Dyrektywa Rady 96/82/WE
z dnia 9 grudnia 1996 r.
dotycząca zarządzania zagrożeniami poważnymi awariami
z udziałem substancji niebezpiecznych
(Dyrektywa Seveso II)

tekst jednolity
uwzględniający zmiany wprowadzone przez
Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/105/WE
z dnia 16 grudnia 2003 r.

Nowe postanowienia i zapisy wprowadzone do Dyrektywy Seveso II oraz teksty istniejących w Dyrektywie Seveso II postanowień i zapisów, do których zostały wprowadzone zmiany – zaznaczono kolorem zielonym.

[Tekst oryginalny dyrektywy 96/82/EC: OJ L 10, 14. 01. 1997, p. 13,
tekst oryginalny dyrektywy 2003/105/EC:  OJ  L  345,  31. 12. 2003, p. 97]
(Tłumaczenie: mgr Iwona Sikora oraz dr Agnieszka Gajek,
sporządzenie tekstu jednolitego: dr Agnieszka Gajek)

Artykuł 1
Cel

Celem niniejszej dyrektywy jest zapobieganie poważnym awariom z udziałem substancji niebezpiecznych oraz ograniczanie ich skutków dla człowieka i środowiska. Ma ona na względzie zapewnienie w sposób konsekwentny i efektywny wysokiego poziomu ochrony przed zagrożeniami we Wspólnocie.

Artykuł 2
Zakres stosowania

1. Dyrektywa ma zastosowanie do każdego zakładu, gdzie znajdują się substancje niebezpieczne w ilościach równych bądź przekraczających wartości wymienione  w załączniku I, części 1 i 2, kolumna 2, z wyjątkiem artykułów 9, 11 i 13, które stosują się do zakładów, gdzie znajdują się substancje niebezpieczne w ilościach równych bądź przekraczających wartości wymienione w załączniku I, części 1 i 2, kolumna 3.
   Dla celów niniejszej dyrektywy, obecność niebezpiecznych substancji oznacza faktyczną bądź przewidywaną obecność tych substancji w zakładzie albo prawdopodobną obecność takich substancji, jeśli mogą one powstać w przypadku utraty kontroli nad przemysłowym procesem chemicznym, w ilościach równych bądź przekraczających wartości wymienione  w części 1 i 2 załącznika I.
2. Postanowienia niniejszej dyrektywy powinny być stosowane bez naruszenia postanowień Wspólnoty dotyczących środowiska pracy oraz, w szczególności, bez naruszenia postanowień dyrektywy Rady 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 roku o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy *).

Artykuł 3
Definicje

W rozumieniu niniejszej dyrektywy:

1. zakład oznacza całkowitą powierzchnię znajdującą się pod kontrolą operatora, na której znajdują się substancje niebezpieczne w dowolnej instalacji, włączając wspólne lub powiązane infrastruktury bądź działalność;
2. instalacja oznacza jednostkę techniczną w obrębie zakładu, w której produkuje się, wykorzystuje, przetwarza lub magazynuje niebezpieczne substancje. Instalacja obejmuje wszystkie urządzenia, struktury, rurociągi, maszyny, narzędzia, własne bocznice kolejowe, doki, nabrzeża do rozładunku działające dla potrzeb instalacji, pirsy, magazyny i podobne urządzenia ruchome i stacjonarne, niezbędne do działania instalacji;
3. operator oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, która zarządza bądź sprawuje kontrolę nad zakładem lub instalacją, lub która, na podstawie krajowych przepisów prawnych, została upoważniona do sprawowania decydującej kontroli ekonomicznej nad działalnością techniczną tam prowadzoną;
4. niebezpieczna substancja oznacza substancję, mieszaninę lub preparat wymienione w załączniku I, części 1, lub spełniające kryteria wyszczególnione w załączniku I, części 2 i obecne jako surowiec, produkt, produkt uboczny, pozostałość bądź produkt pośredni, włączając te substancje, co do których można przypuszczać, że mogą powstać w wyniku awarii;
5. poważna awaria oznacza zdarzenie, takie jak: poważna emisja, pożar lub eksplozja w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji w czasie eksploatacji dowolnego zakładu objętego zakresem zastosowania niniejszej dyrektywy, prowadzące do powstania, natychmiast lub z opóźnieniem, na terenie lub poza terenem zakładu, poważnego niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego i/lub środowiska, związanego z obecnością jednej bądź wielu substancji niebezpiecznych;
6. zagrożenie oznacza wewnętrzną właściwość substancji niebezpiecznej lub sytuację fizyczną, która może prowadzić do naruszenia zdrowia ludzkiego i/lub zniszczenia środowiska;
7. ryzyko oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia określonego skutku pojawiającego się w określonym czasie bądź w określonych warunkach;
8. przechowywanie oznacza obecność danej ilości substancji niebezpiecznych w celu magazynowania, składowania w bezpiecznym miejscu bądź składowania w celach handlowych.

Artykuł 4
Wyjątki

Niniejsza dyrektywa nie dotyczy:

1. zakładów, instalacji i magazynów wojskowych;
2. zagrożeń stwarzanych przez promieniowanie jonizujące;
3. przesyłania substancji niebezpiecznych transportem drogowym, kolejowym, wodnym śródlądowym, morskim i powietrznym oraz czasowego ich magazynowania poza zakładami objętymi niniejszą dyrektywą, włączając załadunek, rozładowywanie oraz transport do i ze środków transportowych w dokach, na nabrzeżach lub stacjach rozrządowych;
4. przesyłania substancji niebezpiecznych rurociągami, włączając pompownie, poza zakładami objętymi niniejszą dyrektywą;
5. eksploatacji (eksploracji, wydobycia i przetwarzania) minerałów w kopalniach, odkrywkach, lub metodą odwiertową, z wyjątkiem chemicznego i termicznego przerobu minerałów oraz powiązanego z tymi operacjami magazynowania, w których występują substancje niebezpieczne, zdefiniowane w załączniku I;
6. przylądowego (na morzu) poszukiwania oraz wydobycia minerałów włączając węglowodory;
7. składowisk odpadów, z wyjątkiem obiektów składowania odpadów procesowych, łącznie z osadnikami i odstojnikami, zawierającymi substancje niebezpieczne zdefiniowane w załączniku I, w szczególności gdy są one wykorzystywane w związku z chemicznym i termicznym przerobem minerałów.

Artykuł 5
Ogólne obowiązki operatora

1. Państwa członkowskie zapewnią zobowiązanie operatora do podejmowania wszelkich działań koniecznych do zapobiegania poważnym awariom oraz ograniczania ich skutków dla człowieka i środowiska.
2. Państwa członkowskie zapewnią zobowiązanie operatora do wykazywania kompetentnym władzom wymienionym w artykule 16, nazywanym odtąd kompetentnymi władzami, w każdej chwili, w szczególności w celach inspekcyjnych i kontrolnych wymienionych w artykule 18, że podjął on wszelkie konieczne działania wymienione w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 6
Powiadamianie

1. Państwa członkowskie będą wymagały od operatora wysyłania kompetentnym władzom powiadomień w następujących terminach:
   
   • w przypadku nowych zakładów - w rozsądnym okresie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub eksploatacji,
   • w przypadku zakładów, które w następstwie niniejszej dyrektywy, zostaną objęte zakresem jej działania – w okresie trzech miesięcy od daty, od której niniejsza dyrektywa zacznie obowiązywać dany zakład, zgodnie z postanowieniami pierwszego akapitu artykułu 2(1)),
   • w przypadku istniejących zakładów - jednego roku od daty ustalonej w artykule 24 (1).
2. Powiadomienie wymagane zgodnie z paragrafem 1, będzie zawierało następujące elementy:
   
   • nazwę lub nazwę handlową operatora i dokładny adres zakładu;
   • zarejestrowane miejsce działalności operatora i dokładny adres;
   • nazwisko lub stanowisko zarządzającego zakładem, jeżeli jest inne niż podane w punkcie a);
   • informacje wystarczające do zidentyfikowania substancji niebezpiecznych lub kategorii tych substancji;
   • ilość i stan fizyczny niebezpiecznej substancji lub niebezpiecznych substancji;
   • sposób działania lub proponowany sposób działania instalacji lub sposoby magazynowania;
   • bezpośrednie otoczenie zakładu (elementy, które mogą spowodować poważną awarię lub zwiększyć jej skutki).
3. W przypadku istniejących zakładów, dla których operator przedstawił już kompetentnym władzom wszystkie informacje wymienione w paragrafie 2 zgodnie z wymaganiami prawa krajowego przed terminem wejścia w życie niniejszej dyrektywy, powiadomienie wymienione w paragrafie 1 nie jest wymagane.
4. W przypadku:
   
   • jakiegokolwiek znaczącego wzrostu ilości lub znaczącej zmiany stanu fizycznego danej substancji niebezpiecznej, w stosunku do wykazanych w powiadomieniu przedstawionym przez operatora zgodnie z paragrafem 2, lub jakiejkolwiek zmiany w procesie, w którym jest stosowana, lub
   • modyfikacji zakładu lub instalacji, które mogą mieć znaczący wypływ na zagrożenia poważną awarią, lub
   • całkowitego zamknięcia instalacji,
   operator powinien natychmiast powiadomić kompetentne władze o zmianie sytuacji.

Artykuł 7
Polityka zapobiegania poważnym awariom

1. Państwa członkowskie zobowiążą operatora do przygotowania dokumentu ustanawiającego własną politykę zapobiegania poważnym awariom oraz zapewnienia odpowiedniego wdrożenia tej polityki. Polityka zapobiegania poważnym awariom ustanowiona przez operatora powinna zawierać gwarancję wysokiego poziomu ochrony człowieka i środowiska poprzez odpowiednie środki, struktury oraz system zarządzania.
2. W przypadku zakładów, które w następstwie niniejszej dyrektywy zostaną objęte zakresem jej działania, dokument o którym mowa w paragrafie 1 zostanie przygotowany bezzwłocznie, ale w żadnym przypadku nie później, niż w okresie trzech miesięcy, od daty od której niniejsza dyrektywa zacznie obowiązywać dany zakład, zgodnie z postanowieniami pierwszego akapitu artykułu 2(1).
3. Dokument taki musi uwzględniać zasady zawarte w załączniku III oraz musi być dostępny dla kompetentnych władz, między innymi w celu wykonania postanowień artykułów 5 (2) i 18.
4. Niniejszy artykuł nie dotyczy zakładów, do których stosuje się artykuł 9.

Artykuł 8
Efekt domina

1. Państwa członkowskie zapewnią, by kompetentne władze, wykorzystując informacje otrzymane od operatora zgodnie z artykułami 6 i 9, wyznaczyły zakłady lub grupy zakładów, w przypadku których prawdopodobieństwo, możliwość lub skutki poważnej awarii mogą wzrastać z powodu ich lokalizacji oraz bliskości takich zakładów i zapasów substancji niebezpiecznych w nich się znajdujących.
2. Państwa członkowskie zapewnią, by w przypadku zakładów w ten sposób wyznaczonych:
   
   1. nastąpiła wymiana odpowiednich informacji w taki sposób, aby te zakłady mogły uwzględnić rodzaj oraz rozmiar sumarycznego zagrożenia poważną awarią w ich polityce zapobiegania poważnym awariom, systemach zarządzania bezpieczeństwem, raportach o bezpieczeństwie oraz wewnętrznych planach na wypadek awarii;
   2. został ustanowiony przepis zobowiązujący do współpracy w informowaniu społeczeństwa oraz dostarczaniu informacji władzom odpowiedzialnym za przygotowanie zewnętrznych planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych].

Artykuł 9
Raport o bezpieczeństwie

1. Państwa członkowskie zobowiążą operatora do przygotowania raportu o bezpieczeństwie w celu:
   
   1. wykazania, że polityka zapobiegania poważnym awariom i system zarządzania bezpieczeństwem do wdrażania tej polityki zostały wprowadzone w życie zgodnie z zapisem zawartym w załączniku III;
   2. wykazania, że zagrożenia poważnymi awariami zostały zidentyfikowane oraz zostały podjęte niezbędne działania, aby przeciwdziałać takim awariom i ograniczać ich skutki dla człowieka i środowiska;
   3. wykazania, że odpowiednie kwestie bezpieczeństwa i niezawodności zostały uwzględnione w trakcie projektowania, budowy, eksploatacji i konserwacji jakiejkolwiek instalacji, urządzenia magazynowego oraz wyposażenia i infrastruktury związanych z ich działaniem, i z którymi wiąże się zagrożenie poważną awarią wewnątrz zakładu;
   4. wykazania, że zostały przygotowane wewnętrzne plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] oraz że została dostarczona informacja umożliwiająca przygotowanie zewnętrznych planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych], aby podjąć niezbędne działania w razie wystąpienia poważnej awarii;
   5. dostarczenia kompetentnym władzom wystarczającej informacji, aby umożliwić podejmowanie decyzji dotyczących lokalizacji nowej działalności gospodarczej lub zagospodarowania terenów wokół istniejących zakładów.
2. Raport o bezpieczeństwie powinien zawierać co najmniej dane i informacje wymienione w załączniku II. Powinien zawierać nazwy organizacji, które w znaczący sposób uczestniczyły w przygotowaniu raportu. Powinien też zawierać aktualny wykaz substancji niebezpiecznych, znajdujących się w zakładzie.
   
   Raporty o bezpieczeństwie, części raportów lub inne odpowiednie raporty przygotowane zgodnie z wymaganiami innych przepisów prawnych, mogą być połączone w formę pojedynczego raportu o bezpieczeństwie wymaganego niniejszym artykułem, co pozwoli na uniknięcie zbędnego powtarzania informacji i dublowania pracy operatora bądź kompetentnych władz, pod warunkiem, że zostaną spełnione wszystkie wymagania niniejszego artykułu.
3. Raport o bezpieczeństwie opisany w paragrafie 1 powinien być przekazany kompetentnym władzom w następujących terminach:
   
   • w przypadku nowych zakładów - w odpowiednim terminie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub eksploatacji,
   • w przypadku istniejących zakładów, poprzednio nie objętych dyrektywą 82/501/EWG - w ciągu trzech lat od daty ustalonej w artykule 24 (1),
   • w  przypadku innych zakładów  -  w ciągu dwóch  lat od daty ustalonej w artykule 24 (1),
   • w przypadku zakładów, które w następstwie niniejszej dyrektywy zostaną objęte zakresem jej działania, bezzwłocznie, ale w każdym przypadku nie później niż w okresie jednego roku od daty, od której niniejsza dyrektywa zacznie obowiązywać dany zakład, zgodnie z postanowieniami  pierwszego akapitu artykułu 2(1),
   • w przypadku okresowych przeglądów opisanych w paragrafie 5 - niezwłocznie.
4. Zanim operator rozpocznie budowę lub eksploatację, bądź w przypadkach wymienionych w drugim, trzecim, czwartym
   i piątym
   myślniku paragrafu 3, kompetentne władze w odpowiednim terminie od otrzymania raportu:
   
   • poinformują operatora o wynikach analizy raportu o bezpieczeństwie, również po uzyskaniu dodatkowych informacji, jeśli to było konieczne, lub
   • wprowadzą zakaz uruchomienia bądź kontynuowania eksploatacji danego zakładu, na mocy artykułu 17 oraz zgodnie z procedurami w nim zawartymi.
5. Raport o bezpieczeństwie będzie okresowo przeglądany i w miarę potrzeby aktualizowany:
   
   • przynajmniej co pięć lat,
   • w każdym innym czasie z inicjatywy operatora lub na żądanie kompetentnych władz, w przypadku konieczności uwzględnienia nowych faktów bądź postępu wiedzy technicznej dotyczącej spraw bezpieczeństwa, na przykład wynikającego z analizy awarii oraz, jeżeli to możliwe, z analizy sytuacji grożących awarią, a także rozwoju wiedzy dotyczącej oceny zagrożeń.
6. • Jeżeli wykazano, że poszczególne substancje znajdujące się w zakładzie lub jego części nie mogą stworzyć zagrożenia poważną awarią i ocena ta uzyskała aprobatę kompetentnych władz, państwa członkowskie mogą, zgodnie z zasadami wymienionymi w podparagrafie (b), ograniczyć ilość informacji wymaganych w raporcie o bezpieczeństwie do tych, które wiążą się z zapobieganiem pozostałym zagrożeniom poważnymi awariami oraz ograniczaniem ich skutków dla człowieka i środowiska.
   • Zanim niniejsza dyrektywa zostanie zastosowana, Komisja, działając zgodnie z proce-durą ustanowioną w artykule 16 dyrektywy 82/501/EWG, powinna ustalić jednolite kryteria stosowane przy podejmowaniu decyzji przez kompetentne władze, że dany zakład nie może stworzyć zagrożenia poważną awarią w rozumieniu podparagrafu (a). Podparagraf (a) nie powinien być stosowany, dopóki te kryteria nie zostaną ustalone.
   • Państwa członkowskie zapewnią, aby kompetentne władze przedstawiały Komisji wykazy takich zakładów, podając uzasadnienie. Komisja co roku będzie przekazywała te wykazy Komitetowi wymienionemu w artykule 22.
   • Komisja jest proszona o dokonanie w terminie do 31 grudnia 2006 r. w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, przeglądu istniejących „Wytycznych w sprawie opracowania raportu o bezpieczeństwie” [„Guidance on the Preparation of a Safety Report”].

Artykuł 10
Modyfikacja instalacji, zakładu lub urządzenia magazynowego

W przypadku modyfikacji instalacji, zakładu, urządzenia magazynowego lub procesu oraz zmiany rodzaju bądź ilości substancji niebezpiecznych, które mogą mieć istotny wpływ na zagrożenie poważnymi awariami, państwa członkowskie zapewnią, by operator:

• dokonywał przeglądów, a w razie konieczności korygował politykę zapobiegania poważnym awariom, systemy zarządzania oraz procedury wymienione w artykułach 7 i 9,
• dokonywał przeglądów, a w razie konieczności weryfikował raport o bezpieczeństwie oraz informował kompetentne władze wymienione w artykule 16 o szczegółach takiej weryfikacji, zanim podejmie wykonanie takich modyfikacji.

Artykuł 11
Plany awaryjne [operacyjno-ratownicze]

1. Państwa członkowskie zapewnią w odniesieniu do wszystkich zakładów, których dotyczy artykuł 9:
   
   1. przygotowanie przez operatora wewnętrznego planu awaryjnego [operacyjno-ratowniczego] obejmującego działania wewnątrz zakładu,
   • w przypadku nowych zakładów - przed rozpoczęciem eksploatacji,
   • w przypadku istniejących zakładów, które dotychczas nie były objęte dyrektywą   82/501/EWG - w ciągu trzech lat od daty ustalonej w artykule 24 (1),
   • w przypadku innych zakładów - w ciągu dwóch lat od daty ustalonej w artykule 24 (1);
   • w przypadku zakładów, które w następstwie niniejszej dyrektywy zostaną objęte zakresem jej działania, bezzwłocznie, ale w każdym przypadku nie później niż w okresie jednego roku od daty, od której niniejsza dyrektywa zacznie obowiązywać dany zakład, zgodnie z postanowieniami pierwszego akapitu artykułu 2(1).
   2. dostarczenie przez operatora kompetentnym władzom, w celu umożliwienia im przygotowania zewnętrznych planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych], niezbędnych informacji w następujących terminach:
   • w przypadku nowych zakładów - przed rozpoczęciem eksploatacji,
   • w przypadku istniejących zakładów, które dotychczas nie były objęte dyrektywą 82/501/EWG - w ciągu trzech lat od daty ustalonej w artykule 24 (1),
   • w przypadku innych zakładów - w ciągu dwóch lat od daty ustalonej w artykule   24 (1);
   • w przypadku zakładów, które w następstwie niniejszej dyrektywy zostaną objęte jej zakresem, bezzwłocznie, ale w każdym przypadku nie później niż w okresie jednego roku od daty, od której niniejsza dyrektywa zacznie obowiązywać dany zakład, zgodnie z postanowieniami pierwszego akapitu artykułu 2(1).
   3. przygotowanie przez wyznaczone w tym celu przez państwa członkowskie władze zewnętrznego planu obejmującego działania poza zakładem.
2. Plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] muszą być przygotowane tak, aby zapewniały:
   
   • kontrolowanie zdarzeń i panowanie nad nimi tak, aby minimalizować ich skutki oraz ograniczać szkody dla człowieka, środowiska i mienia,
   • prowadzenie działań koniecznych do ochrony człowieka i środowiska przed skutkami poważnych awarii,
   • dostarczanie niezbędnych informacji społeczeństwu oraz zainteresowanym służbom lub władzom danego obszaru,
   • przywrócenie poprzedniego stanu i oczyszczenie środowiska po wystąpieniu poważnej awarii.

   Plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] powinny zawierać informacje wymienione w załączniku IV.

3. Nie naruszając obowiązków spoczywających na kompetentnych władzach, państwa członkowskie zapewnią, by wewnętrzne plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] opisane w niniejszej dyrektywie były przygotowywane w konsultacji z personelem zatrudnionym w zakładzie, łącznie z długoterminowymi pracownikami podwykonawców oraz że społeczeństwo będzie konsultowane w sprawach zewnętrznych planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych] przy ich opracowaniu oraz uaktualnianiu.
4. Państwa członkowskie zapewnią, by wewnętrzne i zewnętrzne plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] były przeglądane, sprawdzane, a w razie konieczności weryfikowane i aktualizowane przez operatorów i wyznaczone władze w odpowiednich odstępach czasu, nie dłuższych niż trzy lata. W trakcie przeglądu należy uwzględnić zmiany dokonane w danym zakładzie lub w ramach służb awaryjnych, nową wiedzę techniczną oraz wiedzę dotyczącą reagowania na poważne awarie.
   
   4a. W odniesieniu do zewnętrznych planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych], państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę potrzebę ułatwienia zwiększonego współdziałania w zakresie pomocy obrony cywilnej w przypadku poważnych sytuacji awaryjnych.
5. Państwa członkowskie zapewnią, by plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] były wprowadzane w życie bezzwłocznie przez operatora, a w razie konieczności przez kompetentne władze w tym celu wyznaczone:
   
   • kiedy zdarzy się poważna awaria, albo
   • kiedy wystąpi niekontrolowane zdarzenie, jeżeli ze względu na jego charakter można oczekiwać, że doprowadzi ono do wystąpienia poważnej awarii.
6. Kompetentne władze mogą, na podstawie informacji zawartych w raporcie o bezpieczeństwie, postanowić, uzasadniając swą decyzję, że nie jest wymagane przygotowanie zewnętrznego planu awaryjnego [operacyjno-ratowniczego] wymienionego w paragrafie 1.

Artykuł 12
Plany zagospodarowania terenu

1. Państwa członkowskie zapewnią, by cele związane z zapobieganiem poważnym awariom oraz ograniczaniem ich skutków były uwzględniane w polityce zagospodarowania terenu i/lub innej z tym związanej. Powinny one dążyć do wypełnienia tych zadań przez kontrolę:
1. lokalizacji nowych zakładów,
2. modyfikacji istniejących zakładów, których dotyczy artykuł 10,
3. nowych obiektów, takich jak połączenia transportowe, miejsca często odwiedzane przez ludność oraz tereny mieszkalne w pobliżu istniejących zakładów, jeżeli lokalizacja ta lub te obiekty mogą prowadzić do zwiększenia ryzyka lub skutków poważnej awarii.

Państwa członkowskie zapewnią, że ich polityki zagospodarowania terenów oraz/lub inne istotne polityki oraz procedury służące ich wprowadzeniu będą uwzględniać potrzebę długoterminowego zachowania odpowiednich odległości między zakładami podlegającymi przepisom niniejszej dyrektywy a obszarami zamieszkałymi, budynkami i obszarami użyteczności publicznej, głównymi trasami transportowymi na ile to możliwe, terenami rekreacyjnymi oraz terenami o szczególnej wrażliwości przyrodniczej lub szczególnego zainteresowania oraz – w przypadku istniejących zakładów – potrzebę stosowania dodatkowych środków technicznych zgodnie z art. 5, tak, aby nie powiększać ryzyka w odniesieniu do ludności.


2. Komisja jest proszona o opracowanie w terminie do 31 grudnia 2006 r., w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, wytycznych określających bazę danych technicznych, łącznie z danymi dotyczącymi ryzyka i scenariuszy awarii, w celu ich stosowania do oceny wzajemnego przystosowania zakładów objętych niniejszą dyrektywą oraz obszarów opisanych w paragrafie 1. Zawartość tej bazy danych powinna, na ile to możliwe, uwzględniać oceny wykonane przez kompetentne władze, informacje otrzymane od operatorów oraz wszystkie inne istotne informacje, takie jak korzyści społeczno-ekonomiczne wynikające z opracowania planów awaryjnych [operacyjno-ratowniczych] oraz ich efektów w zakresie łagodzenia skutków [poważnych awarii].
3. Państwa członkowskie zapewnią ustanowienie przez kompetentne władze oraz władze zajmujące się planowaniem, odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w tych sprawach, odpowiednich procedur konsultacyjnych, ułatwiających wprowadzanie polityki określonej w paragrafie 1. Procedury te powinny być opracowane tak, aby zapewnić doradztwo techniczne przy podejmowaniu decyzji w kwestii oceny ryzyka związanego z zakładem, zarówno w konkretnych przypadkach jak i ogólnie.

Artykuł 13
Informacje dotyczące środków bezpieczeństwa

1. Państwa członkowskie zapewnią regularne przekazywanie w najbardziej odpowiedniej formie, bez dodatkowych napomnień, wszystkim osobom oraz wszystkim zakładom sfery obsługi społeczeństwa (takim jak szkoły i szpitale) narażonym na skutki poważnych awarii mogących wystąpić w zakładach, do których odnosi się artykuł 9, informacji dotyczących środków bezpieczeństwa oraz odpowiedniego postępowania w razie awarii.
   Informacje te powinny być przeglądane co trzy lata, a w razie konieczności, powtarzane i aktualizowane, przynajmniej wtedy, kiedy wprowadza się jakiekolwiek modyfikacje w znaczeniu artykułu 10. Społeczeństwo powinno mieć również stały dostęp do tych informacji. Maksymalny okres pomiędzy jednym a drugim podaniem ich do wiadomości publicznej nie powinien, w żadnym przypadku, przekraczać pięciu lat.
   Informacja taka powinna dotyczyć przynajmniej zagadnień wymienionych w załączniku V.
2. Państwa członkowskie, uwzględniając możliwość wystąpienia poważnej awarii o skutkach transgranicznych w zakładzie, wobec którego ma zastosowanie artykuł 9, będą przekazywać wyczerpujące informacje do państw członkowskich potencjalnie zagrożonych, tak aby mogły one zastosować wszystkie odpowiednie przepisy zawarte w artykułach 11, 12 i w niniejszym artykule, jeśli mają one zastosowanie.
3. Jeśli dane państwo członkowskie uznało, zgodnie z artykułem 11 (6), że zakład zlokalizowany w pobliżu terytorium drugiego państwa członkowskiego nie może stworzyć zagrożenia poważną awarią, sięgającego poza granice tego pierwszego i zewnętrzny plan awaryjny [operacyjno-ratowniczy] ustalony w artykule 11 (1) nie musi być przygotowany, powinno ono o tym powiadomić drugie państwo członkowskie.
4. Państwa członkowskie zapewnią udostępnienie raportu o bezpieczeństwie społeczeństwu. Operator może zwrócić się do kompetentnych władz, aby nie ujawniały pewnych części raportu społeczeństwu ze względu na zachowanie tajemnicy przemysłowej, handlowej lub osobistej, bezpieczeństwo publiczne oraz znaczenie obronne. W takich przypadkach, za zgodą kompetentnych władz, operator powinien przekazać władzom oraz udostępnić społeczeństwu, zmieniony raport z pominięciem tych poufnych kwestii.
5. Państwa członkowskie zapewnią społeczeństwu możliwość wyrażenia swojej opinii w następujących przypadkach:
   
   • planowania nowych zakładów, których dotyczy artykuł 9,
   • modyfikowania istniejących zakładów zgodnie z artykułem 10, jeżeli takie modyfikacje podlegają obowiązkom dotyczącym planów zagospodarowania terenu, ustanowionym w niniejszej dyrektywie,
   • zagospodarowania terenu wokół takich istniejących zakładów.
6. W przypadku zakładów podlegających przepisom artykułu 9, państwa członkowskie zapewnią udostępnienie społeczeństwu, z zastrzeżeniem postanowień paragrafu 4 niniejszego artykułu oraz artykułu 20, wykazu niebezpiecznych substancji, o których mowa w artykule 9 (2).

Artykuł 14
Informacja dostarczana przez operatora po wystąpieniu poważnej awarii

1. Państwa członkowskie zapewnią, aby tak szybko jak to jest praktycznie możliwe po wystąpieniu poważnej awarii, stosując odpowiednie środki, operator:
   
   1. informował kompetentne władze;
   2. tak szybko jak to się stanie możliwe, przekazywał następujące informacje, dotyczące:
   • okoliczności awarii,
   • substancji niebezpiecznych biorących udział w awarii,
   • dostępnych danych pozwalających na ocenę skutków awarii dla człowieka i środowiska, oraz
   • podjętych działań awaryjnych [operacyjno-ratowniczych];
   3. informował o przewidywanych krokach zaradczych:
   • zmniejszających średnio- i długoterminowe skutki awarii,
   • zabezpieczających przed powtórzeniem się takiej awarii;
   4. aktualizował przedstawiane informacje, jeśli dalsze postępowanie ujawni dodatkowe fakty wpływające na zmianę informacji lub wyciągniętych wniosków.
2. Państwa członkowskie zobowiążą kompetentne władze do:
   
   1. zapewnienia, że zostaną podjęte natychmiastowe, średnio- i długoterminowe działania, które mogą okazać się niezbędne;
   2. zgromadzenia, poprzez inspekcje, badania oraz inne odpowiednie środki, informacji niezbędnych do dokonania pełnej analizy technicznych, organizacyjnych i kierowniczych aspektów poważnych awarii;
   3. zastosowania odpowiednich środków, zapewniających podjęcie przez operatora wszelkich działań zapobiegających powtórzeniu się awarii;
   4. opracowania zaleceń dotyczących przyszłych środków zapobiegawczych.

Artykuł 15
Informacja dostarczana Komisji przez państwa członkowskie

1. W celu uniknięcia i złagodzenia poważnych awarii, państwa członkowskie będą informować Komisję, jak tylko stanie się to praktycznie możliwe, o poważnych awariach spełniających kryteria zawarte w załączniku VI, które miały miejsce na ich terytorium. Powinny one przekazywać następujące informacje:
   
   • nazwa państwa członkowskiego, nazwa i adres władz odpowiedzialnych za przygotowanie raportu;
   • data, czas i miejsce wystąpienia awarii, włączając pełną nazwę (nazwisko) operatora oraz adres zakładu;
   • krótki opis okoliczności awarii, włączając substancje niebezpieczne uczestniczące w awarii, oraz bezpośrednie skutki dla człowieka i środowiska;
   • krótki opis podjętych działań ratowniczych i natychmiastowych środków ostrożności, koniecznych do zapobieżenia ponownej awarii.
2. Państwa członkowskie, jak tylko otrzymają informacje opisane w artykule 14, będą informowały Komisję o wynikach ich analizy i zaleceniach w formie raportu; forma raportów i sposób ich rozpatrywania będą ustalone zgodnie z procedurami ustanowionymi w artykule 22.
   Przekazanie tych informacji przez państwa członkowskie może być opóźnione tylko w sytuacji, kiedy jest to niezbędne do zakończenia postępowania prawnego, na które taki raport może wpłynąć.
3. Państwa członkowskie przekażą Komisji nazwę i adres każdej organizacji, która może posiadać istotne informacje na temat poważnych awarii oraz która może udzielić porad kompetentnym władzom innych państw członkowskich, zobowiązanym do interweniowania w razie takiej awarii.

Artykuł 16
Kompetentne władze

Nie naruszając obowiązków operatora, państwa członkowskie ustanowią lub powołają kompetentne władze odpowiedzialne za spełnianie obowiązków ustalonych w niniejszej dyrektywie, a w razie potrzeby - organizacje wspomagające te władze na poziomie technicznym.

Artykuł 17
Zakaz użytkowania

1. Państwa członkowskie wprowadzą zakaz użytkowania lub uruchomienia każdego zakładu, instalacji lub urządzenia magazynowego bądź ich części, jeżeli działania zapobiegające lub łagodzące skutki poważnych awarii podjęte przez operatora są w znacznym stopniu niedostateczne.
   Państwa członkowskie mogą zabronić użytkowania lub uruchomienia każdego zakładu, instalacji lub urządzenia magazynowego bądź ich części, jeżeli operator nie przedłożył powiadomienia, raportu lub nie dostarczył innych informacji wymaganych niniejszą dyrektywą w wyznaczonym terminie.
2. Państwa członkowskie zapewnią operatorom możliwość odwołania się od takiego zakazu, wydanego przez kompetentne władze zgodnie z paragrafem 1, do odpowiedniej instytucji, zgodnie z prawem i procedurami obowiązującymi w danym kraju.

Artykuł 18
Inspekcje

1. Państwa członkowskie zapewnią zorganizowanie przez kompetentne władze systemu inspekcji, lub innych działań kontrolnych odpowiednich do rodzaju zakładu. Inspekcje te lub działania kontrolne nie powinny zależeć od otrzymania raportu o bezpieczeństwie lub każdego innego raportu. Inspekcje te lub inne działania kontrolne powinny być wystarczające do planowego i systematycznego sprawdzania systemów zastosowanych w zakładzie natury zarówno technicznej, organizacyjnej jak i kierowniczej, tak aby zapewnić w szczególności sprawdzenie:
   
   • czy operator może wykazać, że podjął odpowiednie działania, w związku z działalnością zakładu, aby zapobiec poważnym awariom,
   • czy operator może wykazać, że podjął odpowiednie działania, aby ograniczyć skutki poważnej awarii, wewnątrz i na zewnątrz zakładu,
   • czy dane oraz informacje zawarte w raporcie o bezpieczeństwie lub każdym innym przedłożonym raporcie prawidłowo odzwierciedlają warunki panujące w danym zakładzie,
   • czy informacje zostały podane do wiadomości społeczeństwu zgodnie z artykułem 13 (1).
2. System inspekcji opisany w paragrafie 1 powinien spełniać następujące warunki:
   
   1. powinien istnieć program inspekcji dla wszystkich zakładów. Niezależnie od tego, czy kompetentne władze ustaliły program inspekcji oparty na systematycznej ocenie zagrożenia poważnymi awariami w poszczególnych zakładach, program ten powinien obejmować przynajmniej jedną inspekcję, przeprowadzoną przez kompetentne władze raz na 12 miesięcy na terenie każdego zakładu objętego przepisami artykułu 9;
   2. po każdej inspekcji kompetentne władze powinny przygotować raport;
   3. jeśli okaże się to konieczne, wnioski z każdej inspekcji przeprowadzonej przez kompetentne władze, będą uwzględniane przez zarząd zakładu w rozsądnym terminie po przeprowadzeniu inspekcji.
3. Kompetentne władze mogą zażądać od operatora przedstawienia dodatkowych informacji, które pozwolą tym władzom w pełni ocenić możliwość wystąpienia poważnej awarii oraz określić zakres możliwego wzrostu prawdopodobieństwa wystąpienia i/lub zaostrzenia poważnej awarii, a także umożliwią przygotowanie zewnętrznego planu awaryjnego [operacyjno-ratowniczego] oraz uwzględnienie substancji, które, przez swoją formę fizyczną, szczególne warunki lub lokalizację, mogą wymagać dodatkowego rozpatrzenia.

Artykuł 19
System informowania i wymiana informacji

1. Państwa członkowskie i Komisja będą wymieniały informacje dotyczące doświadczeń zdobytych w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom oraz ograniczania ich skutków. Informacje te powinny dotyczyć w szczególności spełniania postanowień niniejszej Dyrektywy.
   
   1a. Państwa członkowskie, w odniesieniu do zakładów objętych tą dyrektywą, przekażą Komisji, informacje zawierające co najmniej:
   (a)   nazwę lub nazwę handlową operatora i pełny adres zakładu; oraz
   (b)   działalność lub działalności zakładu.
   Komisja opracuje i będzie aktualizować bazę danych zawierającą informacje dostarczone przez państwa członkowskie. Dostęp do bazy danych będzie zastrzeżony jedynie dla osób upoważnionych przez Komisję lub przez kompetentne władze państw członkowskich.
2. Komisja ustanowi oraz będzie prowadzić pozostający do dyspozycji państw członkowskich rejestr oraz system informacyjny, obejmujący zwłaszcza szczegóły poważnych awarii, które miały miejsce na terytorium państw członkowskich, w celu:
   
   1. szybkiego rozpowszechniania informacji dostarczanych przez państwa członkowskie zgodnie z artykułem 15 (1) wśród wszystkich kompetentnych władz;
   2. przekazywania kompetentnym władzom analizy przyczyn poważnych awarii oraz wniosków z nich wypływających;
   3. dostarczania kompetentnym władzom informacji dotyczących środków zapobiegawczych;
   4. dostarczania informacji dotyczących organizacji, które mogą udzielać konsultacji lub informacji o występowaniu, zapobieganiu i łagodzeniu skutków poważnych awarii.
   
   Rejestr i system informowania powinien obejmować przynajmniej:
   
   1. informacje dostarczane przez państwa członkowskie zgodnie z artykułem 15 (1);
   2. analizę przyczyn awarii;
   3. wnioski wyciągnięte na przyszłość;
   4. środki mające na celu zapobieżenie ponownemu wystąpieniu awarii.
3. Nie naruszając postanowień artykułu 20, rejestr i system informacyjny będzie dostępny dla organów rządowych państw członkowskich, stowarzyszeń przemysłowych i handlowych, związków zawodowych, organizacji pozarządowych działających w zakresie ochrony środowiska oraz innych organizacji międzynarodowych i badawczych działających w tej dziedzinie.
4. Państwa członkowskie będą co trzy lata przedstawiać Komisji raport zgodnie z procedurą ustaloną w Dyrektywie Rady 91/692/EWG z 23 grudnia 1991 roku, normującą oraz racjonalizującą raporty o zastosowaniu niektórych dyrektyw dotyczących środowiska *) w odniesieniu do zakładów objętych artykułami 6 i 9. Komisja będzie co trzy lata publikowała podsumowanie tych informacji.

Artykuł 20
Poufność

1. Państwa członkowskie zapewnią, w interesie jawności, aby kompetentne władze zostały zobligowane do udostępniania informacji otrzymanych zgodnie z niniejszą dyrektywą wszystkim osobom fizycznym i prawnym, które ich zażądają.
   Informacje dostarczone kompetentnym władzom lub Komisji mogą, jeżeli wymagają tego przepisy krajowe, stać się poufne, jeśli w grę wchodzi:
   
   • poufność obrad kompetentnych władz i Komisji,
   • poufność stosunków międzynarodowych oraz tajemnica obrony narodowej,
   • bezpieczeństwo publiczne,
   • tajemnica wstępnego śledztwa lub prowadzonego aktualnie postępowania prawnego,
   • tajemnica handlowa i przemysłowa, włączając własność intelektualną,
   • dane lub akta personalne,
   • dane dostarczane przez strony trzecie, jeśli te strony proszą o utrzymanie ich w tajemnicy.
2. Niniejsza dyrektywa nie wyklucza zawierania przez państwa członkowskie umów z krajami trzecimi, dotyczących wymiany informacji stanowiących ich wewnętrzną własność.

Artykuł 21
Zasady współdziałania z Komitetem

Działania wymagane do przyjęcia kryteriów dotyczących postępu technicznego wymienionych w artykule 9 (6) (b) oraz załącznikach od II do VI i wymagane do przygotowania raportu w formie określonej w artykule 15 (2) będą realizowane zgodnie z procedurą ustaloną w artykule 22.

Artykuł 22
Komitet

Komisja będzie wspomagana przez Komitet złożony z przedstawicieli państw członkowskich, pod przewodnictwem przedstawiciela Komisji.
Przedstawiciel Komisji przedstawia Komitetowi projekt działań, które powinny być podejmowane. Komitet wydaje opinie dotyczące projektu w terminie, który ustala przewodniczący w zależności od stopnia pilności sprawy. Opinia powinna być przyjęta przez większość ustaloną w artykule 148 (2) Traktatu, jeżeli dotyczy to decyzji, które Rada przyjmuje na wniosek Komisji. Głosowanie przedstawicieli państw członkowskich w ramach Komitetu odbywa się zgodnie z ustaleniami cytowanego artykułu. Przewodniczący nie głosuje.
Komisja akceptuje przewidziane działania, jeśli są one zgodne z opinią Komitetu.
Jeżeli przewidziane działania nie są zgodne z opinią Komitetu lub jeżeli nie ma opinii w tej sprawie, Komisja niezwłocznie przedłoży wniosek dotyczący podjęcia działań Radzie. Rada podejmie decyzję kwalifikowaną większością głosów.
Jeżeli mimo upływu terminu trzech miesięcy od daty zwrócenia się do Rady, Rada nie zareagowała, Komisja przyjmuje proponowane działania.

Artykuł 23
Unieważnienie dyrektywy 82/501/EWG

1. Dyrektywa 82/501/EWG zostanie uchylona po upływie 24 miesięcy od wejścia w życie niniejszej dyrektywy.
2. Powiadomienia, plany awaryjne [operacyjno-ratownicze] i informacje przedstawiane społeczeństwu przedłożone lub przygotowywane zgodnie z dyrektywą 82/501/EWG powinny być utrzymane w mocy do momentu ich zmiany zgodnie z odpowiednimi przepisami niniejszej dyrektywy.

Artykuł 24
Wdrożenie

1. Państwa członkowskie wprowadzą w życie akty i uregulowania prawne oraz przepisy administracyjne konieczne do zapewnienia zgodności z niniejszą dyrektywą nie później niż po upływie 24 miesięcy od jej wejścia w życie. Powinny one niezwłocznie powiadomić o tym Komisję.
   Wprowadzane przez państwa członkowskie postanowienia powinny zawierać odniesienia do niniejszej dyrektywy lub takie odniesienia powinny im towarzyszyć w momencie oficjalnej publikacji. Sposoby zamieszczania takich odniesień zostaną ustalone przez państwa członkowskie.
2. Państwa członkowskie przedstawią Komisji główne postanowienia prawa krajowego, przyjęte w zakresie uregulowanym niniejszą cyrektywą.

Artykuł 25
Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie w 20. dniu od daty jej opublikowania w oficjalnym dzienniku Wspólnot Europejskich - Official Journal of the European Communities.

Artykuł 26

Niniejsza dyrektywa dotyczy państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, 9 grudnia 1996 roku.

W imieniu Rady
Przewodniczący
  B. HOWLIN