Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE
z dnia 4 lipca 2012 r.
w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, zmieniająca, a następnie uchylająca dyrektywę Rady 96/82/WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
Artykuł 1
Przedmiot
Niniejsza dyrektywa, w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony w całej Unii w spójny i skuteczny sposób, określa zasady zapobiegania poważnym awariom z udziałem niebezpiecznych substancji oraz ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska.
Artykuł 2
Zakres stosowania
1. Niniejszą dyrektywę stosuje się do zakładów w rozumieniu art. 3 pkt 1.
2. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do:
a) zakładów, instalacji lub obiektów magazynowych o charakterze wojskowym;
b) zagrożeń spowodowanych promieniowaniem jonizującym generowanym przez substancje;
c) transportu drogowego, kolejowego, wodnego śródlądowego, morskiego lub powietrznego substancji niebezpiecznych i bezpośredniego związanego z nim tymczasowego ich składowania poza obrębem zakładów objętych niniejszą dyrektywą, z uwzględnieniem załadunku i rozładunku oraz transportu do i z doków, nabrzeży i stacji rozrządowych;
d) transportu substancji niebezpiecznych rurociągami, z uwzględnieniem pompowni, znajdującymi się poza obrębem zakładów objętych niniejszą dyrektywą;
e) eksploatacji, to jest poszukiwania, wydobycia oraz przetwarzania kopalin w kopalniach oraz kamieniołomach, w tym za pomocą odwiertów;
f) morskich poszukiwań i eksploatacji kopalin, w tym węglowodorów;
g) magazynowania gazu w podziemnych obiektach morskich, obejmujących zarówno przeznaczone do tego obiekty magazynowe, jak i obiekty, w których prowadzi się również poszukiwania i eksploatację kopalin, w tym węglowodorów;
h) składowisk odpadów, w tym magazynowania odpadów pod ziemią.
Niezależnie od akapitu pierwszego lit. e) i h) zakresem niniejszej dyrektywy objęte jest podziemne magazynowanie gazu na lądzie w warstwach naturalnych, wodonośnych, kawernach solnych i nieeksploatowanych kopalniach oraz chemiczne i cieplne procesy przetwarzania i składowania powiązane z tymi operacjami, które dotyczą substancji niebezpiecznych, jak również instalacje unieszkodliwiania odpadów z procesów flotacji, w tym stawy osadowe lub obwałowania, zawierające substancje niebezpieczne.
Artykuł 3
Definicje
Na użytek niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
1) "zakład" oznacza cały obszar znajdujący się pod kontrolą prowadzącego zakład, gdzie substancje niebezpieczne znajdują się w co najmniej jednej instalacji, w tym we wspólnych lub powiązanych infrastrukturach lub procesach; zakłady dzielą się na zakłady o zwiększonym ryzyku oraz zakłady o dużym ryzyku;
2) "zakład o zwiększonym ryzyku" oznacza zakład, w którym znajdują się substancje niebezpieczne w ilościach co najmniej równych wartościom wyszczególnionym w kolumnie 2 części 1 lub w kolumnie 2 części 2 załącznika I, ale mniejszych od wartości wyszczególnionych w kolumnie 3 części 1 lub w kolumnie 3 części 2 załącznika I, przy użyciu, jeśli ma to zastosowanie, zasady sumowania określonej w uwadze nr 4 do załącznika I;
3) "zakład o dużym ryzyku" oznacza zakład, w którym znajdują się substancje niebezpieczne w ilościach co najmniej równych wartościom wyszczególnionym w kolumnie 3 części 1 lub w kolumnie 3 części 2 załącznika I przy użyciu jeśli ma to zastosowanie, zasady sumowania określonej w uwadze nr 4 do załącznika I;
4) "zakład sąsiedni" oznacza zakład znajdujący się w takiej bliskości innego zakładu, która zwiększa ryzyko i skutki poważnej awarii;
5) "nowy zakład" oznacza
a) zakład uruchomiony lub zbudowany 1 czerwca 2015 r. lub po tej dacie; lub
b) miejsce działalności, które jest objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, lub zakład o zwiększonym ryzyku, który z dniem 1 czerwca 2015 r. lub po tej dacie staje się zakładem o dużym ryzyku lub odwrotnie, ze względu na zmiany w instalacjach lub działalności powodujące zmianę w wykazie substancji niebezpiecznych danego zakładu;
6) "istniejący zakład" oznacza zakład, który w dniu 31 maja 2015 r. jest objęty zakresem stosowania dyrektywy 96/82/WE, a od dnia 1 czerwca 2015 r. zostaje objęty zakresem stosowania niniejszej dyrektywy bez zmiany swojej klasyfikacji jako zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku;
7) "inny zakład" oznacza miejsce działalności objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy lub zakład o zwiększonym ryzyku, który z dniem 1 czerwca 2015 r. lub po tej dacie staje się zakładem o dużym ryzyku lub odwrotnie, z powodów innych niż te, o których mowa w ust. 5;
8) "instalacja" oznacza jednostkę techniczną znajdującą się na terenie zakładu, niezależnie od tego czy znajduje się na powierzchni ziemi czy pod ziemią, w której substancje niebezpieczne są produkowane, stosowane, przenoszone lub składowane; obejmuje ona wszystkie urządzenia, konstrukcje, rurociągi, maszyny, narzędzia, prywatne bocznice kolejowe, doki, nabrzeża wyładunkowe, które taką instalację obsługują, jak również mola, magazyny i podobne konstrukcje, pływające lub nie, niezbędne dla działania takiej instalacji;
9) "prowadzący zakład" oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która prowadzi lub zarządza zakładem lub instalacją, lub której, zgodnie z przepisami krajowymi, przyznano decydujące uprawnienia ekonomiczne lub decyzyjne w kwestii technicznego funkcjonowania zakładu lub instalacji;
10) "substancja niebezpieczna" oznacza substancję lub mieszaninę objętą przepisami części 1 lub wymienioną w części 2 załącznika I w tym w postaci surowca, produktu, produktu ubocznego, pozostałości lub półproduktu;
11) "mieszanina" oznacza mieszaninę lub roztwór, które składają się z dwóch lub więcej substancji;
12) "znajdowanie się substancji niebezpiecznych" oznacza faktyczną lub przewidywaną obecność substancji niebezpiecznych w zakładzie lub substancji niebezpiecznych, co do których można zasadnie przewidzieć, że mogą powstać podczas utraty kontroli nad procesami, w tym magazynowaniem, w odniesieniu do jakiejkolwiek instalacji w zakładzie, w ilościach równych ilościom progowym określonym w części 1 lub 2 załącznika I lub przekraczających te ilości;
13) "poważna awaria" oznacza zdarzenie, takie jak poważna emisja, pożar lub wybuch, do którego doszło w wyniku niekontrolowanych zdarzeń z udziałem jednej lub kilku substancji niebezpiecznych mających miejsce podczas eksploatacji zakładu objętego niniejszą dyrektywą i stwarzające poważne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska o skutkach natychmiastowych lub powstaniu takich skutków z opóźnieniem na terenie zakładu lub poza nim;
14) "zagrożenie" oznacza samoistną właściwość substancji niebezpiecznej lub warunki fizyczne, które mogą spowodować szkody dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska;
15) "ryzyko" oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia określonego skutku w określonym czasie lub w określonych okolicznościach;
16) "składowanie" oznacza znajdowanie się ilości substancji niebezpiecznych dla celów magazynowania, przechowywania pod nadzorem lub przechowywania na stanie;
17) "społeczność" oznacza co najmniej jedną osobę fizyczną lub prawną oraz, zgodnie z prawem krajowym lub praktyką krajową, ich stowarzyszenia, organizacje lub grupy;
18) "zainteresowana społeczność" oznacza społeczność, która jest lub może być dotknięta skutkami decyzji podjętej w sprawie kwestii, o których mowa w art. 15 ust. 1, lub która ma interes w podjęciu takiej decyzji; na użytek niniejszej definicji organizacje pozarządowe propagujące ochronę środowiska i spełniające wszelkie stosowne wymogi wynikające z prawa krajowego uznaje się za mające interes;
19) "kontrola" oznacza wszystkie działania, w tym wizyty w terenie, kontrole zastosowanych w zakładzie środków, systemów i raportów oraz dokumentów dotyczących działań następczych, jak również wszelkie niezbędne działania pokontrolne podjęte przez właściwy organ lub w jego imieniu w celu sprawdzenia i wspierania zgodności zakładów z wymogami niniejszej dyrektywy.
Artykuł 4
Ocena zagrożeń poważną awarią w przypadku określonej substancji niebezpiecznej
1. W stosownych przypadkach i każdorazowo na podstawie zawiadomienia ze strony państwa członkowskiego zgodnie z ust. 2 Komisja dokonuje oceny, czy zarówno w normalnych warunkach, jak i w każdych warunkach odbiegających od normy, które można w sposób rozsądny przewidzieć, niemożliwe jest w praktyce uwolnienie przez daną substancję niebezpieczną objętą przepisami części 1 lub wymienioną w części 2 załącznika I materii lub energii mogących spowodować poważną awarię. Ocena ta uwzględnia informacje, o których mowa w ust. 3, i opiera się na co najmniej jednej z poniższych właściwości:
a) fizyczna postać substancji niebezpiecznej w normalnych warunkach jej przetwarzania lub przenoszenia lub w przypadku niezamierzonego uwolnienia substancji do otoczenia;
b) szczególne właściwości substancji niebezpiecznej, w szczególności związane ze sposobem rozprzestrzeniania się w przypadku poważnej awarii, takie jak masa cząsteczkowa i prężność pary nasyconej;
c) maksymalne stężenie substancji w przypadku mieszanin.
Na użytek akapitu pierwszego w stosownych przypadkach należy również uwzględnić sposób odizolowania i rodzaj opakowania substancji niebezpiecznej, w szczególności w przypadkach objętych szczególnymi przepisami Unii.
2. Jeżeli państwo członkowskie uzna, że substancja niebezpieczna nie stwarza zagrożenia poważną awarią zgodnie z ust. 1, zawiadamia o tym Komisję, załączając odpowiednie uzasadnienie, w tym informacje, o których mowa w ust. 3.
3. Na użytek ust. 1 i 2 informacje konieczne do oceny właściwości danej substancji niebezpiecznej powodujących zagrożenie dla zdrowia, zagrożenie fizyczne i zagrożenie dla środowiska obejmują:
a) wyczerpujący wykaz właściwości niezbędny do oceny możliwości spowodowania przez substancję niebezpieczną szkód fizycznych, szkód dla zdrowia i środowiska;
b) właściwości fizyczne i chemiczne (np. masa cząsteczkowa, prężność pary nasyconej, toksyczność, temperatura wrzenia, reaktywność, lepkość, rozpuszczalność oraz inne istotne właściwości);
c) właściwości powodujące zagrożenie dla zdrowia i zagrożenie fizyczne (np. reaktywność, palność, toksyczność wraz z dodatkowymi czynnikami, takimi jak sposób, w jaki substancja oddziaływuje na organizm, stosunek liczby poszkodowanych do liczby przypadków śmiertelnych i skutki długotrwałe oraz inne istotne właściwości);
d) właściwości powodujące zagrożenie dla środowiska (np. ekotoksyczność, utrzymywanie się w środowisku, bioakumulacja, możliwość przenoszenia w środowisku na duże odległości oraz inne istotne właściwości);
e) unijna klasyfikacja substancji lub mieszaniny, o ile taka klasyfikacja istnieje;
f) informacje na temat szczególnych dla danej substancji warunków działania (np. temperatura, ciśnienie i inne istotne warunki), w których substancja jest składowana, wykorzystywana lub może być obecna w przypadku możliwego do przewidzenia nieprawidłowego działania lub zdarzenia takiego jak pożar.
4. W wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, Komisja, w stosownych przypadkach, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy w celu wykluczenia danej substancji niebezpiecznej z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy.
Artykuł 5
Ogólne obowiązki prowadzącego zakład
1. Państwa członkowskie zapewniają nałożenie na prowadzącego zakład obowiązku podjęcia wszelkich niezbędnych środków, aby zapobiec poważnym awariom i ograniczyć ich skutki dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska.
2. Państwa członkowskie zapewniają nałożenie na prowadzącego zakład wymogu udowodnienia właściwemu organowi, o którym mowa w art. 6, w dowolnym momencie, w szczególności dla potrzeb kontroli i weryfikacji, o których mowa w art. 20, że prowadzący zakład podjął wszelkie niezbędne środki określone w niniejszej dyrektywie.
Artykuł 6
Właściwy organ
1. Bez uszczerbku dla zakresu odpowiedzialności prowadzącego zakład państwa członkowskie ustanawiają lub wyznaczają właściwy organ lub właściwe organy odpowiedzialne za wykonywanie obowiązków określonych w niniejszej dyrektywie ("właściwy organ"), a w razie konieczności podmioty wspierające właściwy organ na szczeblu technicznym. Państwa członkowskie, które ustanawiają lub wyznaczają więcej niż jeden właściwy organ, zapewniają pełną koordynację procedur wykonywania ich obowiązków.
2. Właściwe organy i Komisja współpracują w zakresie działań wspierających wdrażanie niniejszej dyrektywy, w stosownych przypadkach przy udziale zainteresowanych stron.
3. Na potrzeby niniejszej dyrektywy państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy przyjmowały równoważne informacje przekazywane przez prowadzących zakłady zgodnie z innymi odpowiednimi przepisami Unii, które spełniają wymogi zawarte w niniejszej dyrektywie. W takich przypadkach właściwe organy zapewniają spełnianie wymogów zawartych w niniejszej dyrektywie.
Artykuł 7
Zgłoszenie
1. Państwa członkowskie nakładają na prowadzącego zakład obowiązek przesłania właściwemu organowi zgłoszenia zawierającego następujące informacje:
a) imię i nazwisko lub nazwa prowadzącego zakład oraz dokładny adres danego zakładu;
b) dokładny adres siedziby prowadzącego zakład;
c) imię i nazwisko oraz stanowisko osoby kierującej zakładem, jeżeli jest nią osoba inna niż osoba wymieniona w lit. a);
d) informacje wystarczające do zidentyfikowania substancji niebezpiecznych i kategorii przedmiotowych substancji lub substancji mogących znaleźć się w zakładzie;
e) ilość i fizyczną postać danej substancji niebezpiecznej lub danych substancji niebezpiecznych;
f) działalność lub proponowaną działalność prowadzoną w ramach instalacji lub obiektu magazynowego;
g) najbliższe otoczenie zakładu oraz czynniki mogące spowodować poważną awarię lub pogłębić jej skutki, w tym – o ile są dostępne – szczegóły dotyczące sąsiednich zakładów, obiektów, które nie są objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, obszarów i zabudowań, które mogą być źródłem ryzyka lub zwiększać ryzyko lub pogłębić skutki poważnej awarii oraz nasilić efekt domina.
2. Zgłoszenie lub jego aktualizację przesyła się właściwemu organowi w następujących terminach:
a) w przypadku nowych zakładów w odpowiednim terminie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub działalności lub poprzedzającym wprowadzenie zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych;
b) we wszystkich innych przypadkach w terminie roku, licząc od daty rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy do danego zakładu.
3. Ust. 1 i 2 nie mają zastosowania, jeżeli prowadzący zakład przesłał już zgłoszenie właściwemu organowi zgodnie z wymogami przepisów krajowych przed 1 czerwca 2015 r., zaś informacje zawarte w takim zgłoszeniu są zgodne z ust. 1 i pozostają bez zmian.
4. Prowadzący zakład informuje z wyprzedzeniem właściwy organ o następujących zdarzeniach:
a) każdym znaczącym zwiększeniu lub zmniejszeniu ilości lub jakiejkolwiek istotnej zmianie charakteru i fizycznej postaci substancji niebezpiecznej znajdującej się na terenie zakładu w stosunku do wskazania w zgłoszeniu przekazanym przez prowadzącego zakład zgodnie z ust. 1 lub jakiejkolwiek istotnej zmianie w procesach, w których stosuje się taką substancję;
b) zmiany w zakładzie lub instalacji, która mogłaby mieć znaczące konsekwencje w zakresie zagrożeń poważnymi awariami;
c) zamknięciu zakładu na stałe lub jego wyłączeniu z ruchu; lub
d) zmianach informacji, o których mowa w ust. 1 lit. a), b) lub c).
Artykuł 8
Polityka zapobiegania poważnym awariom
1. Państwa członkowskie nakładają na prowadzącego zakład wymóg sporządzania w formie pisemnej dokumentu określającego przyjętą przez niego politykę zapobiegania poważnym awariom oraz zapewnienia jej właściwego wdrażania. Polityka zapobiegania poważnym awariom jest przygotowywana w sposób gwarantujący wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska. Musi być ona proporcjonalna do zagrożeń poważnymi awariami. Musi określać ogólne cele i zasady działania prowadzącego zakład, rolę i odpowiedzialność kierownictwa, jak również zaangażowanie na rzecz stałej poprawy w zakresie kontroli zagrożeń poważnymi awariami oraz zapewnienia wysokiego poziomu ochrony.
2. Polityka zapobiegania poważnym awariom jest opracowywana i, w przypadku gdy wymaga tego prawo krajowe, przesyłana do właściwego organu w następujących terminach:
a) w przypadku nowych zakładów w rozsądnym terminie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub działalności lub poprzedzającym wprowadzenie zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych;
b) we wszystkich innych przypadkach w terminie roku od daty rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy do danego zakładu.
3. Ust. 1 i 2 nie mają zastosowania, jeżeli prowadzący zakład ustalił już politykę zapobiegania poważnym awariom i, w przypadkach gdy wymaga tego prawo krajowe, przesłał ją do właściwego organu przed dniem 1 czerwca 2015 r., a informacje w niej zawarte są zgodne z ust. 1 i nie uległy zmianie.
4. Nie naruszając art. 11, prowadzący zakład dokonuje okresowego przeglądu polityki zapobiegania poważnym awariom i w razie konieczności aktualizuje ją co najmniej raz na pięć lat. Jeżeli wymaga tego prawo krajowe, zaktualizowana polityka zapobiegania poważnym awariom jest niezwłocznie przesyłana do właściwego organu.
5. Polityka zapobiegania poważnym awariom jest wdrażana za pomocą odpowiednich środków, struktur lub za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem, zgodnego z załącznikiem III, współmiernych do zagrożeń poważnymi awariami i do złożoności organizacji lub działalności zakładu. W przypadku zakładów o zwiększonym ryzyku obowiązek wdrożenia polityki zapobiegania poważnym awariom może zostać wypełniony za pomocą innych odpowiednich środków, struktur lub systemu zarządzania, współmiernych do zagrożeń poważnymi awariami, biorąc pod uwagę zasady określone w załączniku III.
Artykuł 9
Efekt domina
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwy organ, wykorzystując informacje otrzymane od prowadzących zakłady zgodnie z art. 7 i 10 lub w następstwie zażądania przez właściwy organ dodatkowych informacji lub w wyniku kontroli na mocy art. 20, zidentyfikował wszystkie zakłady o zwiększonym ryzyku i zakłady o dużym ryzyku lub grupy zakładów, w których ryzyko lub skutki poważnych awarii mogą być zwiększone ze względu na położenie geograficzne takich zakładów lub umiejscowienie ich w pobliżu takich zakładów oraz miejsc składowania substancji niebezpiecznych w zakładach.
2. W przypadku gdy właściwy organ posiada dodatkowe informacje przekazane mu przez prowadzącego zakład zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. g), udostępnia te informacje danemu prowadzącemu zakład, jeżeli wymaga tego stosowanie niniejszego artykułu.
3. Państwa członkowskie zapewniają, aby prowadzący zakłady zidentyfikowane zgodnie z ust. 1:
a) wymieniali się odpowiednimi informacjami, aby umożliwić tym zakładom uwzględnienie charakteru i zasięgu ogólnego zagrożenia poważną awarią w ich polityce zapobiegania poważnym awariom, systemach zarządzania bezpieczeństwem, raportach o bezpieczeństwie oraz w wewnętrznych planach operacyjno-ratowniczych, w zależności od przypadku;
b) współpracowali w zakresie informowania opinii publicznej i sąsiednich obiektów nieobjętych zakresem niniejszej dyrektywy oraz dostarczali informacji właściwemu organowi odpowiedzialnemu za przygotowanie zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych.
Artykuł 10
Raport o bezpieczeństwie
1. Państwa członkowskie nakładają na prowadzącego zakład o dużym ryzyku wymóg opracowania raportu o bezpieczeństwie w celu:
a) wykazania, że zgodnie z informacjami określonymi w załączniku III wprowadzone zostały w życie polityka zapobiegania poważnym awariom wraz z systemem zarządzania bezpieczeństwem do jej wdrożenia;
b) wykazania, że zostały określone zagrożenia poważnymi awariami i scenariusze możliwych poważnych awarii oraz że podjęto niezbędne środki zapobiegające takim awariom oraz zmierzające do ograniczenia ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska;
c) wykazania, że projekt, budowa, eksploatacja i konserwacja instalacji, obiektów magazynowych, urządzeń oraz infrastruktury powiązanej z ich działaniem uwzględnia odpowiednie bezpieczeństwo i niezawodność powiązane z zagrożeniem poważnymi awariami na terenie zakładu;
d) wykazania, że sporządzono wewnętrzne plany operacyjno-ratownicze oraz dostarczono informacji umożliwiających sporządzenie zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych;
e) dostarczenia właściwemu organowi odpowiednich informacji umożliwiających podjęcie decyzji w sprawie umiejscowienia nowej działalności lub nowych inwestycji w okolicach istniejących zakładów.
2. Raport o bezpieczeństwie zawiera co najmniej dane i informacje wymienione w załączniku II. W raporcie wymienione są odpowiednie organizacje zaangażowane w jego opracowanie.
3. Raport o bezpieczeństwie jest przesyłany do właściwego organu w następujących terminach:
a) w przypadku nowych zakładów w odpowiednim terminie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub działalności lub poprzedzającym wprowadzenie zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych;
b) w przypadku istniejących zakładów o dużym ryzyku – 1 czerwca 2016 r.;
c) w przypadku innych zakładów w ciągu dwóch lat od daty rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy do danego zakładu.
4. Ust. 1, 2 i 3 nie mają zastosowania, jeżeli prowadzący zakład przesłał już raport o bezpieczeństwie do właściwego organu w ramach wymogów prawa krajowego przed dniem 1 czerwca 2015 r., a informacje w nim zawarte są zgodne z ust. 1 i 2 oraz nie uległy zmianie. W celu zapewnienia zgodności z ust. 1 i 2 niniejszego artykułu – prowadzący zakład przedkłada, w formie uzgodnionej z właściwym organem, wszelkie części raportu o bezpieczeństwie, które uległy zmianie, z zachowaniem terminów, o których mowa w ust. 3.
5. Nie naruszając art. 11, prowadzący zakład dokonuje okresowego przeglądu raportu o bezpieczeństwie i w razie konieczności aktualizuje go co najmniej raz na pięć lat.
Prowadzący zakład dokonuje również przeglądu raportu o bezpieczeństwie i w razie konieczności aktualizuje go w następstwie poważnej awarii w jego zakładzie, a także w innym dowolnym momencie z inicjatywy prowadzącego zakład lub na wniosek właściwego organu, jeśli jest to uzasadnione nowymi faktami lub najnowszą wiedzą techniczną na temat kwestii bezpieczeństwa, w tym wiedzą będącą wynikiem analizy awarii lub, w miarę możliwości, sytuacji bliskich awarii oraz rozwojem wiedzy w zakresie oceny zagrożeń.
Zaktualizowany raport o bezpieczeństwie lub jego zaktualizowane części są niezwłocznie przesyłane do właściwego organu.
6. Zanim prowadzący zakład rozpocznie budowę lub eksploatację lub w przypadku, o którym mowa w ust. 3 lit. b) i c) i w ust. 5 niniejszego artykułu, właściwy organ w rozsądnym terminie od daty otrzymania raportu przekazuje prowadzącemu zakład wnioski płynące z oceny raportu o bezpieczeństwie oraz, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 19 zabrania rozpoczęcia użytkowania lub dalszej eksploatacji danego zakładu.
Artykuł 11
Zmiana w instalacji, zakładzie lub obiekcie magazynowym
W przypadku zmiany w instalacji, zakładzie, obiekcie magazynowym, procesie lub zmiany charakteru lub postaci fizycznej lub ilości substancji niebezpiecznych, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zagrożenia poważnymi awariami lub mogą doprowadzić do przeklasyfikowania zakładów o zwiększonym ryzyku w zakłady o dużym ryzyku lub odwrotnie, państwa członkowskie zapewniają, aby prowadzący zakład poddał przeglądowi, a w razie potrzeby zaktualizował zgłoszenie, politykę zapobiegania poważnym awariom, system zarządzania bezpieczeństwem i raport o bezpieczeństwie oraz powiadomił właściwy organ o szczegółach dotyczących tych aktualizacji przed ich wprowadzeniem.
Artykuł 12
Plany operacyjno-ratownicze
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku wszystkich zakładów o dużym ryzyku:
a) prowadzący zakład sporządził wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy dotyczący środków przewidzianych do zastosowania w zakładzie;
b) prowadzący zakład dostarczał właściwemu organowi niezbędne informacje umożliwiające im sporządzenie zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych;
c) organy wyznaczone do tego celu przez państwo członkowskie sporządzały zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze w zakresie środków, jakie należy podjąć poza terenem zakładu, w terminie dwóch lat od otrzymania niezbędnych informacji od prowadzącego zakład na mocy lit. b).
2. Prowadzący zakłady muszą wykonać obowiązki określone w ust. 1 lit. a) i b) w następujących terminach:
a) w przypadku nowych zakładów – w rozsądnym czasie przed rozpoczęciem działalności lub przed wprowadzeniem zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych;
b) w przypadku istniejących zakładów o dużym ryzyku – do 1 czerwca 2016 r., chyba że wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy sporządzony przed tym dniem zgodnie z wymogami prawa krajowego i informacje w nim zawarte, a także informacje, o których mowa w ust. 1 lit. b), są zgodne z niniejszym artykułem i nie uległy zmianie;
c) w przypadku innych zakładów – w terminie dwóch lat, licząc od daty rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy do danego zakładu.
3. Plany operacyjno-ratownicze są sporządzane w następujących celach:
a) ograniczania i kontrolowania zdarzeń w celu zminimalizowania skutków i ograniczenia szkód dla zdrowia ludzkiego, środowiska i mienia;
b) wdrażania niezbędnych środków w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed skutkami poważnych awarii,
c) przekazania niezbędnych informacji do wiadomości publicznej oraz do wiadomości służb i organów związanych z danym terenem;
d) zapewnienia, po wystąpieniu poważnej awarii, przywrócenia stanu środowiska i jego oczyszczenia.
Plany operacyjno-ratownicze zawierają informacje określone w załączniku IV.
4. Państwa członkowskie zapewniają, aby wewnętrzne plany operacyjno-ratownicze, o których mowa w niniejszej dyrektywie, były przygotowywane w procesie konsultacji z załogą zakładu, z uwzględnieniem odpowiednich długoterminowych pracowników podwykonawców.
5. Państwa członkowskie zapewniają zainteresowanej społeczności możliwość wyrażenia, z odpowiednim wyprzedzeniem, opinii na temat zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych w trakcie ich sporządzania lub wprowadzania znaczącej zmiany.
6. Państwa członkowskie zapewniają, aby wewnętrzne i zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze były poddawane przeglądom, przećwiczeniu ich realizacji, a w razie konieczności aktualizowane przez prowadzących zakłady i wyznaczone organy w odpowiednich odstępach czasu nieprzekraczających trzech lat. Podczas przeglądu bierze się pod uwagę zmiany, które następują w przedmiotowym zakładzie lub w przedmiotowych służbach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, najnowszą wiedzę techniczną i wiedzę dotyczącą reagowania na poważne awarie.
W odniesieniu do zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych państwa członkowskie uwzględniają konieczność ułatwienia ścisłej współpracy w zakresie ochrony ludności podczas poważnych sytuacji kryzysowych.
7. Państwa członkowskie zapewniają, aby prowadzący zakład, a w razie konieczności właściwy organ wyznaczony do tego celu, niezwłocznie wdrażał plany operacyjno-ratownicze w przypadku wystąpienia poważnej awarii lub w przypadku wystąpienia niekontrolowanego wydarzenia, co do którego z racji jego charakteru można oczekiwać, że doprowadzi do poważnej awarii.
8. W świetle informacji zawartych w raporcie o bezpieczeństwie właściwy organ może podjąć decyzję, podając jej uzasadnienie, że wymóg tworzenia zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego zawarty w ust. 1 nie ma zastosowania.
Artykuł 13
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w ramach planowania i zagospodarowania przestrzennego lub w innych właściwych obszarach polityki uwzględniane były cele odnoszące się do zapobiegania poważnym awariom i ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Cele te realizują, kontrolując:
a) lokalizację nowych zakładów;
b) zmiany w zakładach objęte art. 11;
c) nowe inwestycje, takie jak połączenia transportowe, miejsca użyteczności publicznej i tereny zabudowy mieszkalnej usytuowane w pobliżu zakładów, gdzie lokalizacja lub inwestycje mogą być źródłem poważnej awarii lub zwiększyć ryzyko poważnej awarii lub skutki takiej awarii.
2. Państwa członkowskie zapewniają, aby ich planowanie i zagospodarowanie przestrzenne lub inne właściwe obszary polityki i procedury służące wdrażaniu takiej polityki uwzględniały w dłuższej perspektywie potrzebę:
a) utrzymania właściwych bezpiecznych odległości między zakładami objętymi niniejszą dyrektywą a obszarami zabudowy mieszkalnej, budynkami, obszarami przestrzeni publicznej, obszarami wypoczynkowymi oraz, w miarę możliwości, głównymi szlakami komunikacyjnymi;
b) ochrony obszarów o szczególnej wrażliwości środowiska lub obszarów szczególnego zainteresowania usytuowanych w pobliżu zakładów, w stosownych przypadkach dzięki właściwym bezpiecznym odległościom lub innym odpowiednim środkom;
c) w przypadku istniejących zakładów wprowadzenia dodatkowych środków technicznych zgodnie z art. 5, aby nie zwiększać ryzyka dla zdrowia ludzkiego i środowiska.
3. Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie właściwe organy oraz organy ds. planowania odpowiedzialne za decyzje podejmowane w tym zakresie ustaliły odpowiednie procedury konsultacyjne, które ułatwią wdrożenie kierunków polityki określonych w ust. 1. Procedury te muszą być ustalane w taki sposób, aby prowadzący zakłady dostarczali wystarczających informacji dotyczących ryzyka związanego z zakładem oraz aby porady techniczne dotyczące tego ryzyka były dostępne na zasadzie poszczególnych przypadków albo na zasadzie ogólnej, gdy decyzje są podejmowane.
Państwa członkowskie zapewniają, aby prowadzący zakłady o zwiększonym ryzyku dostarczali na wniosek właściwego organu wystarczające informacje o ryzyku związanym z zakładem niezbędne do celów zagospodarowania przestrzennego.
4. Wymogi zawarte w ust. 1, 2 i 3 niniejszego artykułu mają zastosowanie bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko [15], dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko [16] i innych stosownych przepisów Unii. Państwa członkowskie mogą przewidzieć skoordynowane lub wspólne procedury mające na celu spełnienie wymogów zawartych w niniejszym artykule i wymogów zawartych w tych przepisach, m.in. w celu uniknięcia podwójnej oceny lub konsultacji.
Artykuł 14
Informowanie społeczności
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby informacje, o których mowa w załączniku V, były stale dostępne dla społeczności, w tym drogą elektroniczną. Informacje te są w razie potrzeby uaktualniane, również w przypadku zmian objętych art. 11.
2. W przypadku zakładów o dużym ryzyku państwa członkowskie zapewniają również, aby:
a) wszystkie osoby, na które może mieć wpływ poważna awaria, regularnie i w najbardziej odpowiedniej formie otrzymywały, bez konieczności ubiegania się o to, jasno i czytelnie sformułowane informacje dotyczące środków bezpieczeństwa i wymaganego zachowania w przypadku poważnej awarii;
b) raport o bezpieczeństwie był udostępniony publicznie na żądanie z zastrzeżeniem art. 22 ust. 3; jeżeli art. 22 ust. 3 ma zastosowanie, udostępniany jest zmieniony raport, np. w postaci nietechnicznego podsumowania, które powinno zawierać co najmniej ogólne informacje dotyczące zagrożeń poważnymi awariami oraz potencjalnych skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska w przypadku poważnej awarii;
c) spis substancji niebezpiecznych był podawany do wiadomości społeczności na żądanie z zastrzeżeniem art. 22 ust. 3.
Informacje, które należy przedstawić na podstawie lit. a) akapitu pierwszego niniejszego ustępu, zawierają co najmniej informacje, o których mowa w załączniku V. Informacje te są również dostarczane do wszystkich budynków i obiektów użyteczności publicznej, w tym do szkół i szpitali, oraz do wszystkich zakładów sąsiednich w przypadku zakładów objętych art. 9. Państwa członkowskie zapewniają, aby informacje były dostarczane co najmniej raz na pięć lat oraz okresowo poddawane przeglądowi i – w razie potrzeby – aktualizowane, również w przypadku wprowadzenia zmian objętych art. 11.
3. Państwa członkowskie dostarczają odpowiednich informacji odnoszących się do prawdopodobieństwa poważnej awarii o transgranicznych skutkach w zakładzie o dużym ryzyku potencjalnie zagrożonym państwom członkowskim, aby w stosownych przypadkach umożliwić tym państwom członkowskim zastosowanie wszystkich odpowiednich przepisów zawartych w art. 12 i 13 i w niniejszym artykule.
4. Jeżeli zainteresowane państwo członkowskie zdecyduje, że zakład znajdujący się blisko terytorium drugiego państwa członkowskiego nie stwarza żadnego zagrożenia poważną awarią poza jego granicami dla celów art. 12 ust. 8, a zatem nie jest konieczne sporządzenie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego wynikającego z art. 12 ust. 1, informuje to drugie państwo członkowskie o swojej decyzji i przesłankach jej podjęcia.
Artykuł 15
Konsultacje społeczne i udział społeczności w podejmowaniu decyzji
1. Państwa członkowskie zapewniają zainteresowanej społeczności możliwość wyrażenia, z odpowiednim wyprzedzeniem, opinii na temat poszczególnych projektów związanych z:
a) planowaniem nowych zakładów zgodnie z art. 13;
b) istotną zmianą w zakładach zgodnie z art. 11, jeżeli te zmiany podlegają zobowiązaniom przewidzianym w art. 13;
c) nowymi inwestycjami w pobliżu zakładów, gdzie lokalizacja lub inwestycje mogą zwiększyć ryzyko poważnej awarii lub jej skutki zgodnie z art. 13.
2. W odniesieniu do poszczególnych projektów, o których mowa w ust. 1, społeczność jest informowana za pośrednictwem ogłoszeń publicznych lub innych odpowiednich środków, w tym mediów elektronicznych, jeżeli są dostępne, na wczesnym etapie procedury podejmowania decyzji lub gdy tylko informacje można przekazać, w następującym zakresie:
a) przedmiot konkretnego projektu;
b) fakt, że projekt podlega krajowej lub transgranicznej ocenie oddziaływania na środowisko lub konsultacjom między państwami członkowskimi zgodnie art. 14 ust. 3, w stosownych przypadkach;
c) dane właściwego organu odpowiedzialnego za podejmowanie decyzji, od którego można otrzymać odpowiednie informacje i do którego można zgłaszać uwagi lub pytania oraz informacje o harmonogramie przekazywania uwag lub pytań;
d) charakter ewentualnych decyzji lub projektu decyzji, jeżeli taki istnieje;
e) wskazanie czasu i miejsc, w których zostaną udostępnione odpowiednie informacje, lub środków, za pomocą których zostaną one udostępnione;
f) szczegółowe informacje dotyczące ustaleń w zakresie udziału społeczności i konsultacji społecznych podjętych na mocy ust. 7 niniejszego artykułu.
3. W odniesieniu do poszczególnych projektów, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie zapewniają, aby zainteresowanej społeczności zostały udostępnione w odpowiednich terminach informacje dotyczące:
a) najważniejszych sprawozdań i porad skierowanych do właściwego organu w czasie, kiedy zainteresowana społeczność była informowana na mocy ust. 2, zgodnie z przepisami krajowymi;
b) zgodnie z przepisami dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie dostępu społeczeństwa do informacji dotyczących środowiska [17], informacji innych niż informacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, właściwych dla przedmiotowej decyzji i udostępnianych jedynie po poinformowaniu zainteresowanej społeczności zgodnie z tym ustępem.
4. Państwa członkowskie zapewniają, aby zainteresowana społeczność mogła zgłaszać uwagi i opinie do właściwego organu przed podjęciem decyzji dotyczącej poszczególnego projektu, o którym mowa w ust. 1, i aby wyniki konsultacji przeprowadzonych na mocy ust. 1 były należycie uwzględniane przy podejmowaniu decyzji.
5. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwy organ udostępnił społeczności po podjęciu odpowiednich decyzji:
a) treść decyzji i przyczyny jej podjęcia, w tym wszelkie późniejsze aktualizacje;
b) wyniki konsultacji odbytych przed podjęciem decyzji i wyjaśnienie sposobu ich uwzględnienia w tej decyzji.
6. Przy opracowywaniu ogólnych planów i programów związanych z kwestiami, o których mowa w ust. 1 lit. a) lub c), państwa członkowskie zapewniają społeczności możliwość wcześniejszego i skutecznego udziału w przygotowaniu i zmianie lub przeglądzie tych planów i programów, wykorzystując procedury określone w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska [18].
Na użytek niniejszego ustępu państwa członkowskie określają osoby uprawnione do uczestnictwa, włącznie z odpowiednimi organizacjami pozarządowymi spełniającymi wszelkie odpowiednie wymogi przewidziane w prawie krajowym, takimi jak organizacje działające na rzecz ochrony środowiska.
Niniejszy ustęp nie ma zastosowania do planów i programów, w przypadku których udział społeczności realizowany jest zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE.
7. Szczegółowe ustalenia dotyczące informowania społeczności i konsultacji społecznych są określane przez państwa członkowskie.
Należy określić rozsądne ramy czasowe dla poszczególnych faz konsultacji, które zapewnią wystarczający okres czasu na poinformowanie społeczności oraz pozwolą zainteresowanej społeczności na przygotowanie i skuteczne uczestnictwo w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska będących przedmiotem przepisów niniejszego artykułu.
Artykuł 16
Informacje przekazywane przez prowadzącego zakład oraz działania podejmowane w następstwie poważnej awarii
Państwa członkowskie zapewniają, aby w możliwie najkrótszym czasie po wystąpieniu poważnej awarii prowadzący zakład, stosując najbardziej odpowiednie środki, był zobowiązany:
a) poinformować właściwy organ;
b) dostarczyć właściwemu organowi, natychmiast po ich uzyskaniu, informacji dotyczących:
(i) okoliczności awarii;
(ii) substancji niebezpiecznych związanych z awarią;
(iii) dostępnych danych niezbędnych do oceny skutków awarii dla zdrowia ludzkiego, środowiska i mienia;
(iv) podjętych środków stosowanych w sytuacji awaryjnej;
c) poinformować właściwy organ o przewidzianych środkach w celu:
(i) zmniejszenia średnio- i długotrwałych skutków awarii;
(ii) zapobiegnięcia powtórzeniu się takiej awarii;
d) zaktualizować dostarczone informacje, jeżeli w toku dalszego badania zostaną ujawnione dodatkowe fakty mogące zmienić informacje lub wnioski wyciągnięte na ich podstawie.
Artykuł 17
Działanie podejmowane przez właściwy organ w następstwie poważnej awarii
Państwa członkowskie nakładają na właściwy organ wymóg, by w przypadku poważnej awarii organ ten:
a) zapewnił podjęcie wszelkich pilnych, średnio- i długoterminowych środków, które mogą okazać się niezbędne;
b) zebrał w drodze kontroli, badań i innych odpowiednich działań informacje niezbędne do przeprowadzenia pełnej analizy technicznych, organizacyjnych i kierowniczych aspektów awarii;
c) podjął odpowiednie działania w celu zapewnienia zastosowania przez prowadzącego zakład niezbędnych środków zaradczych;
d) wydał zalecenia w sprawie przyszłych środków zaradczych; oraz
e) poinformował osoby, które mogą być narażone, o wystąpieniu awarii i – w odpowiednich przypadkach – o środkach podjętych w celu zmniejszenia skutków awarii.
Artykuł 18
Informacje przekazywane przez państwa członkowskie w następstwie poważnej awarii
1. Aby zapobiec poważnym awariom i zmniejszyć ich skutki, państwa członkowskie powiadamiają Komisję o poważnych awariach mających miejsce na ich terytorium i spełniających kryteria wymienione w załączniku VI. Przekazują one Komisji następujące informacje:
a) nazwę państwa członkowskiego, nazwę i adres organu odpowiedzialnego za sprawozdanie;
b) datę, godzinę i miejsce awarii wraz z pełną nazwą prowadzącego zakład i adresem zakładu, którego dotyczyła awaria;
c) krótki opis okoliczności awarii, w tym związanych z nią substancji niebezpiecznych, i jej bezpośrednich skutków dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska;
d) krótki opis podjętych środków zastosowanych w sytuacji awaryjnej i bezpośrednich środków zapobiegawczych niezbędnych do tego, aby zapobiec powtórzeniu się takiej awarii;
e) wyniki swoich analiz i zalecenia.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, dostarczane są tak szybko, jak to możliwe, a najpóźniej w terminie roku od dnia awarii, przy użyciu bazy danych, o której mowa w art. 21 ust. 4. Jeżeli w wyznaczonym terminie mogą zostać dostarczone jedynie wstępne informacje wymagane na mocy ust. 1 lit. e) z myślą o ich wprowadzeniu do bazy danych, informacje te są aktualizowane po udostępnieniu wyników dalszych analiz i zaleceń.
Dopuszczalne jest przekazanie przez państwo członkowskie informacji, o których mowa w ust. 1 lit. e), w terminie późniejszym w celu umożliwienia zakończenia toczącego się postępowania sądowego, na które mogłoby wpłynąć zgłoszenie tych informacji.
3. Na użytek przekazywania informacji, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, przez państwo członkowskie ustalony zostanie, w drodze aktów wykonawczych, wzór sprawozdania. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 27 ust. 2.
4. Państwa członkowskie przekazują Komisji nazwę i adres każdego organu, który może posiadać odpowiednie informacje dotyczące poważnych awarii i który może służyć radą właściwym organom innych państw członkowskich interweniującym w razie wystąpienia takiej awarii.
Artykuł 19
Zakaz użytkowania
1. Państwa członkowskie zabraniają użytkowania lub wprowadzania do użytku zakładu, instalacji lub obiektu magazynowego, lub jakiejkolwiek ich części, jeżeli środki podjęte przez prowadzącego zakład w celu zapobiegania i łagodzenia poważnych awarii są zdecydowanie niewystarczające. W tym celu państwa członkowskie biorą pod uwagę między innymi poważne przypadki zaniechania podjęcia niezbędnych działań wyszczególnionych w protokole kontroli.
Państwa członkowskie mogą zabronić użytkowania lub wprowadzania do użytku zakładu, instalacji lub obiektu magazynowego, lub jakiejkolwiek ich części, jeżeli prowadzący zakład w określonym czasie nie przedstawi zgłoszenia, sprawozdań lub innych informacji wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy.
2. Państwa członkowskie zapewniają prowadzącym zakłady możliwość odwołania się od zakazu wydanego przez właściwy organ zgodnie z ust. 1 do właściwego organu określonego przepisami i procedurami krajowymi.
Artykuł 20
Kontrole
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy zorganizowały system kontroli.
2. Kontrole muszą być adekwatne do rodzaju przedmiotowego zakładu. Nie mogą one być uzależnione od otrzymania raportu o bezpieczeństwie lub innej przedstawionej dokumentacji. Muszą być one wystarczające w odniesieniu do planowanej i systematycznej oceny systemów wykorzystywanych w zakładzie bez względu na to, czy systemy te mają charakter techniczny, organizacyjny czy kierowniczy, aby zagwarantować w szczególności, że:
a) prowadzący zakład może wykazać, że podjął odpowiednie środki, aby zapobiec poważnym awariom w związku z różnymi rodzajami działalności zakładu;
b) prowadzący zakład będzie mógł wykazać, że przewidział odpowiednie środki ograniczające skutki poważnych awarii zarówno na terenie zakładu, jak i poza nim;
c) dane i informacje zawarte w raporcie o bezpieczeństwie lub każdej innej przedstawionej dokumentacji będą odpowiednio odzwierciedlać warunki panujące w zakładzie;
d) udostępniono publicznie informacje zgodnie z art. 14.
3. Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie zakłady zostały objęte planem kontroli na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym oraz zapewniają regularny przegląd, a w razie konieczności aktualizację przedmiotowego planu.
Plan kontroli zawiera następujące elementy:
a) ogólną ocenę odpowiednich kwestii z zakresu bezpieczeństwa;
b) obszar geograficzny objęty planem kontroli;
c) wykaz zakładów objętych planem;
d) wykaz grup zakładów narażonych na ewentualny efekt domina zgodnie z art. 9;
e) wykaz zakładów, w których szczególne zagrożenia zewnętrzne lub źródła zagrożeń mogą zwiększyć ryzyko poważnej awarii lub jej skutki;
f) procedury rutynowych kontroli, w tym programów takich kontroli zgodnie z ust. 4;
g) procedury nierutynowych kontroli zgodnie z ust. 6;
h) postanowienia dotyczące współpracy między różnymi organami kontroli.
4. Na podstawie planów kontroli, o których mowa w ust. 3, właściwy organ regularnie sporządza programy rutynowych kontroli wszystkich zakładów, z uwzględnieniem częstotliwości wizyt na ich terenie dla różnych rodzajów zakładów.
Okres między dwiema kolejnymi wizytami na terenie zakładu nie przekracza roku w przypadku zakładów o dużym ryzyku oraz trzech lat w przypadku zakładów o zwiększonym ryzyku, chyba że właściwy organ opracował program kontroli w oparciu o systematyczną ocenę zagrożeń poważnymi awariami w danych zakładach.
5. Systematyczna ocena zagrożeń w danych zakładach opiera się co najmniej na następujących kryteriach:
a) potencjalny wpływ zakładów na zdrowie ludzkie i środowisko;
b) historia zgodności z wymogami niniejszej dyrektywy.
W razie konieczności uwzględnia się również odpowiednie ustalenia z kontroli przeprowadzonych na podstawie innych przepisów unijnych.
6. Nierutynowe kontrole przeprowadza się tak szybko, jak to możliwe w celu zbadania poważnych skarg, poważnych awarii lub sytuacji bliskich awariom, wypadków i przypadków niezgodności.
7. W ciągu czterech miesięcy po każdej kontroli właściwy organ powiadamia prowadzącego zakład o wnioskach z kontroli i wszystkich koniecznych do podjęcia działań. Właściwy organ zapewnia podjęcie przez prowadzącego zakład wszelkich takich koniecznych działań w rozsądnym terminie po otrzymaniu powiadomienia.
8. Jeżeli w wyniku kontroli ustalono poważny przypadek naruszenia niniejszej dyrektywy, w terminie sześciu miesięcy przeprowadzana jest dodatkowa kontrola.
9. Na ile to możliwe, kontrole są skoordynowane z kontrolami prowadzonymi na mocy innych przepisów unijnych i w stosownych przypadkach z nimi łączone.
10. Państwa członkowskie zachęcają właściwe organy do zapewnienia mechanizmów i narzędzi do celów wymiany doświadczeń i gromadzenia wiedzy, a w odpowiednich przypadkach do udziału w takich mechanizmach na szczeblu unijnym.
11. Państwa członkowskie zapewniają, aby prowadzący zakłady udzielali właściwym organom wszelkiej koniecznej pomocy, aby umożliwić im przeprowadzenie kontroli na terenie zakładu i zebranie informacji niezbędnych do wykonywania ich obowiązków dla celów niniejszej dyrektywy, w szczególności aby umożliwić organom pełną ocenę prawdopodobieństwa poważnej awarii i określenie zakresu ewentualnego zwiększonego prawdopodobieństwa lub nasilenia skutków poważnych awarii, przygotowanie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego i uwzględnienie substancji, które w związku z ich postacią fizyczną, szczególnymi warunkami lub lokalizacją, mogą wymagać dodatkowej uwagi.
Artykuł 21
System informacji i ich wymiana
1. Państwa członkowskie i Komisja wymieniają informacje związane z doświadczeniem nabytym w zakresie zapobiegania poważnym awariom oraz ograniczania ich skutków. Informacje te dotyczą w szczególności sposobów funkcjonowania środków przewidzianych w niniejszej dyrektywie.
2. Do dnia 30 września 2019 r., a następnie co cztery lata państwa członkowskie przekazują Komisji sprawozdanie z wdrażania niniejszej dyrektywy.
3. W przypadku zakładów objętych niniejszą dyrektywą państwa członkowskie dostarczają Komisji przynajmniej następujące informacje:
a) imię i nazwisko lub nazwę prowadzącego zakład oraz dokładny adres danego zakładu;
b) rodzaj lub rodzaje działalności zakładu.
Komisja tworzy i aktualizuje bazę danych zawierającą informacje dostarczone przez państwa członkowskie. Dostęp do bazy danych jest zastrzeżony dla osób upoważnionych przez Komisję lub przez właściwe organy państw członkowskich.
4. Komisja tworzy i przechowuje do dyspozycji państw członkowskich bazę danych zawierającą w szczególności szczegółowe informacje na temat poważnych awarii, które miały miejsce na terytorium państw członkowskich, w celu:
a) szybkiego rozpowszechnienia informacji przekazanych przez państwa członkowskie wśród właściwych organów, zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2;
b) przekazywania właściwym organom analiz przyczyn poważnych awarii oraz doświadczeń nabytych w wyniku takich awarii;
c) przekazania właściwym organom informacji dotyczących środków zapobiegawczych;
d) dostarczenia informacji o organizacjach udzielających porad lub istotnych informacji na temat występowania, zapobiegania i łagodzenia poważnych awarii.
5. Do dnia 1 stycznia 2015 r. Komisja przyjmie akty wykonawcze w celu określenia sposobu przekazywania informacji, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, pochodzących od państw członkowskich oraz z odpowiednich baz danych, o których mowa w ust. 3 i 4. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 27 ust. 2.
6. Baza danych, o której mowa w ust. 4, zawiera co najmniej:
a) informacje dostarczone przez państwa członkowskie zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2;
b) analizę przyczyn awarii;
c) doświadczenia nabyte w wyniku awarii;
d) informacje o środkach zapobiegawczych potrzebnych, by zapobiec powtarzaniu się awarii.
7. Komisja podaje do wiadomości publicznej część danych nieobjętą klauzulą poufności.
Artykuł 22
Dostęp do informacji i poufność
1. W interesie zapewnienia przejrzystości państwa członkowskie zobowiązują właściwy organ do udostępniania wszelkich informacji przez niego posiadanych na mocy niniejszej dyrektywy wszystkim osobom fizycznym i prawnym, które się o to zwrócą zgodnie z dyrektywą 2003/4/WE.
2. Właściwy organ może odmówić ujawnienia lub ograniczyć zakres ujawnienia jakichkolwiek informacji wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy, w tym na mocy art. 14, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 4 dyrektywy 2003/4/WE.
3. Właściwy organ może odmówić ujawnienia będących w jego posiadaniu pełnych informacji, o których mowa w art. 14 ust. 2 lit. b) i c), bez uszczerbku dla ust. 2 niniejszego artykułu, jeśli prowadzący zakład zażądał, aby nie udostępniać pewnych części raportu o bezpieczeństwie lub wykazu substancji niebezpiecznych, ze względów określonych w art. 4 dyrektywy 2003/4/WE.
Z tych samych względów właściwy organ może również postanowić, że niektóre części sprawozdania lub wykazu nie zostaną ujawnione. W takich przypadkach, po uzyskaniu zgody tego organu, prowadzący zakład przedkłada właściwemu organowi zmienione sprawozdanie lub wykaz niezawierające tych części.
Artykuł 23
Dostęp do wymiaru sprawiedliwości
Państwa członkowskie zapewniają, aby:
a) każdy wnioskujący o informacje na mocy art. 14 ust. 2 lit. b) lub c) lub art. 22 ust. 1 niniejszej dyrektywy miał możliwość wystąpienia z wnioskiem, zgodnie z art. 6 dyrektywy 2003/4/WE, o dokonanie przeglądu działań lub zaniechań właściwego organu w związku z takim wnioskiem;
b) w ramach odnośnych krajowych systemów prawnych członkowie zainteresowanej społeczności mieli dostęp do procedur odwoławczych wprowadzonych na mocy art. 11 dyrektywy 2011/92/UE dla przypadków podlegających art. 15 ust. 1 niniejszej dyrektywy.
Artykuł 24
Wytyczne
Komisja może opracować wytyczne dotyczące bezpiecznych odległości oraz efektu domina.
Artykuł 25
Zmiana załączników
Komisję upoważnia się do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 26 w celu dostosowywania do postępu technicznego załączników II–VI. Dostosowanie takie nie może prowadzić do istotnych zmian określonych w niniejszej dyrektywie zobowiązań państw członkowskich i prowadzących zakłady.
Artykuł 26
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienie do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 25, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 13 sierpnia 2012 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnienia nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem tego pięcioletniego okresu. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż cztery miesiące przed końcem każdego okresu.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 25, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
5. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 25 wchodzi w życie tylko, jeśli Parlament Europejski ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub jeśli, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 27
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga komitet ustanowiony na mocy dyrektywy 96/82/WE. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu zastosowanie ma art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
Artykuł 28
Sankcje
Państwa członkowskie określają sankcje mające zastosowanie w przypadku naruszenia krajowych przepisów przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o tych przepisach do dnia 1 czerwca 2015 r.; państwa członkowskie powiadamiają Komisję niezwłocznie o każdej późniejszej ich zmianie.
Artykuł 29
Sprawozdawczość i przegląd
1. Do dnia 30 września 2020 r., a następnie co cztery lata Komisja, na podstawie informacji przekazanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 18 oraz art. 21 ust. 2, a także informacji zawartych w bazach danych, o których mowa w art. 21 ust. 3 i 4, jak również biorąc pod uwagę realizację art. 4, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat wdrażania i skutecznego funkcjonowania niniejszej dyrektywy, wraz z informacjami na temat poważnych awarii, jakie miały miejsce na terytorium Unii oraz ich ewentualnego wpływu na wdrażanie niniejszej dyrektywy. Do pierwszego takiego sprawozdania Komisja włącza ocenę potrzeby zmiany zakresu stosowania niniejszej dyrektywy. W stosownych przypadkach każdemu sprawozdaniu może towarzyszyć wniosek ustawodawczy.
2. W kontekście odpowiednich przepisów Unii Komisja może przeanalizować konieczność zbadania kwestii odpowiedzialności finansowej prowadzącego zakład z tytułu poważnych awarii, w tym również kwestii odnoszących się do ubezpieczeń.
Artykuł 30
Zmiana dyrektywy 96/82/WE
W dyrektywie 96/82/WE w nagłówku "Produkty ropopochodne" w części 1 załącznika I dodaje się sformułowanie "d) ciężki olej opałowy".
Artykuł 31
Transpozycja
1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy w terminie do dnia 31 maja 2015 r. Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 czerwca 2015 r.
Niezależnie od akapitu pierwszego państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania art. 30 niniejszej dyrektywy do dnia 14 lutego 2014 r. Stosują one te przepisy od dnia 15 lutego 2014 r.
Państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.
2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł 32
Uchylenie
1. Dyrektywa 96/82/WE traci moc ze skutkiem od dnia 1 czerwca 2015 r.
2. Odesłania do uchylonej dyrektywy należy odczytywać jako odesłania do niniejszej dyrektywy, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku VII.
Artykuł 33
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 34
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Strasburgu dnia 4 lipca 2012 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. Schulz
Przewodniczący
W imieniu Rady
A. D. Mavroyiannis
Przewodniczący
[1] Dz.U. C 248 z 25.8.2011, s. 138.
[2] Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 14 czerwca 2012 r. i decyzja Rady z dnia 26 czerwca 2012 r.
[3] Dz.U. L 10 z 14.1.1997, s. 13.
[4] Dz.U. L 326 z 3.12.1998, s. 1.
[5] Dz.U. L 183 z 29.6.1989, s. 1.
[6] Dz.U. 196 z 16.8.1967, s. 1.
[7] Dz.U. L 200 z 30.7.1999, s. 1.
[8] Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1.
[9] Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 56.
[10] Dz.U. L 124 z 17.5.2005, s. 1.
[11] Dz.U. L 108 z 25.4.2007, s. 1.
[12] Dz.U. L 334 z 17.12.2010, s. 17.
[13] Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.
[14] Dz.U. C 369 z 17.12.2011, s. 14.
[15] Dz.U. L 26 z 28.1.2012, s. 1.
[16] Dz.U. L 197 z 21.7.2001, s. 30.
[17] Dz.U. L 41 z 14.2.2003, s. 26.
[18] Dz.U. L 156 z 25.6.2003, s. 17.
--------------------------------------------------
LISTA ZAŁĄCZNIKÓW
Załącznik I — Substancje niebezpieczne
Załącznik II — Minimalny zakres danych i informacji, które należy uwzględnić w raporcie o bezpieczeństwie, o którym mowa w art. 10
Załącznik III — Informacje, o których mowa w art. 8 ust. 5 i w art. 10, dotyczące systemu zarządzania bezpieczeństwem i organizacji zakładu, mające na celu zapobieganie poważnym awariom
Załącznik IV — Dane i informacje, które należy uwzględnić w planach operacyjno-ratowniczych, o których mowa w art. 12
Załącznik V — Informacje przekazywane społeczności zgodnie z art. 14 ust. 1 i art. 14 ust. 2 lit. a)
Załącznik VI — Kryteria zgłaszania Komisji poważnej awarii zgodnie z art. 18 ust. 1
Załącznik VII — Tabela korelacji
--------------------------------------------------