Czas pracy kierowców - Definicje Źródło: "Czas pracy kierowców" - opracowanie dr Barbary Krzyśków, CIOP-PIB

Znajomość definicji użytych w ustawie jest o tyle istotna, że wskazuje podmioty, które są obowiązane stosować przepisy ustawy o czasie pracy kierowców. Określenia i definicje zawarte w ustawie często odwołują się do przepisów innych ustaw i rozporządzenia WE 561/2006 dlatego też przywołujemy poniżej definicje wraz z brzmieniem tych ustaw i rozporządzenia WE.

Zgodnie z przepisami  ustawy za transport drogowy uważa się:

1) krajowy transport drogowy – podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi zarejestrowanymi w kraju, za które uważa się również zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia podróży i przejazdu oraz droga znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) międzynarodowy transport drogowy – podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi, za które uważa się również zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, przy czym jazda pojazdu między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej;

3) określenie to obejmuje również:

a) każdy przejazd drogowy wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do działalności gospodarczej, niespełniający warunków określonych dla niezarobkowego przewozu drogowego,

b) działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

Jeżeli chodzi o definicję przewozu drogowego to ustawa odwołuje się do rozporządzenia WE 561/206. Zgodnie z rozporządzeniem jest to przewóz rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 t, lub przewóz osób pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. Przewóz drogowy oznacza każdą podróż odbywaną w całości lub w części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używanym do przewozu osób lub rzeczy.

Ta definicja z pozoru bardzo prosta zawiera jednak szereg wyjątków określonych w art. 3 rozporządzenia WE, które są o tyle istotne, że nie stosuje się do nich ogólnych przepisów ustawy o rozkładzie i rozliczaniu czasu pracy kierowców, a ich czas pracy uregulowany jest odrębnie. Dlatego tez w przypadku omawiania czasu pracy posługujemy się pojęciem kierowcy transportu drogowego oznacza to, że przepisy te nie mają zastosowania do transportu:

a) pojazdami używanymi do przewozu osób w ramach przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km;

b) pojazdami o dopuszczalnej maksymalnej prędkości nie przekraczającej 40 km/h;

c) pojazdami będącymi własnością sił zbrojnych, służb obrony cywilnej, straży pożarnej i sił odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego, lub wynajmowanych przez nie bez kierowcy, gdy przewóz wykonywany jest w związku z zadaniami powierzonymi tym służbom i pozostaje pod ich kontrolą;

d) pojazdami używanymi w razie wypadków lub do prowadzenia działań ratunkowych, w tym pojazdami używanymi w niezarobkowym przewozie pomocy humanitarnej;

e) pojazdami specjalistycznymi używanymi do celów medycznych;

f) pojazdami specjalistycznymi pomocy drogowej poruszającymi się w promieniu 100 km od swej bazy;

g) pojazdami poddawanymi próbom drogowym do celów rozwoju technicznego lub w ramach napraw albo konserwacji oraz pojazdami nowymi lub przebudowanymi, które nie zostały jeszcze dopuszczone do ruchu;

h) pojazdami lub zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 ton używanymi do niezarobkowego przewozu rzeczy;

i) pojazdami użytkowymi o statusie pojazdów zabytkowych zgodnie z przepisami Państwa Członkowskiego, w których są użytkowane, wykorzystywanymi do niezarobkowych przewozów osób lub rzeczy.


Przez przewóz regularny należy rozumieć publiczny przewóz osób i bagażu w określonych odstępach czasu określonymi trasami.

Stanowisko pracy kierowcy oznacza:
- siedzibę pracodawcy, na rzecz którego kierowca wykonuje swoje obowiązki, oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa, oddziały;
- pojazd, który kierowca prowadzi,
- każde inne miejsce, w którym kierowca wykonuje czynności związane z wykonywanymi przewozami drogowymi.

Przez tydzień, zgodnie z przepisami ustawy należy rozumieć okres pomiędzy godziną 0000 w poniedziałek a godziną 2400 w niedzielę.

Dzienny okres odpoczynku oznacza dzienny okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem i obejmuje regularny dzienny odpoczynek (nieprzerwany odpoczynek trwający co najmniej 11 godzin lub wykorzystywany w dwóch częściach z których pierwsza musi trwać co najmniej 3 godziny a druga co najmniej 9 godzin) lub skrócony dzienny odpoczynek (odpoczynek który trwa nieprzerwanie co najmniej 9 godzin ale mniej niż 11 godzin).

Podróż służbowa jest to każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy przewozu drogowego lub wyjazdu poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy.


UWAGA

Przepisy ustawy stosuje się tylko do kierowców pozostających w stosunku pracy (wykonujących swoje zadania na podstawie umowy o pracę).

W zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się przepisy Kodeksu pracy. Oznacza to, że w stosunku do kierowców stosuje się przepisy dotyczące systemu i rozkładu czasu pracy, przepisy dotyczące pracy w godzinach nadliczbowych, pracy w porze nocnej oraz pracy w niedziele i święta, w przypadku nieuregulowania ich w ustawie.