Według danych Głównego Urzędu Statystycznego liczba osób poszkodowanych w trakcie wykonywania prac załadunkowych lub rozładunkowych bez użycia środków technicznych (prace ręczne) jest dwukrotnie większa od prac z wykorzystaniem odpowiednich środków technicznych (urządzeń transportowych). Jednakże w obu przypadkach tendencja jest, niestety rosnąca, tak jak to pokazuje wykres 1.


Tak, więc analizując wykres należy dążyć do ograniczenia lub eliminowania ręcznego przenoszenia towarów poprzez stosowanie odpowiednich urządzeń transportowych.

W zależności od rodzaju przewożonego towaru, do jego załadunku i wyładunku na pojazd przewożący towar wykorzystuje się następujący sprzęt:

• będący na wyposażeniu pojazdu:
  
  
  
  • platformy załadowcze,
  
  
  • wózki podnośnikowe z ręcznym lub mechanicznym napędem podnoszenia,
  
  
  • ładowarki,
  
  
  • żurawie montowanych na pojeździe, itp.,


• nie będący na wyposażeniu pojazdów ciężarowych:
  
  
  
  • jezdniowe wózki podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia,
  
  
  • wózki podnośnikowe z ręcznym napędem podnoszenia,
  
  
  • przenośniki taśmowe lub rolkowe,
  
  
  • żurawie samochodowe samojezdne.

Zagrożenia związane z pracami rozładunkowo/załadowczymi, są to zagrożenia:

• uderzeniem, zgnieceniem na skutek spadającego ładunku,


• potłuczeniem, przygnieceniem, obtarciem przez poruszające się w wokół pojazdu lub na skrzyni ładunkowej pojazdu środki transportowe przemieszczające palety z ładunkiem,


• skaleczeniem, obtarciem przez ostre wystające elementy środków transportowych lub samych ładunków,


• przygnieceniem, uderzeniem, obtarciem podczas nadzoru przy rozładunku lub załadunku palet na pojazd przez wózek podnośnikowy jezdniowy,


• upadkiem ze skrzyni ładunkowej podczas nadzoru przy załadunku, rozładunku pojazdu,


• przygnieceniem, zmiażdżeniem, obtarciem na skutek spadającego ładunku z skrzyni ładunkowej pojazdu,


• uderzeniem, przysypaniem kierowcy podczas załadunku materiałów (sypkich, gabarytowych, o dużej wadze) na pojazd ciężarowy,


• przebiciem, przecięciem, przekłuciem na skutek mocowania ładunków na pojeździe,


• przygnieceniem, uderzeniem ładunku spadającego z platformy załadunkowej na skutek przekroczenia obciążenia maksymalnego i udźwigu nominalnego,


• zgnieceniem, uderzeniem spadnięcia platformy,


• obcięciem, ścięciem części ciała podczas zmykania platformy,


• upadkiem z platformy podczas podnoszenia platformy,


• wciągnięciem, wplątaniem, pochwyceniem na skutek ruchomych elementów przenośników taśmowych lub rolkowych,


• upadkiem z platformy na skutek poślizgnięcia się na powierzchni platformy,


• uderzeniem, zgnieceniem na skutek zjechania ręcznego wózka podnośnikowego z ładunkiem,


• upadkiem z platformy na skutek stałych przeszkód lub ustawionej palety z ładunkiem, które mogą spowodować potknięcie się operatora,


• uderzeniem, zgnieceniem, na skutek z toczenia się wózka podnośnikowego z powodu złego ustawienia pojazdy (nie w poziomie),

Zalecenia bezpieczeństwa podczas prac rozładunkowo/załadowczych:

• należy przede wszystkim zapoznać się z instrukcją obsługi producenta i przestrzegać jej.


• nie wolno przekraczać dopuszczalnej obciążalności środków transportowych wykorzystywanych przy tych pracach.


• ładunek powinien być tak umieszczony, aby zachować stateczność. Przed wjazdem na pojazd samochodowy należy:
  
  
  
  • upewnić się, że pojazd samochodowy jest prawidłowo unieruchomiony (hamulcem postojowym, klinem);
  
  
  • między rampą a skrzynią ładunkową umieścić mostek załadunkowy; obciążalność tego mostka powinna być większa od ciężaru wózka z ładunkiem,
  
  
  • sprawdzić, czy ciężar wózka z ładunkiem nie przekracza dopuszczalnego obciążenia i umożliwia bezpieczny wjazd,
  
  


• kierowca powinien nadzorować sposób załadunku towaru,


• kierowca powinien dopilnować, aby podczas załadunku na skrzyni ładunkowej pojazdu nikt się nie znajdował,


• w przypadku gdy sam nie obsługuje środków transportowych powinien podczas nadzoru stać z boku pojazdu i kierować operatora środka transportowego, w przypadku gdy skrzynia ładunkowa wyposażona jest w plandekę powinien wskazać miejsce ustawienia ładunku i opuścić skrzynię ładunkową przed wjazdem środka transportującego,


• do obsługi platformy załadowczej może być dopuszczona osoba znająca instrukcję eksploatacji platformy opracowaną przez producenta, stanowiskową instrukcję obsługi opracowaną przez pracodawcę oraz po przeszkoleniu stanowiskowym w praktycznej obsłudze danej platformy,


• platforma powinna być poddawana przeglądom konserwacyjnym wykonywanym przez konserwatora o sprawdzonych kwalifikacjach w terminach podanych przez producenta platformy,


• niedopuszczalne jest przebywanie na platformie załadowczej w trakcie podnoszenia lub opuszczania platformy,


• zastosowanie w platformach sterowani oburęcznego, które zmusza operatora do użycia obu rąk w celu uruchomienia platformy,


• osłonięcie rolek ruchomych przenośników taśmowych w miejscach, w których następuje zmiana kierunku przesuwania się taśmy, jej zaginania lub napinania,


• powierzchnia platformy powinna być antypoślizgowa,


• każda część platformy, na której operator nie powinien stać lub po niej chodzić, powinna być wyraźnie oznakowana,


• części platformy, po których operator może chodzić lub na których może stać, powinny być pozbawione jakichkolwiek stałych przeszkód, które mogłyby spowodować potknięcie się operatora,


• jeżeli platforma jest przeznaczona do podnoszenia wózków podnośnikowych z ładunkiem, to powinna mieć urządzenia zapobiegające stoczeniu się wózka. Wysokość urządzeń powinna być nie mniejsza niż 50 mm. Platforma bez zabezpieczeń nie może być używana do podnoszenia ładunków na kołach,


• należy pamiętać aby samochód podczas rozładunku czy załadunku znajdował się na poziomym podłożu i był pewnie unieruchomiony,


• jeżeli platforma w położeniu pracy wykracza poza gabaryty pojazdu, to w celu zapewnienia bezpieczeństwa, należy zastosować takie środki, aby w świetle dziennym i w nocy były one widoczne ze wszystkich stron (np. światła, znaki odblaskowe, folie samoprzylepne odblaskowe).