System oświetlenia stanowisk pracy z komputerem dla osób niedowidzących
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2011, str. 11-14
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W artykule przedstawiono przykładowe oprawy oświetlenia miejscowego przeznaczone do oświetlania stanowisk pracy osób o umiarkowanym stopniu upośledzeniu widzenia. Na podstawie analizy cech użytkowych tych opraw zaproponowano system oświetlenia składający się z opraw oświetlenia ogólnego i oprawy oświetlenia miejscowego. W obu tych oprawach jest możliwa regulacja poziomu natężenia oświetlenia oraz temperatury barwowej.
Nowe wymagania w projekcie europejskiej normy oświetleniowej
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2010, str. 22-25
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W artykule omówiono nowe wymagania, zawarte w projekcie europejskiej normy oświetleniowej EN 12464-1 w stosunku do aktualnej normy, którą w języku polskim opublikował PKN w listopadzie 2004 roku.
Model oprawy oświetlenia miejscowego dla osób słabowidzących
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2009, str. 23-25
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy,
dr inż. Krzysztof Zaremba
Politechnika Białostocka
Katedra Promieniowania Optycznego
|
|
W artykule określono założenia, jakie powinna spełniać oprawa oświetlenia miejscowego przewidziana do doświetlania stanowisk pracy osób słabowidzących oraz opisano konstrukcję modelu takiej oprawy, opracowanego w CIOP-PIB, wraz z wynikami pomiarów parametrów świetlnych.
Przyszłość oświetlenia elektrycznego - poprawa efektywności energetycznej
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2009, str. 18-21
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W artykule przedstawiono główne aspekty możliwości oszczędzania energii elektrycznej, zużywanej na cele oświetleniowe, w kontekście konferencji pt. "Zwiększanie efektywności energetycznej w oświetleniu - czas na zmiany". Głównym tematem jest przekształcanie rynku oświetleniowego w kierunku zwiększania efektywności wykorzystania energii na cele oświetleniowe. Na przykładzie sektora gospodarstw domowych oraz sektora publicznego przedstawiono istniejące bariery oraz możliwe rozwiązania. Omówiono również główne aspekty możliwości oszczędności energii elektrycznej w branży oświetleniowej.
Badanie cech użytkowych inteligentnych systemów sterowania oświetleniem
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2008, str. 13-17
dr inż. Agnieszka Wolska,
mgr inż. Marek Stefański
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Przy wyborze systemu sterowania oświetleniem dla danego budynku, rodzaju pomieszczenia i wykonywanych w nim zadań powinny być brane pod uwagę parametry użytkowe systemu zapewniające pracownikom bezpieczeństwo i komfort widzenia, a nie tylko jego cena i aspekt energooszczędności. Artykuł ma na celu przedstawienie wybranych wyników badań dwóch systemów sterowania oświetleniem: A (z czujnikiem światła odbitego od płaszczyzny roboczej) i B (z czujnikiem światła dziennego). Porównywanymi cechami użytkowymi obu systemów są: utrzymywanie przez system zadanego poziomu natężenia oświetlenia mieszanego oraz reakcje systemu na zmiany dynamiczne oświetlenia dziennego. Wyniki badań cech użytkowych systemów z różnymi czujnikami światła wskazują na znaczące różnice. Porównując badane cechy użytkowe można stwierdzić, że lepszym, spośród badanych, był systemem cyfrowy B. Charakteryzuje się on większą niezawodnością i szybkością działania, powtarzalnością wysterowania stateczników, dobrym utrzymywaniem zaprogramowanego poziomu natężenia oświetlenia i energooszczędnością. Jednak wybór systemu sterowania oświetleniem zleży od wielu czynników, spośród których najważniejsze zostały przedstawione w artykule.
 |
Diody świecące jako źródła światła
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2007, str. 24-27
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W artykule przedstawiono przykładowe zastosowania diod świecących małej mocy, ich historię rozwoju oraz ogólną zasadę działania, a także omówiono sposoby wytwarzania światła białego w tych diodach.
Zasady eksploatacji oświetlenia awaryjnego
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2006, str. 24-27
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W artykule omówiono rodzaje opraw oraz sposoby zasilania stosowane w systemach oświetlenia awaryjnego. Zwrócono również uwagę na wymóg prawny dotyczący przeprowadzania testów poprawności działania oraz wykonywania przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych wraz z prowadzeniem stosownego dziennika.
Oświetlenie awaryjne - wymagania
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2006, str. 20-24
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W celu zapobiegania nagłym zanikom oświetlenia elektrycznego w określonych obiektach konieczne jest stosowanie oświetlenia awaryjnego. W artykule przedstawiono wymagania zawarte w aktach prawnych oraz w najnowszych normach z tej dziedziny. Omówiono w sposób szczegółowy rodzaje i cele oświetlenia awaryjnego oraz zasady umieszczania opraw oświetlenia awaryjnego oraz znaków bezpieczeństwa.
Inteligentny system sterowania oświetleniem - przykłady rozwiązań i zastosowań
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2006, str. 14-17
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Inteligentny system sterowania oświetleniem to analogowy lub cyfrowy system sterowania, który dostosowuje poziom natężenia oświetlenia elektrycznego w rytm zmian poziomu światła dziennego dochodzącego do stanowiska pracy. Do podstawowych zalet przemawiających za stosowaniem inteligentnych systemów sterowania w oświetleniu należą: oszczędność energii, możliwość dostosowania pracy urządzeń elektrycznych do aktualnych potrzeb eksploatacyjnych, duża elastyczność systemów, realizacja odpowiedniego oświetlenia bez udziału człowieka, zwiększenie bezpieczeństwa i dostosowanie do potrzeb użytkownika. Podane w artykule przykłady systemów sterowania przemawiają jednoznacznie za wykorzystaniem inteligentnych systemów sterowania, a ich różnorodność pozwala na dopasowanie do indywidualnych wymagań określonych obiektów.
Problemy badania oświetlenia na stanowiskach pracy związane z wprowadzeniem nowej normy
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2005, str. 11-13
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Wprowadzenie nowej normy oświetleniowej PN-EN 12464-1: 2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach spowodowało pojawienie się wielu problemów związanych zarówno z metodą wykonywania badań oświetlenia jak i przyjmowaniem odpowiednich wymagań oświetleniowych oraz interpretacją uzyskanych wyników pomiarów. Dlatego w artykule zasygnalizowano podstawowe problemy, co do których proponuje się pewne rozwiązania lub potrzebę ustalenia takich rozwiązań. Proponuje się również, aby w zakresie metody badań oświetlenia, tam gdzie jest to możliwe, kierować się zapisami zawartymi w PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym, przy uwzględnieniu dostosowania tej metody do nowych wymagań PN-EN.
Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach - stan prawny
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2005, str. 10-11
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Chociaż zgodnie z zapisem ustawy o normalizacji stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, to istnieje wiele takich przypadków, kiedy wymagania norm są obligatoryjne. Ma to miejsce, gdy Polskie Normy powołane są w przepisach prawnych, np. w rozporządzeniach. W świetle zapisów rozporządzenia o ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wymagania normy PN-EN 12464-1:2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach są dla pracodawcy wymaganiami obligatoryjnymi. W artykule omówiono akty prawne, z których wynika obowiązek pracodawcy do zapewnienia oświetlenia stanowisk pracy o parametrach zgodnych z normami oświetleniowymi.
Nowy sposób oświetlenia stanowisk pracy z przedmiotami połyskliwymi
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2005, str. 17-19
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy,
dr inż. Krzysztof Zaremba
Politechnika Białostocka
Katedra Promieniowania Optycznego
|
|
Z przedmiotami połyskliwymi spotykamy się na co dzień. Elementy połyskliwe występują także na stanowiskach pracy. Prawidłowe oświetlenie takich stanowisk jest bardzo trudne, ze względu na występowanie olśnienia odbiciowego. W artykule przedstawiono rezultaty pracy badawczej mającej na celu opracowanie takiego systemu oświetleniowego, który wyeliminowałby to zjawisko oraz wyniki z weryfikacji tego systemu na rzeczywistym stanowisku ręcznego montażu rastrów.
Inteligentne systemy sterowania oświetleniem elektrycznym
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2004, str. 15-19
dr inż. Agnieszka Wolska,
mgr. inż. Robert Kosiński,
mgr. inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Dążenie do zapewnienia właściwego oświetlenia oraz jak najmniejszego zużycia energii elektrycznej przez urządzenie oświetleniowe, przyczyniło się do rozwoju systemów sterowania oświetleniem, które zapewniają odpowiednie oświetlenie stanowisk pracy przy pełnym wykorzystaniu światła dziennego. Te nowoczesne systemy sterowania określa się często mianem inteligentnych. Artykuł przedstawia deklarowane przez producentów oraz przebadane eksperymentalnie cechy użytkowe inteligentnych systemów sterowania oświetleniem w aspekcie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sformułowane zostały również rady dla potencjalnych użytkowników tych systemów.
Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach - nowa norma oświetleniowa
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2004, str. 6-10
mgr. inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W niniejszym artykule omówiono zakres nowej polskiej normy oświetleniowej, która jest tłumaczeniem normy europejskiej oraz wskazano na istotne różnice jakie ona wprowadza w stosunku do normy dotychczasowej.
Oświetlenie a wypadki przy pracy
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2003, str. 13-15
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
"Według danych statystycznych niedostateczne oúwietlenie jest w Polsce jednym z częstszych zagrożeń występujących na stanowiskach pracy i z każdym rokiem wzrasta o około 10%. Jednak w praktyce oświetlenie jest pomijane jako czynnik ryzyka oraz wypadków przy pracy. Analiza opisów wypadków przy pracy, których pośrednią przyczyną było niewłaściwe oświetlenie umożliwiła stworzenie czterech różnych modeli drzew zdarzeń i błędów. Wyniki badań wskazują, że oświetlenie powinno być uwzględnianie jako ważny czynnik przy analizie wypadków przy pracy."
Wybór systemu oświetleniowego na stanowiskach z komputerami a cechy użytkowników
|
"Nie sklasyfikowane" 7-8/2001, str. 6-8-38
Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy
|
|
Prawidłowe oświetlenie stanowisk pracy z komputerem może być realizowane przez różne systemy oświetleniowe. Jednak przy każdym z nich uzyskuje się różny klimat świetlny w pomieszczeniu, który często decyduje o jego akceptacji przez użytkowników. Wybór systemu oświetleniowego powinien uwzględniać preferencje oświetleniowe użytkowników, które zależą od ich wieku, płci i doświadczenia przy pracy z komputerem.
Oświetlenie miejscowe na stanowiskach o różnym charakterze pracy wzrokowej
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2000, str. 25-29
mgr inż. ANDRZEJ PAWLAK
Centralny Instytut Ochrony Pracy
dr inż. KRZYSZTOF ZAREMBA
Politechnika Białostocka
|
|
Oświetlenie miejscowe - jest to dodatkowe oświetlenie niektórych części przestrzeni, np. stanowiska pracy, sterowane niezależnie od oświetlenia ogólnego. Celem tego oświetlenia jest uwidocznienie szczegółów zadania wzrokowego przez zwiększenie natężenia oświetlenia i odpowiednie ukierunkowanie wiązki strumienia świetlnego w określony obszar.
Oświetlenie na placach budowy
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/1999, str. 6-10
prof. dr hab. inż. Władysław Dybczyński
Politechnika Białostocka
|
|
Oświetlenie terenu budowy oraz poszczególnych, a zwłaszcza niestacjonarnych, stanowisk pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownicy mogli swobodnie poruszać się po całym obszarze oraz widzieć wyraźnie przedmioty pracy wzrokowej podczas wykonywania określonych czynności. Oświetlenie terenów budowy wiąże się z następującymi rodzajami oświetlenia:
- oświetleniem ogólnym - równomierne oświetlenie obszaru bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jego części;
- oświetleniem miejscowym - oświetlenie przedmiotu pracy wzrokowej z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych (doświetlenie stanowiska obsługi np. z pilarką tarczową, betoniarką oraz przy wykonywaniu różnego rodzaju czynności wykończeniowych itp.).
Wybór odpowiedniego rodzaju oświetlenia zależy od wymaganego poziomu natężenia oświetlenia oraz od wielkości pola powierzchni oświetlanej. Im większa powierzchnia powinna być w miarę równomiernie oświetlona, tym bardziej wskazane byłoby oświetlenie ogólne. Natomiast przy oświetlaniu małej powierzchni pracy wystarczające jest oświetlenie miejscowe, czyli oświetlenie tej powierzchni odpowiednio dobraną oprawą lub oprawami oświetleniowymi. Podczas prac pomocniczych i wykończeniowych wykonywanych na zewnątrz, w wielu przypadkach może wystarczyć doświetlenie miejscowe. (...)
|
Optymalne wykorzystanie światła dziennego w oświetleniu wnętrz
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/1999, str. 18-20
dr inż Jan Grzonkowski
Instytut Elektroenergetyki, Politechnika Warszawska
|
|
Typowy rozkład natężenia oświetlenia dziennego we wnętrzach z oknami w jednej lub dwóch ścianach bocznych wskazuje, że
problemem jest małe natężenie oświetlenia w głębi pomieszczenia przy oświetleniu okiennym jednostronnym i stosunkowo niskie natężenie w środku pomieszczenia oświetlonego oknami w dwóch ścianach równoległych.
Tak więc racjonalne oświetlenie dzienne uzyskiwane w wyniku właściwej lokalizacji i konstrukcji budynku musi zapewniać dostatecznie wysoką wartość średnią oświetlenia dziennego i dostatecznie dużą jego równomierność.
Oprawy do oświetlania wnętrz (2)
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/1999, str. 6-9
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy
|
|
Pierwsza część artykułu (BP nr 6/99) została poświęcona zadaniom i elementom opraw oświetleniowych. W tej części omówione zostaną własności mechaniczne i eksploatacyjne opraw, a więc m.in.: stopień ochrony oprawy, rodzaj materiału podłoża do jej instalowania, sposób zamocowania oraz własności elektryczne.
WŁASNOŚCI MECHANICZNE I EKSPLOATACYJNE OPRAW
Stopień ochrony oprawy oświetleniowej (IP)
Stopnie ochrony oprawy oświetleniowej przed przedostaniem się ciał stałych oraz wody określa się za pomocą odpowiednich symboli według kodów IP. Przyjęty system klasyfikacyjny obejmuje następujące rodzaje ochrony:
a) ochrona osób przed zetknięciem się lub zbliżeniem do części niebezpiecznych oraz ochrona wyposażenia przed wnikaniem obcych ciał stałych;
b) ochrona wyposażenia wewnątrz osłony przed szkodliwym wnikaniem wody.
Oznaczenie określające stopień ochrony składa się z liter IP oraz następujących po nich dwóch cyfr (tzw. cyfry charakterystyczne) wskazujących zgodność z warunkami podanymi odpowiednio w tabelach l i 2. Pierwsza cyfra wskazuje stopień ochrony według punktu a, druga zaś wskazuje stopień ochrony według punktu b. Oznaczenie kodem IP stopnia ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody, jeżeli jest to pożądane, może być uzupełnione dodatkowym symbolem. Użycie znaku X w kodzie IP oznacza opuszczoną w danym przykładzie cyfrę, ale na oprawie oświetleniowej producent podaje obie odpowiednie cyfry. Jeśli różne części oprawy mają odmienne stopnie ochrony IP, na tabliczce znamionowej podaje się najniższy z tych stopni, a na każdej z tych części - właściwy dla niej stopień. W tabeli 3 podano preferowane zastosowania opraw ze względów pozaoświetleniowych - w zależności od stopni ochrony IP. (...)
|
Oprawy do oświetlenia wnętrz (1)
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/1999, str. 11-12
mgr inż. Andrzej Pawlak
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
W skład urządzeń oświetleniowych wchodzą: źródła światła, oprawy oświetleniowe, elementy mocujące i instalacja elektryczna. Na wrażenia wzrokowe w oświetlanym wnętrzu mają wpływ: wyposażenie wnętrz oraz barwa ścian, sufitu i podłogi. Zasadniczym jednak elementem jest oprawa oświetleniowa. Oprawa oświetleniowa jest to urządzenie służące do rozsyłu, filtracji i przekształcania strumienia świetlnego jednego lub kilku źródeł światła, zawierające wszystkie elementy niezbędne do podtrzymania, mocowania i zabezpieczenia tych źródeł oraz zawierające w razie potrzeby obwody pomocnicze wraz z elementami potrzebnymi do ich podłączenia do sieci zasilającej.
W związku z przytoczoną definicją, oprawa oświetleniowa charakteryzuje się właściwościami świetlnymi, mechanicznymi oraz elektrycznymi. W artykule tym zostaną omówione zadania i elementy opraw oraz właściwości mechaniczne i elektryczne. (...)
Zjawisko olśnienia przykrego - ograniczanie i sprawdzanie
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/1999, str. 2-7
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
|
|
Olśnienie przykre objawia się uczuciem irytacji, niewygody lub bólu. Spowodowane jest występowaniem wysokiej wartości luminancji (jaskrawości) lub nierównomiernego jej rozkładu w polu widzenia. Powodem tego olśnienia może być bezpośrednia obserwacja źródeł światła (olśnienie bezpośrednie) lub obserwacja odbić źródeł światła od powierzchni odbijających w sposób kierunkowy lub przeważnie kierunkowy (olśnienie odbiciowe). Olśnienie przykre zależy głównie od luminancji źródła olśnienia oraz od czasu oddziaływania, gdyż w warunkach olśnienia przykrego, w danym wnętrzu możemy przebywać bardzo długo. Uniknięcie lub ograniczenie olśnienia przykrego we wnętrzach jest jednym z problemów oświetleniowych, często trudnym do rozwiązania w praktyce.
Problem olśnienia powinien być rozwiązany na etapie projektowania oświetlenia, kiedy projektant - dysponując wszystkimi danymi na temat samego pomieszczenia, wielkości i rozmieszczenia stanowisk pracy oraz rodzaju wykonywanej czynności - powinien tak dobrać oprawy oraz je rozmieścić, aby to zjawisko nie występowało. Niestety, w praktyce podstawowym kryterium „dobrego oświetlenia" jest spełnienie wymagań normy w zakresie natężenia oświetlenia oraz jego równomierności, gdyż oba te parametry łatwo jest zmierzyć. Natomiast olśnienia nie da się zmierzyć. Można jedynie stwierdzić subiektywnie, że „światło razi" lub w pomieszczeniu jest „zbyt jasno". Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w małych pomieszczeniach biurowych, gdzie z uwagi na pracę z komputerem zapewniany poziom natężenia oświetlenia wynosi 500 lx, a meble i ściany są białe. W rezultacie oprócz opraw oświetleniowych w otoczeniu występują wtórne źródła światła w postaci białych jaskrawych płaszczyzn ścian i mebli powodujących olśnienie przykre.
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie metod oceny olśnienia przykrego.
Międzynarodowy Komitet Oświetleniowy CIĘ przyjął, że luminancja źródła w kierunku obserwacji musi być większa niż 500-700 cd/m2 aby występowało olśnienie przykre.
Na podstawie wielu badań eksperymentalnych stwierdzono, że olśnienie przykre mogą ograniczać:
- obniżenie luminancji źródeł światła (okien, opraw oświetleniowych),
- zmniejszenie powierzchni świecącej źródeł światła,
- zwiększenie luminancji tła, na którym znajduje się źródło światła. (...)
|
Zdolność widzenia a oświetlenie
|
"BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/1999, str. 11-14
dr inż. Agnieszka Wolska
Centralny Instytut Ochrony Pracy
|
|
Wiele przeprowadzonych badań wykazało, że wraz ze wzrostem kontrastu szczegółu zadania wzrokowego do jego tła wzrasta dokładność spostrzegania (w %), określana jako stosunek liczby szczegółów spostrzeżonych do liczby prezentowanych szczegółów wzrokowych. Kontrast, przy którym dokładność spostrzegania wynosi 50% nazywa się kontrastem granicznym. Jego wartość zależy od czasu przeznaczonego na obserwacje danego szczegółu, wielkości i kształtu szczegółu, luminancji otoczenia oraz właściwości osobniczych danego człowieka. (...)
|
