Zapobieganie wypadkom

Niezwykle ważne jest wypracowanie takich sposobów zachowania ludzi i zapewnienie zwierzętom takich warunków, by wzajemne relacje nie prowadziły do sytuacji zagrożeń wypadkowych. Dobrostan zwierząt i dobre warunki pracy ludzi zależą od wzajemnego zaufania w codziennych kontaktach. Należy zatem poświęcić dużo czasu na obserwacje zachowań zwierząt jako społeczności i poznanie zachowań pojedynczych osobników, a także na przyzwyczajenie możliwie jak najmłodszych zwierząt do pozytywnych, bezpośrednich kontaktów z człowiekiem. Efektem takiego postępowania będzie możliwość bezpiecznej pracy z każdym ze zwierząt.

Wyniki badań wykazały, że w stadach, do których ludzie odnosili się pozytywnie, przyjaźnie traktowali zwierzęta i „rozmawiali” z nimi, wydajność rosła nawet o 15%. W warunkach doświadczalnych wykazano również, że nawet krótkotrwałe złe traktowanie krów może spowodować 10-procentowe zmniejszenie ilości mleka podczas najbliższego udoju. Zatem w codziennych kontaktach ze stadem konieczna jest łagodność, konsekwencja i przewidywanie zachowań zarówno poszczególnych osobników, jak i całej społeczności zwierząt.

Obserwacje potwierdzają, że częste kontakty z człowiekiem zwiększają ufność zwierząt. Ma to trudne do przecenienia znaczenie w chwilach ich stresu emocjonalnego, na przykład po odsadzeniu, podczas porodu, przyzwyczajania pierwiastek do karmienia cieląt lub przemieszczania zwierząt do nowego otoczenia.
Ludzie powinni przemawiać do zwierząt i dotykać je. Powinno się to odbywać na warunkach akceptowanych przez zwierzęta, tak by miały możliwość obejrzenia i powąchania człowieka, bo każde zaskoczenie przyniesie efekt zupełnie odwrotny do zamierzonego. Zwierzęta najchętniej akceptują nowe doświadczenia w dobrze znanym sobie otoczeniu.

W pierwszych tygodniach po urodzeniu zwierzę, bardzo ciekawe otoczenia, dobrze reaguje na pozytywne zachowanie ze strony człowieka. Kilka minut dziennie takiego kontaktu (pierwszej socjalizacji) umożliwia uspołecznienie, a później ułatwia „zarządzanie” stadem.

Niestety, wzrost liczby dużych, zautomatyzowanych gospodarstw sprawia, że kontakty ze zwierzętami stają się rzadsze, a zwierzęta – mniej oswojone. Zmniejsza to ich ufność, a zatem wymaga wypracowania innych zachowań ludzi.
Nie ma idealnego sposobu zapobiegania wypadkom przy pracy ze zwierzętami, jednak podstawą są: zasada ograniczonego zaufania, wzmożona uwaga i koncentracja, nawet podczas wykonywania najprostszych czynności.

Od pierwszych miesięcy życia zwierzęta powinny być przyzwyczajane do zmieniających się warunków otoczenia. Należy dążyć do kształtowania wzajemnych przyjaznych stosunków i zaufania do ludzi. Wszystkie czynności powinny być wykonywane spokojnie, ale w sposób zdecydowany. Niektóre zabiegi, np. szczotkowanie, pozytywnie wpływają na relacje między zwierzęciem i człowiekiem, ponadto umożliwiają bezpieczne wykonywanie większości czynności związanych z codzienną obsługą.



Dla zachowania własnego bezpieczeństwa warto poznać specyficzne reakcje zwierząt na różne bodźce, gdyż pozwoli to na przewidywanie ich zachowań w konkretnych sytuacjach. „Mowa ciała” zwierząt jest szczególnie wyrazista u koni. Mimika, wyraz oczu, postawa ciała i ruch umożliwiają bezgłośne porozumiewanie się koni między sobą.



Wiele znaków ostrzegawczych jest odczytywanych nie tylko przez inne zwierzęta, lecz także przez większość ludzi. Nie wszyscy jednak ostrzeżenia respektują, a skutki takiej lekkomyślności nie są trudne do przewidzenia. Sygnały wysyłane przez inne gatunki zwierząt nie są tak wyraźne, ale można je w miarę bezbłędnie odczytać, obserwując uważnie pozycję ciała i bezpośrednio następujące sekwencje ruchów.