Sen zdrowego człowieka źródło:  "Nauka o pracy: bezpieczeństwo, higiena i ergonomia" opracowanie: dr n. med. Krystyna Zużewicz - CIOP-PIB

Na podstawie badań fizjologicznych, rejestracji czynności bioelektrycznej mózgu (EEG), mięśni (EMG) oraz ruchów gałek ocznych (EOG), dokonano podziału przebiegu snu na 5 charakterystycznych faz. Fazy I - IV oznaczają stany snu o różnej głębokości, przy czym fazy I i II nazywane bywają snem płytkim, zaś fazy III - IV snem głębokim. Każdy sen inicjowany jest fazą I trwającą 10 ÷ 15 minut. Faza II snu zajmuje blisko 50% całkowitego czasu naszego snu. Nie do końca znana jest rola fizjologiczna tej fazy. Wiadomo, że brak jej we wzorze snu oznacza niemożliwość kontynuacji snu, bowiem przejście do fazy III wymaga choćby krótkiego snu w fazie II. Po okresie deficytu snu i po lekach nasennych, we wzorze snu całkowitego obserwuje się wydłużenie fazy II .

Dość niezwykły przebieg ma tzw. sen paradoksalny. Paradoksalność polega na tym, że podczas tego fragmentu snu obserwuje się aktywność bioelektryczną mózgu (w zapisie EEG) taką jak podczas czuwania, przy jednoczesnym zniesieniu napięcia mięśniowego. U osoby śpiącej, znajdującej się w fazie snu paradoksalnego, można zauważyć pod zamkniętymi powiekami szybkie ruchy gałek ocznych. Są to ruchy w kierunku pionowym lub/i poziomym, od których w piśmiennictwie medycznym sen paradoksalny nazywany jest fazą REM (ang. Rapid Eye Movments - szybkie ruchy gałek ocznych). Dla każdego człowieka można opisać charakterystyczny wzór snu, tj. właściwe proporcje czasowe występowania i trwania faz I - IV oraz fazy REM.

W czasie snu zachodzą procesy niezbędne do sprawnego działania człowieka w porze aktywności życiowej. Pozbawienie człowieka fazy REM we śnie, co ma miejsce np. po przebytej intoksykacji alkoholowej, może wywoływać zaburzenia nerwowo-wegetatywne przyrównywane do stanu „kaca”. Większość stosowanych środków nasennych powoduje skrócenie lub eliminację fazy REM oraz wydłużenie fazy II.

Zaburzenia przebiegu snu, zarówno w sensie jakościowym (poprawność cykli snu tj. okresu 45 minut, w których powtarzają się fazy snu I - IV i faza REM), jak i ilościowym (czas trwania cykli i faz snu), wpływają niekorzystnie na stan czynnościowy układu dokrewnego i tolerancję stresu.

Na jakość snu mają wpływ warunki w jakich się on odbywa. Zarówno światło elektryczne (w czasie snu nocnego), jak i hałas nawet jeżeli nie są powodem wybudzania to zmieniają charakterystykę snu wpływając zarówno na cykle, jak i poszczególne fazy snu.