STANOWISKO PRACY SPAWACZA - Zasady ochrony przed promieniowaniem UV źródło: opracowanie "Charakterystyka zagrożeń promieniowaniem optycznym w środowisku pracy spawacza", dr inż. Agnieszka Wolska, mgr inż. Andrzej Pawlak - CIOP-PIB

Szkodliwość  emisji UV przy spawania i ogólna zasada ochrony przed tym promieniowaniem

  Największe wartości skuteczne natężenia napromienienia stwierdzono podczas spawania metodą MAG, co powinno być uwzględnione przy szkoleniu spawaczy oraz przy doborze indywidualnych środków ochrony. W metodzie tej występuje również znaczący udział szkodliwego dla oczu promieniowania widzialnego. Dlatego też konieczne jest szczególne zwrócenie uwagi na sposób korzystania ze środków ochrony oczu przez spawaczy. Na przykład. niedopuszczalne jest rozpoczynanie spawania przy odsłoniętej przyłbicy spawalniczej, gdyż nawet kilkusekundowa ekspozycja oczu na promieniowanie łuku już jest wystarczająca do przekroczenia ustalonych wartości NDN. Natomiast wykonanie przy tym samym sposobie stosowania osłony oczu kilku spawów w ciągu zmiany roboczej daje w efekcie bardzo duże przekroczenia dawki promieniowania i prowadzi do dolegliwości i chorób oczu, jak np. zapalenie rogówki i spojówki czy skrzydlik a po wielokrotnych ekspozycjach może prowadzić do zaćmy, uszkodzenia rogówki i nowotworów skóry.

  Największy udział promieniowania krótkofalowego (UV-C) występuje w trakcie spawania metodą TIG, co wynika to z bardzo wysokiej temperatury łuku elektrycznego występującej podczas tego spawania.

  Świadomość zagrożeń dla zdrowia związanych z promieniowaniem optycznym na jakie narażeni są spawacze powinna być kształtowana zarówno podczas szkolenia przygotowującego do zawodu, jak również przed zatrudnieniem i w trakcie zatrudnienia. Nie wystarczy tylko zapewnić pracownikowi odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Należy również odpowiednio go przeszkolić pod względem ich prawidłowego stosowania oraz nadzorować prawidłowe stosowanie tych ochron. Ogólna zasada postępowania w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony przed promieniowanie optycznym emitowanym podczas spawania przedstawiona jest w tabeli 3.

  Tabela 3. Sposób postępowania dla zapewnienia odpowiedniej ochrony przed promieniowaniem optycznym emitowanym podczas spawania

Etap	Czynność	Uwagi
1	Określenie rodzaju i parametrów spawania	Niezbędne informacje do prawidłowego dokonania wyboru środków ochrony
2	Określenie środków ochrony zbiorowej	Zapewnienie osobnego pomieszczenia, Osłonięcie stanowiska  ekranami spawalniczymi
3	Dobór odpowiednich środków ochrony indywidualnej	Przy spawaniu gazowym  dobór okularów lub gogli w zależności od strumienia objętości gazu przepływającego przez palnik Przy spawaniu elektrycznym dobór filtrów przyłbic ochronnych: w zależności od prądu spawania, metody spawania
4	Przeszkolenie pracowników	w zakresie szkodliwości promieniowania optycznego występującego przy danym rodzaju spawania w zakresie prawidłowego stosowania środków ochrony
5	Nadzór nad prawidłowym stosowaniem środków ochrony	Przestrzeganie nie rozpoczynania spawania elektrycznego przy odsłoniętej przyłbicy.
6	Nadzór nad środkami ochrony	Zniszczone lub uszkodzone środki ochrony tracą swoje właściwości ochronne.

Akty prawne stosujące się do spawania

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych. (Dz. U. Nr 40 poz. 470).
2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833).
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 73, poz. 645).