Prawna ochrona pracy - Przepisy BHP  dotyczące osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, dr Barbara Krzyśków - Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 Kodeksu pracy, także osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.  (art. 304 § 1 Kodeksu pracy). Obowiązki określone w art.207 § 2 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne:

• na innej podstawie niż stosunek pracy,


• prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą (art. 304 § 3 KP).

Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów nie będących jego pracownikami (art. 304 § 2 Kodeksu pracy).

W razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby postronne, pracodawca jest obowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom (art. 304 § 4 Kodeksu pracy). Przykładem takich prac mogą być prace remontowo-budowlane, wykonywane nad chodnikiem ruchliwej ulicy.

Obowiązki pracownika w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, o których mowa w art. 211 Kodeksu pracy, dotyczą również osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (np. umowa zlecenie), a także na osobach prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, jeżeli praca wykonywana jest w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (art. 304¹ Kodeksu pracy).

Intencją ustawodawcy jest, aby osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnej lub prowadząca na własny rachunek działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wskazanym przez pracodawcę (lub inny podmiot organizujący pracę), dostosowała się do przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących w tym zakładzie pracy. W przeciwnym razie praca wykonywana przez taką osobę mogłaby zagrażać zdrowiu i życiu pracowników zakładu lub grozić innymi stratami. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na przeprowadzenie na swój koszt np. szkoleń wstępnych w zakresie bhp dla osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnych, to osoby te mają obowiązek uczestniczenia w takich szkoleniach.

Do członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i współpracujących z nimi członków ich rodzin oraz członków spółdzielni kółek rolniczych (art. 304² Kodeksu pracy) stosuje się odpowiednio art. 208 § 1, art. 213 § 2, art. 217, art. 218, art. 220 § 1 i art. 221 § 1,2 i 3 Kodeksu pracy.

Do osób prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą stosuje się odpowiednio art. 208 § 1 Kodeksu pracy dotyczący koordynowania prac różnych wykonawców w tym samym miejscu (art. 304³ Kodeksu pracy).

Pracodawca jest obowiązany przydzielić niezbędną odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej osobom wykonującym krótkotrwałe prace albo czynności inspekcyjne, w czasie których ich własna odzież może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, a także ze względu na bezpieczeństwo wykonywania tych prac lub czynności (art. 304⁴ Kodeksu pracy).