W celu  ustalenia faktycznych zmian kryteriów kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III w  porównaniu do kryteriów Dyrektywy Seveso II, wynikających z wprowadzenia odmiennej od dotychczas stosowanej klasyfikacji CLP dokonano analizy porównawczej następujących dokumentów:

• Tabeli 3.1 oraz 3.2 zawarte w części 3 „Tabele  zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania” załącznika VI „Zharmonizowana klasyfikacja oraz oznakowanie  niektórych substancji stwarzających zagrożenie” do rozporządzenia CLP: tabela  3.1 zawiera wykaz substancji niebezpiecznych sklasyfikowanych według  zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania zgodnie z rozporządzeniem CLP, a  tabela 3.2 zawiera wykaz substancji niebezpiecznych sklasyfikowanych według dotychczasowych zasad, to jest zgodnie z załącznikiem  I do dyrektywy 67/548/EWG.

• Ponieważ w  międzyczasie (tzn. od opublikowania rozporządzenia CLP) weszły w życie dwa  rozporządzenia Komisji WE: 790/2009 oraz 286/2011, dostosowujące do postępu  naukowo-technicznego rozporządzenie CLP, przy czym rozporządzenie 790/2009  wprowadziło istotne zmiany w wykazie substancji niebezpiecznych  sklasyfikowanych według zasad rozporządzenia CLP (znaczący wzrost liczby  substancji), w celu zaktualizowania faktycznych zmian kryteriów  kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso, w analizie porównawczej uwzględniono także  wykazy substancji niebezpiecznych wprowadzone przez ww. rozporządzenia Komisji.

Liczby substancji niebezpiecznych objętych  poszczególnymi kategoriami kryteriów kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III w  wyniku dostosowania tych kryteriów do klasyfikacji CLP i uwzględnienia zmian  wynikających z dostosowania rozporządzenia CLP do postępu naukowo-technicznego w odniesieniu do liczby substancji objętych kryteriami kwalifikacyjnymi Dyrektywy Seveso II:

Substancje bardzo toksyczne. Według  dotychczasowej klasyfikacji kryteria obejmowały 250 substancji. W wyniku  zmian:

• 81 substancji pozostaje bez zmiany wartości progowych (5/20 t);
• w przypadku 169 substancji następuje zwiększenie wartości progowych(złagodzenie wymagań) z 5/20 t na 50/200 t.

Substancje  toksyczne. Według dotychczasowej  klasyfikacji – 566substancji. W wyniku zmian:

• 288  substancji pozostaje bez zmiany wartości progowych (50/200 t
• 278  substancje nie będą ujęte w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III ze  względu na swoje właściwości toksyczne.

Substancje  utleniające. Według dotychczasowej  klasyfikacji – 74substancje. W wyniku zmian:

• w przypadku 3 substancji następuje zmniejszenie wartości progowej(zaostrzenie wymagań) z 50/200 t na 10/50 t;
• 62 substancje pozostają bez zmiany wartości progowych (50/200 t);
• 3 substancje nie będą ujęta w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III ze względu na właściwości utleniające
• dla 1 substancji brak jest możliwości porównania

W związku ze utworzeniem kategorii P6 a i b „Substancje i mieszaniny samoreaktywne oraz nadtlenki organiczne”, do tej kategorii substancji i  mieszanin zostały oprócz nadtlenków także zakwalifikowane wybrane substancje o właściwościach samoreaktywnych, którym w poprzedniej klasyfikacji przypisano zwroty R2 (10/50 t) i R11 (5000/50000 t). Z tego powodu  w przypadku:

• 5  substancji następuje zmniejszenie wartości progowych (zaostrzenie wymagań)  z 5000/50000 t na 50/200t;
• 5  substancji pozostaje bez zmiany wartości progowych (10/50 t);
• 13  substancji następuje zwiększenie wartości progowych (złagodzenie wymagań)  z 10/50 t na 50/200 t.

Substancje  wybuchowe. Substancje sklasyfikowane  według klasyfikacji ADR – bez zmian. Substancje o zwrotach R2 lub R3 – według  dotychczasowej klasyfikacji 67 substancji. W wyniku zmian:

• 48  substancji pozostaje bez zmiany wartości progowych (10/50 t);
• w  przypadku 10 substancji następuje zwiększenie wartości progowych (złagodzenie  kryteriów) z 10/50 t na 50/200 t;
• 8  substancji nie będzie ujęte w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy  Seveso III ze względu na właściwości wybuchowe.
• w  przypadku 1 substancji niemożliwe było przeprowadzenie porównania.

W związku ze zmianami klasyfikacji kategorii substancji wybuchowych w  nowej klasyfikacji zostały do tej grupy dodane 4 substancje niebędące uprzednio substancjami sevesowskimi, a jedna substancja, uprzednio zakwalifikowana jako substancja utleniająca o wartościach progowych 50/200 t została zakwalifikowana również jako substancja wybuchowa o wartościach progowych 10/50 t.

Substancje  łatwopalne, wysoce i skrajnie łatwopalne. Łącznie według dotychczasowej –  klasyfikacji 452 substancji. W wyniku zmian:

• 73  substancje pozostają bez zmiany wartości progowych, w tym 53 o wartościach  progowych 10/50 oraz 20 o wartościach progowych 200/500 t;
• w  przypadku 334 substancji wartości progowe zależne są od sposobu  utrzymywania/przechowywania tych substancji, warunków procesu – szczegóły  określone w kryteriach kwalifikacyjnych i mogą wynosić 10/50 t albo  200/500 t albo 5000/50000 t;
• w  przypadku 12 substancji następuje zmniejszenie wartości progowych (zaostrzenie  wymagań) z 5000/50000 t na 10/50 t w przypadku 2 substancji i z 5000/50000  t na 50/200 t w przypadku 9 substancji; i z 50/200 t na10/50 t w przypadku  1 substancji;
• 33  substancje nie będą ujęte w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III ze  względu na właściwości wybuchowe.

Do kategorii P2 „Gazy łatwopalne” zastało dodanych 147 substancji  występujących w procesach przerobu ropy naftowej.

Substancje niebezpieczne dla ludzi i środowiska z innych względów. Według dotychczasowej klasyfikacji – 63. W wyniku zmian:

• 58  substancji pozostaje bez zmian wartości progowych, w tym w przypadku 45 o wartościach progowych 100/500 oraz 13 o wartościach progowych 50/200;
• 5 substancji następuje zwiększenie wartości progowych (złagodzenie wymagań) z 50/200 t na 100/500 t;
• 4 substancje nie będą ujęte w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III ze  względu na właściwości niebezpieczne dla ludzi i środowiska z innych względów.

W związku ze zmianami, do kategorii O2 „Substancje lub mieszaniny, które  w kontakcie z wodą wydzielają łatwopalne gazy” do tej kategorii substancji  zostały także zakwalifikowane substancje o sevesowskie, tzn. ujęte w kryteriach kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso II jako substancje innych kategorii. I tak, w przypadku:
 - 5 substancji następuje zwiększenie wartości progowych (złagodzenie wymagań)  z 50/200 t na 100/200t;
 - 1 substancji następuje zmniejszenie wartości progowych (zaostrzenie wymagań)  z 5000/50000 t na 100/500 t;

Do tej kategorii zostały również dodane 4 substancje, które wcześniej nie  były substancjami sevesowskimi.

Nowe kategorie substancji o zagrożeniach fizycznych. Do działu P wprowadzono dwie nowe kategorie: aerozole łatwopalne P3a oraz P3b. Wzrost  liczby substancji ujętych w kryteriach kwalifikacyjnych z tego tytułu, ze względu na brak wiarygodnych danych o występowaniu w przemyśle i obiektach magazynowych tych substancji oraz produktów zawierających takie aerozole w nie  jest na obecnie możliwe.

Przesunięcie trzech substancji do wykazu substancji nazwanych. Włączenie bezwodnego amoniaku, trifluorku boru oraz siarkowodoru jako substancji wskazanych, wcześniej objętych odpowiednimi kategoriami zagrożenia wynika z przyjętej zasady zachowania niezmienionych wartości progowych tych substancji w kontekście możliwych zmian, wynikających z rozporządzenia CLP. Ta zmiana  nie okaże żadnego wpływu na faktyczną ilość substancji zawartych w kryteriach kwalifikacyjnych.

Wprowadzenie do kryteriów kwalifikacyjnych  ciężkiego oleju opałowego. Włączenie do pozycji dotyczącej produktów  naftowych o wartościach progowych 2500/25000 t ciężkiego oleju opałowego  oznacza niewątpliwy wzrost liczby zakładów kategorii ZZR i ZDR w Polsce (i w  Unii Europejskiej). Mazut jest bowiem szeroko stosowany do opalania lub do  rozpalania kotłów w energetyce, ciepłownictwie oraz w licznych obiektach  przemysłowych. Jednakże ze względu na brak miarodajnych danych o liczbie takich  obiektów, a w szczególności o ilościach ciężkiego oleju opałowego w tych  obiektach, ocena skutków tej zmiany kryteriów (wzrost liczby ZZR oraz ZDR) nie  jest obecnie możliwa.

Zasada sumowania. W Dyrektywie Seveso III zachowano zasadę i procedury sumowania ustanowione w Dyrektywie Seveso II, dostosowując je do nowej klasyfikacji. Zgodnie z uwagą 4 do kryteriów kwalifikacyjnych Dyrektywy Seveso III procedura sumowania musi być stosowana trzykrotnie:

a) przy łączeniu substancji i mieszanin  wskazanych w części 2 i sklasyfikowanych jako ostro toksyczne kategorii 1, 2  lub 3, razem z substancjami i mieszaninami objętymi działem H; H1 − H3.

b) przy  łączeniu substancji i mieszanin wskazanych w części 2 i sklasyfikowanych jako  materiały wybuchowe, gazy łatwopalne, aerozole łatwopalne, gazy utleniające, ciecze łatwopalne, substancje i mieszaniny samoreaktywne, nadtlenki organiczne, substancje ciekłe piroforyczne, substancje stałe i ciekłe utleniające,  razem z substancjami i mieszaninami objętymi działem P: P1 − P8.

c) przy łączeniu  substancji i mieszanin wskazanych  w części 2 i sklasyfikowanych jako niebezpieczne dla środowiska wodnego, ostre  kategorii 1, przewlekłe kategorii 1 lub przewlekłe kategorii 2, razem z  substancjami i mieszaninami objętymi

Istotne jest aby zgodnie z Rozporządzeniem CLP pamiętać, że:
„1.2. Klasyfikacje i zwroty wskazujące rodzaj  zagrożenia ujęte w tabeli 3.1 wynikające z przełożenia klasyfikacji  wymienionych w załączniku i do dyrektywy 67/548/EWG

 1.2.1. Minimum klasyfikacji
 W przypadku niektórych klas zagrożenia w tym toksyczności ostrej i  działania toksycznego na narządy docelowe (STOT) – powtarzane narażenie, klasyfikacja zgodnie z  kryteriami dyrektywy 67/548/EWG nie odpowiada bezpośrednio klasyfikacji pod  względem klas i kategorii zagrożeń na mocy niniejszego rozporządzenia. W takich  przypadkach klasyfikację przedstawioną w niniejszym załączniku należy traktować jako minimum klasyfikacji. Klasyfikacja ta  ma zastosowanie, jeżeli nie jest spełniony żaden z następujących warunków:
 —   producent  lub importer ma dostęp do danych lub innych informacji określonych w części 1  załącznika I, które prowadzą do zaklasyfikowania w kategorii wyższego  zagrożenia niż minimum klasyfikacji. Wówczas należy zastosować klasyfikację w  kategorii wyższego zagrożenia.
 —   minimalna  klasyfikacja może zostać dalej uszczegółowiona na podstawie tabeli zmian  nazewnictwa w załączniku VII, jeżeli producent lub importer zna stan fizyczny  substancji użytej podczas badania ostrej toksyczności drogą wziewną. Klasyfikacja zaczerpnięta z załącznika VII zastępuje wówczas minimum klasyfikacji określone w niniejszym załączniku, jeżeli jest od niego różna.

Minimum  klasyfikacji dla danej kategorii zostało oznaczone odnośnikiem * w kolumnie  „klasyfikacja” tabeli 3.1. Odniesienie * znajduje się również w kolumnie „Specyficzne stężenia graniczne lub współczynniki M”, gdzie oznacza, że danej pozycji przypisano specyficzne stężenia graniczne zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG (Tabela 3.2) dla ostrej toksyczności. Te stężenia graniczne nie mogą zostać przełożone na stężenia graniczne zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności w przypadkach, gdzie podane zostało minimum klasyfikacyjne. Jednakże, jeżeli widnieje odniesienie * klasyfikacja danej pozycji w kategorii  ostrej toksyczności wymaga szczególnej uwagi.”

Publikacja pn. „Nowa Dyrektywa Seveso III – zmienione kryteria kwalifikacyjne” zwierająca wyniki analiz ukazała się w czasopiśmie „Przemysł chemiczny” w numerze 90(12), 2011r., s.2036-2044.