   
|
Zmiany wprowadzone przez rozporządzenie zmieniające wymagania dotyczące wewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych W związku z wejściem w życie w dniu 30 czerwca 2009 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 5 grudnia 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze poniżej przedstawiono zmiany, wprowadzone przez to rozporządzenie oraz komentarze dotyczące wprowadzonych zmian. Wprowadzone zmiany wymagań dotyczących wewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych przedstawiono poniżej (kolor zielony). § 2. 1. Plan wewnętrzny sporządzany przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku obejmuje teren tego zakładu i zawiera:
§ 5a. Informacje, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 5, zawierają:
Zmiana wymagań dotyczących planów operacyjno-ratowniczych, dokonana w roku 2008, zbliżyła wymagania polskich przepisów w zakresie informowania społeczeństwa do standartów unijnych, spowodowała jednak powstanie pewnych niejasności dotyczących praktycznej realizacji wprowadzonych wymagań. Zasadniczo nowym postanowieniem wprowadzonym przez cytowane rozporządzenie MG, zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze, jest wymóg zamieszczenia w wewnętrznym planie operacyjno-ratowniczym (§ 2, pkt 5) wykazu osób i obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, do których prowadzący zakład dużego ryzyka przekaże informację o występujących zagrożeniach, przewidywanych skutkach tych zagrożeń, zastosowanych środkach zapobiegawczych i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii. Zapis ten oznacza wprowadzenie obowiązku ustalenia przez prowadzącego zakład kategorii ZDR wykazu, o którym mowa, a realizacja tego obowiązku wymaga wyjaśnienia przynajmniej dwóch istotnych kwestii:
Rzecz w tym, że kwestia właściwego określenia osób i obiektów użyteczności publicznej może stanowić pewien problem, gdyż w polskich przepisach prawnych kwestia pojęcia „osoba i obiekt użyteczności publicznej” nie została jednoznacznie uregulowana. W zasadzie, jedynie w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie można znaleźć zapisy, które mogą stanowić prawnie usankcjonowane wskazówki w odniesieniu do dyskutowanej kwestii. Dotyczą one budynków (można więc przyjąć, że obiektów), jednakże kwestia osób pozostaje nadal niewyjaśniona. Przytoczono je poniżej (§ 3, pkt 6 cytowanego powyżej rozporządzenia): § 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
W kontekście dyskutowanych tutaj zagadnień należy zauważyć, że problem obiektów i osób użyteczności publicznej budzi wątpliwości w wielu państwach członkowskich Unii Europejskiej. Poniżej przedstawiono projekt definicji dotyczący „budynków i obszarów użyteczności publicznej” opracowany przez MAHB w odpowiedzi na sformułowane zapytanie. Wydaje się celowe uwzględnienie tej definicji w odniesieniu do dyskutowanych zmian przepisów polskich. „Budynkami i obszarami użytku publicznego” są wszelkiego rodzaju budynki i obszary stanowiące własność publiczną lub prywatna, jeżeli można spodziewać się tam obecności dużej liczby publiczności w znaczącym okresie w ciągu dnia (takich jak supermarkety, budynki obsługi społeczeństwa, parki rozrywki, stadiony sportowe) lub obiekty, których rodzaj użytkowania daje powody, aby oczekiwać ograniczonych skutków alarmowania (np. szkoły, szpitale, przedszkola i domy opieki dla osób starszych). Dla pierwszej grupy budynków i terenów „duża liczba” oznacza obecność ponad 100 osób, „znaczący okres w ciągu dnia” oznacza średni czas obecności wskazanej liczby osób przez okres większy niż 30 minut. Kolejna kwestia, która budzi wątpliwości – to zasady, sposób określenia tych osób i obiektów, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, tych, do których prowadzący zakład dużego ryzyka powinien przekazać wymagane informacje. Ściślej rzecz ujmując, chodzi o określenie odległości powiadamianych obiektów od zakładu. Niewątpliwie wiąże się to z zasięgiem różnych skutków (np.: strumień cieplny w wyniku pożaru, fala nadciśnienia o odpowiednich parametrach w wyniku wybuchu; zasięgi rozrzutu odłamków; zasięgi rozprzestrzeniania się skażeń, tzn. chmur różnych substancji toksycznych lub niebezpiecznych dla środowiska, zasięgi rozprzestrzeniania się chmur substancji łatwo palnych/wybuchowych, także mieszanin różnych substancji). Te wielkości zasięgów określonych rodzajów skutków dla różnych scenariuszy poważnych awarii, determinujące odległości obiektów użyteczności publicznej od zakładu, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii i do których prowadzący ZDR powinien przekazać „informację o występujących zagrożeniach, przewidywanych skutkach tych zagrożeń, zastosowanych środkach zapobiegawczych i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii”, mogą być wyznaczone w wyniku analizy najbardziej prawdopodobnych scenariuszy awarii, wykonanie których przez ZDR jest wymagane zarówno dla celów sporządzenia raportów o bezpieczeństwie, jak i wewnętrznych planów operacyjno–ratowniczych (zob. rozdział „Wymagania dotyczące zawartości raportu o bezpieczeństwie”, punkt 2: „Analiza możliwości wystąpienia awarii i informacje o środkach koniecznych do zapobieżenia im”). Ustalenie, prognozowanie stref i obszarów, na których mogą wystąpić różnorodne skutki poważnej awarii (pożary, wybuchy, uwolnienia) jest jednym z głównych celów raportów o bezpieczeństwie, są one także jedną z podstawowych przesłanek przy opracowaniu wewnętrznych i zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych. Te wielkości są oceniane za pomocą odpowiednich metod, przede wszystkim symulacji komputerowej, stosowanych do konkretnych sytuacji rozważanych w ramach ustalania oraz analizy scenariuszy awarii. Autorzy niniejszej strony internetowej pragną także zwrócić uwagę Zainteresowanych Czytelników na informacje dotyczące ustalania dwóch zalecanych wielkości - odległości L lub promienia okręgu R, określających prawdopodobny zasięg skutków różnych rodzajów scenariuszy poważnych awarii, zamieszczone w zakładce Procedura zgłoszenia/Zalecenia dotyczące charakterystyki terenu otaczającego zakład posiadający obiekty niebezpieczne. Dane te opracowane na podstawie „Zasad postępowania ratowniczego”1) mogą stanowić podstawę do określania obszaru, na którym zlokalizowane są obiekty użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, i do których prowadzący zakład powinien przekazać wymagane informacje. Dane te, oszacowane dla zakładów kategorii ZDR, przedstawiono ponownie poniżej.
W związku z omówionymi powyżej wątpliwościami celowa wydaje się oficjalna interpretacja niektórych wprowadzonych postanowień oraz przygotowanie propozycji niezbędnych rozwiązań w odniesieniu do problematyki zasięgów, w tym ewentualnie odpowiednich przepisów, regulujących w możliwie ujednolicony sposób te kwestie. ------ 1) Zasady postępowania ratowniczego 2004. Opracowanie na podstawie „The 2004 Emergency Response – Guidebook” oraz ADR: K. Biskup, B. Hancyk. Wyd.: Firex, Zakład Wydawnictw i Szkolenia Fundacji Rozwoju Ochrony Przeciwpożarowej, Koordynator zespołu konsultantów: dr R. Grosset. Warszawa 2004
|
     |