Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje bezpieczeństwa samochodu, a mianowicie:

• bezpieczeństwo czynne,


• bezpieczeństwo bierne.

Z pojęciem bezpieczeństwo czynne są związane niektóre właściwości dynamiczne samochodu, na przykład zdolność do ograniczania poślizgu i zarzucenia, zmniejszenie tendencji do odrywania koła od nawierzchni drogi podczas hamowania. W celu poprawy tego rodzaju bezpieczeństwa w samochodach stosuje różne rozwiązania konstrukcyjne, na przykład:

• układy przeciwpoślizgowe (ABS),


• układy przeciwpoślizgowe (ASR),


• układy wspomagające działanie kierownicy podczas jazdy po łuku drogi (ESP),


• układy wspomagające proces hamowania (BAS),


• wspomaganie układów kierowniczych (np. hydrauliczne);


• inne rozwiązania.

Do czynników wpływających na bezpieczeństwo czynne należą elementy wyposażenia ułatwiające podjęcie prawidłowej decyzji w sytuacji przed wypadkowej, na przykład:

• ergonomiczne fotele, regulacja wysokości kąta siedziska,


• klimatyzacja,


• regulacja położenia kierownicy.

Bezpieczeństwo bierne może być wewnętrzne i zewnętrzne. Zapewnienie bezpieczeństwa biernego wewnętrznego jest związane ze stosowaniem następujących urządzeń:

• pasów bezpieczeństwa,


• poduszek powietrznych,


• zagłówków.

Elementem bezpieczeństwa biernego jest także odpowiednia konstrukcja kabiny samochodu ciężarowego oraz jej zamocowanie, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko zranienia osób znajdujących się w niej podczas kolizji lub przewrócenia się pojazdu. Struktura nośna i poszycie kabiny powinna być tak wykonana, aby pochłaniała jak najwięcej energii w czasie kolizji drogowej. Osiąga się to poprzez zastosowanie tzw. strefy zgniotu kontrolowanego.
Bezpieczeństwo bierne zewnętrzne ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa innym użytkownikom dróg poprzez:

• usunięcie ostrych zewnętrznych krawędzi, nadanie odpowiedniego kształtu nadwozia – w celu zmniejszenia szkodliwych skutków zderzenia,


• stosowanie kontrastowych barw nadwozia, świateł przeciwmgłowych, świateł odblaskowych w celu poprawy widoczności i zauważalności pojazdu,


• stosowanie osłon bocznych zapobiegających dostaniu się osób do strefy między kołami pojazdu lub zespołu pojazdów,


• stosowanie fartuchów przeciwbłotnych.

Uzupełniając lub wymieniając tabor samochodowy warto zwrócić uwagę, czy nabywany pojazd jest wyposażony w rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa czynnego i biernego.

Ponadto samochody ciężarowe powinny być wyposażone w układ stabilizacji toru jazdy zmniejsza ryzyko poślizgu w sytuacjach krytycznych i umożliwia utrzymanie pojazdu w warunkach, w których pojazdy bez tego układy opuściłyby tor a nawet „dachowały”. Układ ten działa na zasadzie jednoczesnej regulacji momentu obrotowego, przyhamowania poszczególnych kół ciągnika i sterowania układem hamulcowym przyczepy. Dzięki temu na drodze w ogóle nie dochodzi do wielu niebezpiecznych zdarzeń.
Układy wspomagania kierowcy są wysoce efektywnymi rozwiązaniami. Układy takie mają coraz większe znaczenie z uwagi na stały wzrost poziomu stresu u kierowców związany z rosnącym natężeniem ruchu samochodowego i brakami w zakresie utrzymania i rozwoju infrastruktury.

Pojazd ciężarowy powinien wyróżniać się łatwym dostępem do kabiny kierowcy, wygodnym wejściem (stopnie wejściowe w samochodach ciężarowych były nisko umieszczone i miały powierzchnie przeciwpoślizgowe), przestronnością kabiny, możliwością przejścia z jednej strony kabiny na drugą bez konieczności wysiadania z niej. Ponadto kabina kierowcy powinna zapewniać wygodne warunki pracy, dużą przejrzystość widzenia dzięki przestronnemu oszkleniu i zastosowaniu odpowiedniego układu luster ułatwiających pracę kierowcy, a co za tym idzie zwiększające bezpieczeństwo. Najlepiej jakby układ luster składał się: z lustra głównego oraz szerokokątnego lustra po obu stronach samochodu i lustra krawężnikowego. To ostatnie lusterko mocowane powyżej drzwi po stronie pasażera zapewnia kierowcy dobrą widoczność strefy za zderzakiem i wzdłuż drzwi oraz przedniego koła po prawej stronie pojazdu – oraz osób i przedmiotów znajdujących się w tej strefie. Zmodyfikowany układ luster (przesunięte na zewnątrz o dodatkowe 50 mm główne i szerokokątne lustro) umożliwia lepszą widoczność do tyłu. Lustro szerokokątne umożliwia widzenie kierowcy strefę tylnej osi, co jest szczególnie ważne podczas ostrych skrętów, wtedy bowiem kierowca może mieć pewność, że w obszarze wzdłuż tylnej osi samochodu ciężarowego nie ma innych użytkowników drogi. W przypadku pokonywania tras na długich dystansach ważne jest aby zapewnić kierowcy samochodu ciężarowego wygodne miejsce do odpoczynku gdy nie prowadzi, najczęściej stosowane są tzw. leżanki znajdujące się na wyposażeniu kabiny.

Minimalne wymagania dotyczące pojazdu i jego wyposażenia, związane z bezpieczeństwem, są podane w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. 2012  poz. 1137) oraz w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. 2003 r., nr 32, poz. 262, z późniejszymi zmianami).