Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Przemoc w pracy | Co to jest mobbing ? | Mobbing - przyczyny i konsekwencje | Agresja - nowy czynnik ryzyka zawodowego ? | Przemoc - fakty - skutki - prewencja

PRZEMOC W PRACY


Jedną z często występujących form przemocy we współczesnym środowisku pracy jest "mobbing". Problematyka mobbingu przez dłuższy czas nie była przedmiotem zainteresowań badaczy zajmujących się organizacją pracy i zarządzaniem, którzy uważali, iż jest to zjawisko dotyczące indywidualnych relacji międzyludzkich. Gwałtowne zainteresowanie tym zagadnieniem nastąpiło dopiero w połowie lat 80. XX wieku, w krajach skandynawskich, a następnie również w innych państwach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii, gdy stwierdzono, że zła organizacja pracy może również sprzyjać agresywnym zachowaniom w miejscu pracy. W naszym kraju, pomimo gwałtownie rosnącego zainteresowania tematyką mobbingu, co m.in. wynika z wejścia Polski do Unii Europejskiej i wprowadzenia terminu „mobbing” do znowelizowanego Kodeksu pracy (z dniem 1 stycznia 2004 r.), jak do tej pory nie przeprowadzono szerszych badań, które ukazywałyby charakter i skalę, na jaką problem ten pojawia się w polskim środowisku pracy. Można jednak przypuszczać, że zjawisko mobbingu występuje w Polsce na podobną skalę jak w innych krajach unijnych i dotyka od 4% do 15% całej populacji pracowników.                                                                                                                       więcej...

<b>Przepisy prawne</b> <b>Ksiażki</b> <b>Artykuły</b>
Przepisy prawne
Ksiażki
Artykuły


KSIĄŻKI i BROSZURY

MOBBING. Rozpoznawanie, reagowanie, zapobieganie
- Hans Jurgen Kratz



Książka informuje, jak: - myślą i zachowują się mobberzy, - można wyjść z roli szykanowanej ofiary, - różniać mobbing od zdrowej rywalizacji w pracy, - ronić przed tym zjawiskiem pracowników nowych i słabszych psychicznie, - uchomić procesy organizacyjne przeciwdziałające mobbingowi, - szukać zadośćuczynienia na drodze sądowej Autor: Hans-Jürgen Kratz Tłumaczenie: Juliusz Żuławski Tytuł oryginału: Mobbing. Erkennen, ansprechen, vorbeugen

Format: A5
Stron: 160
ISBN: 978-83-246-0817-1
Rok wydania: 2007
Status: obcy/zewnetrzny
Księgarnia internetowa "OnePress"

Mobbing środki ochrony prawnej
- Grzegorz Jędrejek



Książka jest przeznaczona nie tylko dla prawników zajmujących się mobbingiem, ale także dla pracowników, którzy spotkali się ze zjawiskiem przemocy psychicznej w miejscu pracy. Autor w przystępny sposób omówił środki ochrony prawnej dostępne dla osób, wobec których jest stosowany mobbing. Szczególna uwaga została poświęcona dochodzeniu roszczeń od pracodawcy. W pracy wykorzystane zostało w szerokim zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego. Rozważania szczegółowe zostały poprzedzone omówieniem definicji mobbingu i wykazaniem różnic pomiędzy poszczególnymi zjawiskami patologicznymi, które mogą wystąpić w miejscu pracy. Wydawnictwo: Wolters Kluwer business

Format: 14,5cm x 20,5cm, oprawa miękka
Stron: 149
ISBN: 97-88752-60-3
Rok wydania: 2007
Status: obcy/zewnetrzny
źródło: www.petlaczasu.pl

AGRESJA
- Barbara Krahe



Książka w sposób kompleksowy, wielostronny i wyczerpujący - na poziomie zarówno jednostko- wym, jak i grupowym oraz społecznym przedstawia zagadnienie agresji. Obejmuje całościową prezentacją klasycznego i współczesnego podejścia psychologii społecznej do tej problematyki, która powinna zainteresować nie tylko psychologów, socjologów i prawników, ale też policjantów, psychoterapeutów i pracowników socjalnych. Wydawca: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Przekład: Jacek Suchecki, Tytuł oryginału: The Social Psychology of Aggression, Recenzja wydawnicza: prof. Bogdan Wojciszke

Format: B5
Stron: 256
ISBN: 83-89574-35-7
Status: obcy/zewnetrzny
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne


Najważniejsze uregulowania prawne


Kodeks pracy
DZIAŁ CZWARTY
Obowiązki pracodawcy i pracownika
Rozdział I
Obowiązki pracodawcy





Art. 943

§1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.

§2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

§3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

§4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

§5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.";


ARTYKUŁY


Programy modyfikacji zachowań niebezpiecznych - wyniki wdrażania w wybranych polskich przedsiębiorstwach
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2011, str. 9-11

mgr Małgorzata Pęciłło
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


W artykule przedstawiono wyniki projektu, którego celem było wdrożenie programów modyfikacji zachowań niebezpiecznych w trzech polskich przedsiębiorstwach. Wyniki projektu wyraźnie wskazują, że programy te przyczyniają się do podniesienia kultury bezpieczeństwa i jakości życia pracowników, a zatem mogą stanowić skuteczne narzędzie prewencji wypadkowej.

Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2008, str. 6-9

mgr Magdalena Warszewska-Makuch
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


Badania w krajach Europy Zachodniej pokazują, że nauczyciele stanowią grupę zawodową szczególnie narażoną na zjawisko mobbingu w pracy. W artykule przedstawiono wyniki badań nad mobbingiem w grupie 1098 polskich nauczycieli, tj. scharakteryzowano samo zjawisko i oszacowano wskaźnik ofiar mobbingu. Analizie poddano również związek pomiędzy doświadczaną przemocą a zdrowiem psychicznym i zadowoleniem z pracy badanych nauczycieli.

Polska adaptacja kwestionariusza NAQ do pomiaru mobbingu
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2007, str. 16-19

mgr Magdalena Warszewska-Makuch
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


Celem artykułu jest przedstawienie polskiej adaptacji kwestionariusza NAQ do pomiaru mobbingu w miejscu pracy. Należy zaznaczyć, że kwestionariusz NAQ służy raczej do pomiaru mobbingu na poziomie organizacyjnym a nie indywidualnym. Stąd, przeznaczony jest do identyfikowania i oceny stopnia narażenia pracowników na mobbing w określonych środowiskach pracy, a także do porównywania wskaźników uzyskanych w różnych krajach, grupach zawodowych czy organizacjach. Adaptacja NAQ została przeprowadzona na podstawie danych uzyskanych od grupy 1098 polskich nauczycieli. W jej wyniku opracowano polską wersję skali NAQ charakteryzującą się wysoką rzetelnością (alpha Cronbacha = 0,94) oraz trafnością teoretyczną (ustaloną poprzez oszacowanie związku zdrowia psychicznego i zadowolenia z pracy z mobbingiem). Uzyskanie takich wskaźników pozwala na wykorzystywanie opracowanej wersji NAQ w polskich organizacjach i dokonywanie porównań międzykulturowych.

Programy psychologicznego wspierania pracowników
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2005, str. 2-3

dr Dorota Żołnierczyk-Zreda
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


Programy psychologicznego wspierania pracowników to popularna na Zachodzie Europy oraz w Ameryce Północnej forma pomocy pracownikom, których dotknęły negatywne skutki stresu w pracy. Pomoc ta wyraża się w objętym całkowitą dyskrecją dostępie do bezpłatnych porad specjalistów w zakresie zdrowia psychicznego: psychologów, psychoterapeutów oraz pracowników społecznych. Programy te obejmują porady i doradztwo oraz gwarantują możliwość odbycia krótkoterminowej terapii. Istnieją dowody na to, że programy te m.in. przyczyniają się do poprawy psychicznego i fizycznego dobrostanu pracowników, spadku absencji oraz wzrostu wydajności pracy.

Mobbing w pracy - przyczyny i konsekwencje
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2005, str. 5-7

mgr Magdalena Warszewska-Makuch
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


"W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia mobbingu w miejscu pracy, jak też przedstawienia kluczowych kryteriów pozwalających na identyfikację tego zjawiska w przedsiębiorstwach. Omówiono również potencjalne przyczyny odpowiadające za pojawienie się mobbingu (z rozróżnieniem na czynniki indywidualne i organizacyjne). W ostatniej części artykuły opisano najpoważniejsze konsekwencje mobbingu, które ponoszą zarówno indywidualni pracownicy, organizacja jak i całe społeczeństwo."

Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom stresu w pracy?
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2004, str. 10-11

mgr. Dorota Żołnierczyk
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


"Stres w pracy jest związany z szeregiem negatywnych skutków na poziomie pracownika, a także organizacji. Skuteczne przeciwdziałanie stresowi powinno zatem obejmować działania zarówno organizacyjne, jak i indywidualne. W artykule przedstawiono przykłady takich działań. Modyfikacja zadania, zarządzanie przez partycypację, zapewnianie wsparcia społecznego, elastyczny czas pracy oraz autonomiczne zespoły robocze to sposoby eliminowania stresu wynikającego z nadmiernych wymagań pracy, braku kontroli w pracy, czy niewłaściwych stosunków społecznych.
Eliminacji tych samych źródeł stresu sprzyjają określone zachowania pracowników, polegające między innymi na korygowaniu własnych, stresotwórczych przekonań, podnoszeniu swoich kwalifikacji, ćwiczeniu asertywności, a także wiele innych, prostych technik, które pozwalają budować indywidualną odporność pracownika na stres."

"Przemoc - nowy "czynnik ryzyka zawodowego" w środowisku pracy"
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2002, str. 6-10

prof. dr hab. inż. Bogusław B. Kędzia,
mgr. inż. Stanisław Kowalewski
Centralny Instytut Ochrony Pracy


Narastające zjawisko ekstremalnych aktów przemocy, w krajowych środowiskach o wysokim poziomie ryzyka zawodowego, prowadzące do zabójstw i dużych strat materialnych, wskazuje na konieczność podjęcia zintegrowanych działań specjalistów i instytucji do tego powołanych. Z doświadczeń krajów Unii Europejskiej oraz USA wynika, iż przemoc w środowisku pracy powinna zostać uznana jako czynnik ryzyka zawodowego.

Mobbing - natura, przyczyny i skutki w miejscu pracy.
WUG Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, 2005, nr 3(127), s. 25-28

mgr Magdalena Warszewska-Makuch
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Omówiono potencjalne przyczyny pojawienia się mobbingu w organizacji, dokonując rozróżnienia na czynniki indywidualne i organizacyjne. Podano jego definicje a także kryteria, na podstawie których można identyfikować to zjawisko.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP