Awarie przemysłowe - Porównanie Dyrektywy Seveso II i Dyrektywy Seveso III. Informowanie społeczności

1. Artykuł 14

W artykule 14 dotyczącym informowania społeczności państwa członkowskie zostały zobowiązane w ustępie 1, aby informacje, określone w Załączniku V do Dyrektywy Seveso III, zostały podane do publicznej wiadomości, również drogą elektroniczną. Nie zostało natomiast określone, kto będzie wykonawcą tych czynności. Konstrukcja Załącznika V, do którego jest odniesienie w tym artykule również nie jest jednoznaczna, gdyż należy podać informacje o zakładach, nie ma natomiast zapisu, że to prowadzący zakład ma informować społeczność, lub, że dokonać tego powinna władza właściwa. Oznacza to, że kwestia odpowiedzialności za przekazywanie informacji nie została określona na szczeblu dyrektywy i leży w gestii państw członkowskich, które mają po prostu zapewnić przekazanie tych informacji, jak również aktualizację tych danych, jeżeli wystąpi taka potrzeba. Warto podkreślić, że informacje mają być stale dostępne dla społeczności, również drogą elektroniczną.

Konstrukcja artykułu 14, w porównaniu z odpowiednim artykułem (artykułem 13) Dyrektywy Seveso II, została zmieniona za wyjątkiem ustępów 3 i 4 odnoszących się do transgranicznych skutków poważnych awarii, które pozostały bez zmian.

W ustępie 2 Dyrektywy Seveso III, w odniesieniu do zakładów dużego ryzyka, państwa członkowskie zostały zobowiązane do zapewnienia, aby wszystkie osoby, na które może mieć wpływ poważna awaria, regularnie i w najbardziej odpowiedniej formie otrzymywały, bez konieczności ubiegania się o to, jasno i czytelnie sformułowane informacje dotyczące środków bezpieczeństwa i wymaganego zachowania w przypadku poważnej awarii (litera a). Informacje te zawierają co najmniej te wiadomości, o których mowa w Załączniku V i są również dostarczane do wszystkich budynków i obiektów użyteczności publicznej, w tym do szkół i szpitali, oraz do wszystkich zakładów sąsiednich w przypadku zakładów objętych art. 9 (efekt domina – przypis autorów). Państwa członkowskie zostały zobligowane do zapewnienia, aby informacje były dostarczane co najmniej raz na pięć lat, okresowo poddawane weryfikacji i w razie potrzeby aktualizowane.

Udostępnianie publiczne Raportu o bezpieczeństwie oraz wykazu substancji niebezpiecznych może mieć miejsce na żądanie z zastrzeżeniem art. 22 ust. 3, który brzmi: Kompetentna władza może odmówić ujawnienia będących w jego posiadaniu pełnych informacji, o których mowa w art. 14 ust. 2 lit. b) i c) (informacje o Raporcie o bezpieczeństwie oraz wykaz substancji niebezpiecznych – przypis autora), bez uszczerbku dla ust. 2 niniejszego artykułu, jeśli prowadzący zakład zażądał, aby nie udostępniać pewnych części raportu o bezpieczeństwie lub wykazu substancji niebezpiecznych, ze względów określonych w art. 4 dyrektywy 2003/4/WE. Artykuł 4 dyrektywy 2003/4/WE [12] został w całości przytoczony w zakładce dotyczącej dostępu do informacji i poufności. W takim przypadku udostępniany jest zmieniony raport, np. w postaci nietechnicznego podsumowania, które powinno zawierać co najmniej ogólne informacje dotyczące zagrożeń poważnymi awariami oraz potencjalnych skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska w przypadku poważnej awarii.

2. Załącznik V

Struktura Załącznika V została istotnie zmieniona. W Dyrektywie Seveso III informacje, które należy podać do publicznej wiadomości zostały podzielone na informacje, które zobowiązane są podać wszystkie zakłady – zakłady zwiększonego oraz zakłady dużego ryzyka, oraz informacje, które dodatkowo obowiązuję zakłady dużego ryzyka wstąpienia poważnej awarii przemysłowej. Za wyjątkiem dwóch punktów, które zostały dodane, większość wymagań jednak nie została zmieniona.

Do obowiązkowych informacji przekazywanych społeczeństwu przez wszystkie zakłady objęte Dyrektywą Seveso III, czyli zarówno zakłady zwiększonego, jak i dużego ryzyka, należą:

Imię i nazwisko lub nazwa prowadzącego zakład oraz pełny adres przedmiotowego zakładu.
Potwierdzenie, że zakład podlega przepisom wykonawczym lub administracyjnym wdrażającym niniejszą dyrektywę oraz że właściwe organy otrzymały zgłoszenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1, lub raport o bezpieczeństwie, o którym mowa w art. 10 ust. 1.
Proste objaśnienie działania lub działań podjętych w zakładzie.
Powszechne nazwy lub, w przypadku substancji niebezpiecznych objętych częścią 1 załącznika I, nazwy rodzajowe lub klasyfikacja zagrożeń w przypadku odnośnych substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładzie mogących spowodować poważną awarię z podaniem w nieskomplikowanej formie ich podstawowych niebezpiecznych cech.
Ogólne informacje na temat sposobu ostrzegania zainteresowanej społeczności, w razie potrzeby; odpowiednie informacje o właściwym zachowaniu w sytuacji poważnej awarii lub wskazanie, gdzie informacje te można znaleźć w formie elektronicznej.
Data ostatniej wizyty na terenie zakładu zgodnie z art. 20 ust. 4 (Kontrole – przypis autora) lub wskazanie, gdzie informacje te można znaleźć w formie elektronicznej; informacje o tym, gdzie można uzyskać na żądanie bardziej szczegółowe informacje na temat kontroli oraz jej planu, zgodnie z wymogami określonymi w art. 22 (Dostęp do informacji i poufność – przypis autora).
Szczegółowe informacje dotyczące możliwości uzyskania dalszych istotnych informacji, z uwzględnieniem wymogów art. 22 (Dostęp do informacji i poufność – przypis autora).

W porównaniu z wymaganiami Dyrektywy Seveso II zostało doprecyzowane (punkt 5), że należy wskazać, gdzie można znaleźć, dostępne w formie elektronicznej, informacje o właściwym zachowaniu w sytuacji poważnej awarii – nowością jest określenie, że ma to być właśnie forma elektroniczna. Dodany został natomiast punkt 6 dotyczący kontroli, które miały miejsce w zakładzie: daty i informacje gdzie można uzyskać bardziej szczegółowe dane.

Dodatkowo zakłady dużego ryzyka obowiązuje również przekazanie społeczności obejmujących:

Ogólne informacje dotyczące charakteru zagrożeń poważnymi awariami, z uwzględnieniem ich potencjalnych skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska oraz zbiorcze szczegółowe informacje na temat głównych rodzajów scenariuszy poważnych awarii oraz środków kontroli, jakie należy w ich przypadku zastosować.
Potwierdzenie wymogu dokonania odpowiednich ustaleń przez prowadzącego zakład na terenie zakładu, w szczególności łączności ze służbami ratowniczymi w celu uporania się z poważnymi awariami oraz zminimalizowania ich skutków.
Odpowiednie informacje pochodzące z zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego sporządzonego w celu zwalczania wszelkich skutków awarii poza terenem zakładu. Powinny one obejmować zalecenia stosowania się do wszelkich instrukcji oraz wniosków służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w czasie awarii.
W stosownych przypadkach wskazanie, czy zakład znajduje się blisko terytorium innego państwa członkowskiego z możliwością wystąpienia poważnej awarii o skutkach transgranicznych w ramach Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ w sprawie transgranicznych skutków awarii przemysłowych.

W przypadku zakładów o dużym ryzyku, oprócz ogólnych informacji odnoszących się do charakteru zagrożeń poważnymi awariami, które były wymagane w Dyrektywie Seveso II, należy dodatkowo podać szczegółowe informacje na temat głównych rodzajów scenariuszy poważnych awarii oraz środków kontroli jakie należy zastosować. Należy podać również informacje pochodzące z Zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego (punkt 3). Nowością jest punkt 4 Załącznika V dotyczący skutków transgranicznych poważnych awarii.