, mając na uwadze ułatwianie pracodawcom w małych i średnich przedsiębiorstwach dostępu do informacji oraz brak na rynku materiałów samokształceniowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej, opracował zestawy materiałów informacyjno-popularyzacyjnych dla wybranych branż.
Opracowano i opublikowano serię wydawniczą składającą się z 25 poradników wraz z listami kontrolnymi bhp. Materiały te pozwalają pracodawcy samodzielnie ocenić stan bezpieczeństwa pracy w zakładzie. W poradnikach omówiono podstawowe obowiązki pracodawcy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Listy kontrolne bhp zawierają wykaz potencjalnych zagrożeń, jakie mogą występować w przedsiębiorstwie określonej branży wraz z propozycjami metod ich eliminacji lub ograniczenia. W materiale zawarto niezbędne odniesienia do obowiązujących przepisów prawnych i norm technicznych.

Publikacja została rozprowadzona w 1800 małych przedsiębiorstwach z województw o najwyższym wskaźniku wypadków przy pracy (opolskie, warmińsko-mazurskie, dolnośląskie, lubuskie, podlaski, wielkopolskie); w 400 przedsiębiorstwach z województwa mazowieckiego (Warszawa, Ciechanów, Józefów, Łomianki, Mińsk, Otwock, Płock, Płońsk, Radom, Radzymin); w 7000 przedsiębiorstwach budowlanych; w 2000 przedsiębiorstw rolniczo-hodowlanych.

Bezpieczeństwo pracy

Seria: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy w Małych Przedsiębiorstwach (poradniki pracodawcy i listy kontrolne)
Bezpieczeństwo i higiena pracy:

w pralniach w kotłowniach w piekarniach w restauracjach w sklepach spożywczych w zakładach produkcji odzieży w zakładach przetwórstwa mięsnego w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego w fermach hodowli zwierząt w przedsiębiorstwach rolnych w młynach i wytwórniach pasz w przedsiębiorstwach transportowych w zakładach ślusarskich i budowy maszyn w zakładach przetwórstwa tworzyw sztucznych w zakładach poligraficznych i introligatorskich w  zakładach i warsztatach eksploatujących prasy w  galwanizerniach w zakładach spawalnictwa elektrycznego i gazowego w zakładach usługowych instalatorstwa sanitarnego na stanowiskach z komputerami w zakładach fryzjersko-kosmetycznych w zakładach wulkanizacyjnych i produkujących wyroby z gumy w zakładach naprawy sprzętu elektromechanicznego w hurtowniach i składach materiałów budowlanych w przedsiębiorstwach budowlanych

BROSZURY

Środki ochrony indywidualnej

Jak chronić skórę przed substancjami szkodliwymi?

Praca zmianowa

Praca zmianowa. Skutki i profilaktyka

Zagrożenia w budownictwie

Seria: Zagrożenia w Budownictwie

Przenośniki taśmowe Zasady prawidłowego oświetlenia oraz bezpiecznej eksploatacji instalacji oświetleniowej na placach budowy Środki ochrony indywidualnej układu  oddechowego

Prasy, ocena ryzyka

Ryzyko obsługi pras - S. Kowalewski 12 minibroszur z serii: Test Minimum Bezpieczeństwa Pras Prasy z osłonami stałymi Prasy mechaniczne z urządzeniami sterowania oburęcznego Prasy mechaniczne z osłonami blokującymi Prasy mechaniczne z aktywnymi urządzeniami optoelektronicznymi (AUO) - kurtynami świetlnymi Prasy hydrauliczne z urządzeniami sterowania oburęcznego (USO) Prasy hydrauliczne z ruchomymi  z osłonami blokującymi Prasy hydrauliczne z aktywnymi urządzeniami optoelektronicznymi (AUO) - kurtynami  świetlnymi Prasy krawędziowe z aktywnymi urządzeniami optoelektronicznymi (AUO) - kurtynami   świetlnymi Prasy krawędziowe hydrauliczne z urządzeniami sterowania oburęcznego (USO) Prasy krawędziowe mechaniczne  z urządzeniami sterowania oburęcznego (USO) Prasy śrubowe z urządzeniami sterowania oburęcznego (USO) Prasy śrubowe z ruchomymi osłonami blokującymi

Listy Kontrolne jako narzędzia do oceny warunków pracy
„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 2/2001, str. 7-9

dr hab. MARIA KONARSKA, prof. CIOP

Dyrektywa Rady z 12 czerwca 1989 r. o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy (89/391/EWG) zobowiązuje do wprowadzania wymagań bhp na poziomie minimalnym, jednak na wystarczająco wysokim, aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników.
W myśl tej dyrektywy, odpowiedzialność za warunki pracy ponoszą pracodawcy, których obowiązkiem jest zapewnić pracownikom bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym aspekcie związanym z pracą, przez zapobieganie ryzyku zawodowemu, informowanie, organizowanie szkoleń oraz zapewnienie koniecz-nych środków i właściwej organizacji. „Możliwie największa odpowiedzialność" za własne bezpieczeństwo i zdrowie spoczywa również na pracownikach, zgodnie z zakresem ich przeszkolenia i otrzymanymi od pracodawcy instrukcjami. Wdrożeniem dyrektywy w Polsce są postanowienia rozdziału 10 Kodeksu pracy i rozpo-rządzenia wydawane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
W świetle tych postanowień pracodawca powinien przeprowadzać ocenę ryzyka na każdym stanowisku pracy i współdziałać z pracownikami w tworzeniu warunków pracy zgodnych z wymaganiami bezpieczeństwa i ergonomii.
Jedną z konsekwencji tak nakreślonej strategii realizacji dyrektyw jest duże za-potrzebowanie na narzędzia oceny warunków pracy, i to o bardzo różnym poziomie profesjonalności, zarówno dla przeszkolonych pracowników służb bhp, jak i takich narzędzi, które pozwalałyby na ocenę bezpieczeństwa i ergonomii pracy osobom posiadającym niewielką wiedzę z tego zakresu.

Bezpieczeństwo i ochrona pracy w małych firmach
„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 1/1999, str. 15-18

mgr MARTA DERLICKA

Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia pracowników w małych zakładach pracy zależy przede wszystkim od pracodawców, którzy w swoim zakładzie decydują o wszystkim. Właściciele podejmują decyzje o poprawie warunków pracy, inicjują wszelkie działania w tym zakresie, ustalają zasady i metody mające służyć poprawie warunków. (Derlicka, 1992). Pracownicy na ogół godzą się na warunki stawiane przez pracodawcę, gdyż również dla nich najważniejszy jest zysk (wyplata i utrzymanie pracy).
Nowy kodeks pracy, który obowiązuje od czerwca 1996 r., zwiększa szansę na poprawę tego stanu rzeczy. Określenie obowiązków wszystkich pracodawców (bez względu na formę własności), zobligowanie ich do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest ułatwieniem w egzekwowaniu wielu działań. Ale oprócz kontroli z zewnątrz potrzebna jest świadomość pracodawców o istnieniu zagrożeń i ich konsekwencjach, umiejętność ich oceny, analizy i zmniejszania lub, jeśli to możliwe, eliminowania. Poza tym jest duża grupa zakładów najmniejszych, do których kontrole państwowe docierają bardzo rzadko lub w ogóle. Popularyzacja problematyki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia człowieka wśród tych właśnie zakładów jest szczególnie ważna w dążeniu do kształtowania optymalnych warunków pracy w zakładach. Chodzi tu przede wszystkim o udostępnianie pracodawcom jasnych i zwięzłych informacji, motywujących do podejmowania działań na rzecz warunków pracy, dostarczających wiedzy o "chorobie" zakładu, jeśli taka będzie miała miejsce i o możliwościach (sposobach) jej wyleczenia.