NARAŻENIE NA PROMIENIOWANIE OPTYCZNE UV I PODCZERWONE Promieniowanie optyczne występuje jako naturalny składnik promieniowania słonecznego oraz wytwarzane jest w sposób sztuczny przez człowieka w celu wykorzystania w różnych procesach technologicznych w przemyśle, medycynie, kosmetyce czy pracach badawczych. Promieniowanie to stanowi również produkt uboczny działalności zawodowej człowieka i występuje np. podczas spawania lub podczas gorących procesów technologicznych w hutnictwie. W związku z faktem, że promieniowanie to może powodować szkodliwe skutki dla zdrowia człowieka zalicza się je do czynników szkodliwych w środowisku pracy. Promieniowanie optyczne jest promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal w zakresie od 100 nm do 1 mm. Promieniowanie to dzieli się na promieniowanie nadfioletowe (UV), widzialne (VIS) i podczerwone (IR)  W przypadku pracowników narażonych na swych stanowiskach pracy na promieniowanie optyczne należy ograniczać ich ekspozycję na to promieniowanie i przestrzegać przepisów prawnych odnoszących się do postępowania w przypadku ekspozycji pracowników na czynniki szkodliwe w środowisku pracy, zatrudniania młodocianych i kobiet oraz szkolenia i profilaktycznych badań lekarskich.                                                                                                                                                              więcej...

Przepisy prawne		Książki		Artykuły

KSIĄŻKI i BROSZURY

Ocena łącznego narażenia na promieniowanie UV i fototoksyczne substancje chemiczne przy układaniu asfaltów
- Małgorzata Pośniak, Agnieszka Wolska, Małgorzata Szewczyńska

		Liczną grupę zawodową wśród pracowników zatrudnionych na zewnętrznych stanowiskach pracy przy budowie dróg stanowią w Polsce osoby narażone jednocześnie na oddziaływanie naturalnego promieniowania UV oraz fototoksyczne substancje chemiczne. W publikacji omówiono skutki oddziaływania tych dwóch czynników, a także przedstawiono metodę oceny ryzyka zawodowego związanego z łącznym narażeniem na ultrafiolet i substancje drażniące, uczulające i fototoksyczne, takie jak: węglowodory aromatyczne, aldehydy czy wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Format: 14,5 x 21 cm - A5 Stron: 20 ISBN: 978-83-7373-109-7 Rok wydania: 2011 Status: naklad wyczerpany Pozycja dostępna w bibliotece CIOP-PIB

ZASADY HIGIENICZNEJ OCENY NIELASEROWEGO PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO
- A. Wolska, S. Marzec, G. Owczarek

		W opracowaniu przedstawiono nowe zasady i kryteria oceny zagrożenia pracowników promieniowaniem nadfioletowym, widzialnym, podczerwonym, przykłady zagrożenia promieniowaniem optycznym, środki ochrony oczu i skóry. Format: 16,5 x 23,5 cm - B5 Stron: 48 ISBN: 83-88703-47-1 Rok wydania: 2001 Status: naklad wyczerpany Pozycja dostępna w bibliotece CIOP-PIB

Najważniejsze uregulowania prawne stosujące się do postępowania w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występuje promieniowanie optyczne

Dz.U. 2010 nr 100 poz. 643 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z ekspozycją na promieniowanie optyczne.   ze zm.   - Dz.U. 2012 nr 131 poz. 787 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z ekspozycją na promieniowanie optyczne Dz. U. 2004 nr 200 poz. 2047 Akty uchylone lub nieobowiązujące poprzedzające wskazany dokument: Dz. U. 1990 nr 85 poz. 500 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 1990 w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym Dz. U. 2002 nr 127 poz. 1091 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym Dz. U. 1992 nr 1 poz. 1 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1991 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym Dz. U. 1998 nr 105 poz. 658 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac   ze zm.   - Dz.U. 2005 nr 136 poz. 1145 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac   - Dz.U. 2006 nr 107 poz. 724 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac Dz. U. 2004 nr 180 poz. 1860 Akty uchylone lub nieobowiązujące poprzedzające wskazany dokument: Dz.U. 1996 nr 62 poz. 285 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy   ze zm.   - Dz.U. 2005 nr 116 poz. 972 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 czerwca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy   - Dz.U. 2007 nr 196 poz. 1420 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy t.j. Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy   ze zm.   - Dz.U. 2007 nr 49 poz. 330 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy   - Dz.U. 2008 nr 108 poz. 690 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy   - Dz.U. 2011 nr 173 poz. 1034 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 4 sierpnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Dz. U. 2002 nr 217 poz. 1833 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy   ze zm.   - Dz.U. 2005 nr 212 poz. 1769 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy   - Dz.U. 2007 nr 161 poz. 1142 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy   - Dz.U. 2009 nr 105 poz. 873 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy   - Dz.U. 2010 nr 141 poz. 950 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.   - Dz.U. 2011 nr 274 poz. 1621 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. 1996 nr 114 poz. 545 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet   ze zm.   - Dz. U. 2002 nr 127 poz. 1092 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom Dz. U. 1996 nr 69 poz. 332 Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy   ze zm.   - Dz. U. 1997 nr 60 poz. 375 Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 20 maja 1997 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy   - Dz. U. 1998 nr 159 poz. 1057 Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17 grudnia 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy   - Dz. U. 2001 nr 37 poz. 451 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 kwietnia 2001 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy   - Dz. U. 2001 nr 128 poz. 1405 ze zm. (4) Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw   - Dz.U. 2010 nr 240 poz. 1611 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy

NORMY  TECHNICZNE

1. PN-T-05687:2002. Ochrona przed promieniowaniem optycznym. Metody pomiaru promieniowania widzialnego i podczerwonego na stanowiskach pracy.



2. PN-T-06589: 2002. Ochrona przed promieniowaniem optycznym. Metody pomiaru promieniowania nadfioletowego na stanowiskach pracy.



3. PN-T-06704: 2003. Zestawienie maksymalnych dopuszczalnych ekspozycji dla niekoherentnego (nielaserowego) promieniowania optycznego



4. PN-E-01005: 1990: Technika świetlna. Terminologia

ARTYKUŁY

Naturalne promieniowanie UV i fototoksyczne substancje chemiczne -metoda oceny ryzyka zawodowego "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2011, str. 13-17 dr inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy dr Małgorzata Pośniak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy dr Małgorzata Szewczyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Na zewnętrznych stanowiskach pracy często równocześnie oddziałują naturalne promieniowanie UV oraz różne substancje chemiczne, co może powodować choroby skóry, zwane fotodermatozami egzogennymi. Wśród grup zawodowych zatrudnionych na takich stanowiskach pracy są m.in. pracownicy budowy dróg układający asfalt. Źródłem fototoksycznych substancji chemicznych na tych stanowiskach są masy bitumiczne a substancjami fototoksycznymi w niej zawartymi są fenantren i antracen. Niezbędne jest zapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony, wytypowanych na podstawie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego. W niniejszym artykule przedstawiono opracowane kryteria i metodę oceny ryzyka związanego z łącznym oddziaływaniem naturalnego promieniowania UV i czynników chemicznych. Jest to metoda szacunkowa, która opiera się na wyznaczaniu wskaźnika ekspozycji skóry na promieniowanie UV i czynniki chemiczne z wykorzystaniem odpowiednich współczynników przeliczeniowych i nie wymaga dokonywania pomiarów przez pracodawcę. Narażenie zawodowe na naturalne promieniowanie nadfioletowe w Polsce - ocena szacunkowa "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2010, str. 14-17 dr inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Naturalne promieniowanie UV stanowi zagrożenie dla dużej grupy pracowników wykonujących prace na wolnym powietrzu. Jest ono przyczyną występowania różnego rodzaju chorób oczu i skóry, w tym nowotworów skóry. Chociaż promieniowanie nadfioletowe jest uważane za czynnik szkodliwy dla zdrowia, to jedynie ekspozycja na sztuczne źródła tego promieniowania podlega szczególnej uwadze – istnieją odpowiednie wartości NDN, a także obligatoryjnie dokonywana ocena ryzyka zawodowego pracowników eksponowanych na ich promieniowanie. Dotychczas nie zajmowano się oceną zagrożenia pracowników eksponowanych na naturalny nadfiolet, choć ich liczba jest znacznie większa niż pracowników eksponowanych na sztuczne UV, a w okresie wiosenno-letnim dzienne dawki naturalnego UV otrzymywane przez pracowników są bardzo duże. Pomijanie tego szkodliwego czynnika przy ocenie ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych na zewnętrznych stanowiskach pracy jest zjawiskiem powszechnym. Wdrażanie dyrektywy 2006/25/WE dotyczącej ryzyka powodowanego przez sztuczne promieniowanie optyczne (1) "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2009, str. 22-25 dr Barbara Krzyśków Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W pierwszej części artykułu omówiono przepisy ogólne dyrektywy dotyczące definicji i ustalania wartości granicznych, jak też wymagania odnoszące się do oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem pracowników na promieniowanie optyczne pochodzące ze źródeł sztucznych i sposobów postępowania pracodawcy w przypadku podwyższonego ryzyka. Wskazano też różnice w prawie polskim. Promieniowanie nadfioletowe - zasady zapobiegania negatywnym skutkom zdrowotnym "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2008, str. 21-23 dr med. Elżbieta Łastowiecka-Moras, dr med. Joanna Bugajska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Promieniowanie nadfioletowe (UV) może mieć pozytywne i negatywne skutki dla organizmu człowieka. Korzystny wpływ nadfioletu to przede wszystkim jego działanie przeciwkrzywicze. Do szkodliwych skutków działania UV należy zaliczyć przede wszystkim, fotostarzenie się skóry oraz nowotwory skóry, a w obrębie narządu wzroku zaćmę. Promieniowania nadfioletowego nie można uniknąć, trzeba jedynie nauczyć się, jak skutecznie się przed nim zabezpieczyć. Osoby z fototypem skóry I, niemowlęta i dzieci oraz osoby z licznymi znamionami powinny w szczególności unikać promieniowania nadfioletowego. Pozostałe osoby (z fototypem II, III i IV) powinny racjonalnie korzystać z kąpieli słonecznych, stosując odpowiednie środki ochrony. Dotyczy to zwłaszcza osób wykonujących pracę zawodową na otwartej przestrzeni, narażonych na działanie UV. Nowe kryteria oceny zagrożenia nielaserowym promieniowaniem optycznym "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2003, str. 21-24 dr inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Przepisy w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, które wejdą w życie w dniu 19 czerwca 200ł r. nakładają obowiązek dokonywania oceny zagrożenia nielaserowym promieniowaniem optycznym w środowisku pracy według nowych kryteriów. Artykuł przedstawia te kryteria oraz różnice między obowiązującymi dotychczas a nowymi, a także wyjaśnia pewne aspekty, które mogą wyniknąć z błędnej interpretacji nowych kryteriów. Ocena zagrożenia promieniowaniem nadfioletowym na wybranych stanowiskach pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2002, str. 9-12 dr inż. Agnieszka Wolska, mgr. inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy Wartykule przedstawiono naturalne oraz sztuczne źródła promieniowania nadfioletowego oraz omówiono skutki biologiczne jakie ono wywołuje w organizmie człowieka (skóra i oczy). Podano aktualnie obowiązujące najwyższe dopuszczalne wartości skuteczne napromienienia erytemalnego i koniunktywalnego. Następnie przedstawiono wyniki pomiarów promieniowania nadfioletowego na różnych stanowiskach pracy, gdzie występuje intensywne promieniowanie nadfioletowe ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk spawalniczych oraz dokonano oceny zagrożenia pracowników tym promieniowaniem.