Uregulowania prawne - omówienie Ochrona przez zagrożeniami mechanicznymi Bezpieczeństwo obsługi maszyn Pozostałe opracowania

UREGULOWANIA PRAWNE

Zapewnianie zgodności maszyn z nową dyrektywą maszynową 2006/42/WE "Bezpieczeństwo przemysłowe. Tom 2, Urbaniak M. (ed)." 1/2010, str. 8-13 mgr inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono wskazania, m.in. dla producentów maszyn, dotyczące zapewniania zgodności podejmowanych przez nich działań z przepisami nowej dyrektywy maszynowej i ich właściwego dokumentowania. Informacje te są adresowane również do importerów, dystrybutorów oraz użytkowników maszyn, którzy powinni wiedzieć, jakie dokumenty i informacje (na maszynie i w dokumentach towarzyszących) świadczą o tym, że spełnia ona obowiązujące przepisy. Podstawowe zmiany wprowadzone nową dyrektywą maszynową 2006/42/WE "Bezpieczeństwo przemysłowe. Tom 2, Urbaniak M. (ed)." 4/2007, str. 12-15 mgr inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono podstawowe, istotne zwłaszcza dla producentów maszyn, zmiany jakie wprowadziła nowa dyrektywa 2006/42/WE w stosunku do dyrektywy maszynowej 98/37/WE, w tym m.in. terminy wprowadzenia w życie dyrektywy 2006/42/WE rozszerzony zakres jej zastosowania, związki między nową dyrektywą maszynową a dyrektywą Rady 89/655/EWG, zmiany procedur oceny zgodności, ważniejsze zmiany i uzupełnienia wymagań zasadniczych oraz ważniejsze zmiany i uzupełnienia dotyczące załączników. Nowelizacja dyrektywy maszynowej 98/37/WE "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2005, str. 6-9 mgr inż. Jerzy Zawadzki Ministerstwo Gospodarki i Pracy W artykule przedstawiono stan prac oraz omówiono projekt nowelizacji dyrektywy maszynowej zaakceptowany przez Radę ds. Konkurencyjności w dniu 24 września 2004 r. Bezpieczeństwo funkcjonalne systemów sterowania maszynami w świetle przepisów wprowadzających dyrektywy UE "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2004, str. 9-11 dr inż. Marek Dźwiarek Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Wyniki analiz wypadków, które miały miejsce przy obsłudze maszyn wykazały, że jedną z najistotniejszych ich przyczyn jest niewłaściwe funkcjonowanie systemu sterowania. Systemy sterowania zapobiegające wypadkom mogą być implementowane zarówno przez producenta maszyny, jak i przez jej użytkownika. Wymagania dotyczące ich odporności na defekty są zawarte w dyrektywach 97/37/EC i 89/655/EWG, a uszczegółowione w dokumentach normalizacyjnych PN EN 954-1:2001, ISO/DIS 138491-1:2004 i IEC/FDIS 62061:2004. Posługiwanie się tymi dokumentami stanowi problem, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego też istotne znaczenie ma wzmacnianie współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi, Normalizacyjnymi Komitetami Technicznymi i przemysłem w zakresie tworzenia narzędzi do wdrażania zasad bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów sterowania. Dyrektywy dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2003, str. 8-9 mgr. inż. Stanisław Kowalewski, mgr. inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono europejską koncepcję zapewnienia bezpieczeństwa podczas użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych w pracy. Porównano minimalne wymagania bezpieczeństwa dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych, określone przez dyrektywy społeczne 89/655/EWG, 95/63/WE i 2001/45/WE, z obowiązującymi w Polsce. Przedstawiono proces wdrażania dyrektyw i jego konsekwencje dla pracodawców w Polsce. Bilans wdrożenia dyrektywy 89/655/EWG dotyczącej użytkowania maszyn i innych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2002, str. 24-29 Marie-Noëlle Rouxel Ministerstwo Spraw Socjalnych ,Pracy i Solidarności Dyrekcja Stosunków Pracy Francja

OCHRONA PRZED ZAGROŻENIAMI MECHANICZNYMI

Wyposażenie i techniczne środki ochronne do prac na wysokości "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2006, str. 12-14 mgr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono wyposażenie pracy oraz techniczne środki ochronne, których zastosowanie zmniejsza ryzyko zawodowe podczas wykonywania prac na wysokości. Szczególną uwagę zwrócono na przeznaczenie i zakres zastosowania oraz zasady bezpieczeństwa użytkowania: wyposażenia do przenoszenia pracowników, kładek (pomostów) wznoszących się, mostków lub kładek dachowych, rusztowań, drabin, balustrad ochronnych, pokryw zabezpieczających otwory w podłożu oraz siatek bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo pracy na dachach "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2006, str. 2-4 "Opracował zespół pod red. dr. inż. Krzysztofa Baszczyńskiego Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Odśnieżanie powierzchni dachowych niesie ze sobą poważne zagrożenia dla wykonujących ją pracowników. Najważniejsze z nich to zagrożenie upadkiem z wysokości będące konsekwencją poruszania się po wysoko położonych bardzo śliskich powierzchniach w pobliżu krawędzi dachu. Istotne znaczenie ma również narażenie na niskie temperatury, wilgoć, wiatr i opady atmosferyczne. Prezentowany artykuł porusza problematykę ochrony ludzi pracujących przy odśnieżaniu dachów. Dotyczy to zarówno aspektów prawnych związanych z dopuszczaniem do pracy na wysokości, wyposażaniem pracowników w sprzęt ochronny jak i podstawowych zasad doboru i stosowania odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Ochrony rąk stosowane podczas prac wykonywanych nożami ręcznymi "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2005, str. 38-41 mgr inż. Agnieszka Andrzejewska, mgr inż. Katarzyna Szczecińska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono zagadnienia dotyczące stosowania ochron rąk przy pracach, podczas wykonywania których występuje ryzyko ukłuć i przecięć nożami ręcznymi. Omówiono rodzaje stosowanych ochron rąk, tj. rękawic ochronnych i ochron ramion, z wyszczególnieniem różnych ich typów i konstrukcji. Przedstawiono podstawowe informacje przydatne przy doborze, jak również stosowaniu ochron rąk przeznaczonych do prac nożami ręcznymi. Ochrona przed upadkiem ze słupów żerdziowych - ocena skuteczności systemu ustalającego pozycję "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2005, str. 18-21 mgr inż. Zygmunt Zrobek, dr inż. Krzysztof Baszczyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Systemy do ustalania pozycji są nadal często stosowane do ochrony przed upadkiem z wysokości podczas wykonywania prac na słupach żerdziowych. Efektywność ochrony, jaką mogą zapewnić w ramach takiego zastosowania, budzi wiele wątpliwości niezależnie od przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych i sposobu ich stosowania. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy - PIB dokonano oceny skuteczności powstrzymywania spadania ze słupów żerdziowych przy zastosowaniu tego typu systemów. W artykule przedstawiono metodę oraz wyniki oceny przeprowadzonej na podstawie badań modelowych, w oparciu o kryterium dopuszczalnego przemieszczenia użytkownika. Upadki na powierzchni - jak ich unikać? "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2005, str. 24-26 mgr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono przyczyny powstawania zagrożeń upadkiem na powierzchni, zwracając uwagę na znaczącą liczbę tego typu wypadków w Polsce oraz przedstawiono propozycje działań zapobiegawczych w tym zakresie. Zwrócono także uwagę na powszechność występowania tych wypadków tj. w pracy i w życiu prywatnym. Zapobieganie wypadkom przy pracach stolarskich "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2005, str. 18-21 mgr inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono typowy przebieg oraz przyczyny większości wypadków przy obróbce drewna. Opisano najważniejsze działania prewencyjne w celu uniknięcia wypadków przy pracach stolarskich. Dotyczą one organizacji pracy, szkolenia i zachowań pracowników, wyposażenia stanowisk pracy oraz narzędzi i elementów maszyn, które mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa podczas pracy. Prace na wysokości - najczęstsze przyczyny wypadków "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2004, str. 2-6 mgr. inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule wskazano obszary działalności człowieka zagrożone upadkiem z wysokości. Na podstawie danych statystycznych scharakteryzowano przyczyny tych wypadków. Dodatkowo omówiono przyczyny upadków z wysokości, które miały miejsce w gospodarstwach indywidualnych w Polsce. Zwrócono również uwagę na obowiązki pracodawcy wynikające z faktu, że prace na wysokości należą do prac szczególnie niebezpiecznych. Nowe urządzenia ochronne czułe na nacisk - obrzeżą i listwy przełączające "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2001, str. 13-16 dr inż. Jerzy Antosiak "Otacza nas coraz więcej urządzeń wykonujących automatycznie niebiezpieczne ruchy, na które nie mamy bezpośredniego wpływu. Na przykład szeroko rozpowszechnione samoczynnie zamykające się - za nami - drzwi. Aby nie dopuścic do urazów, na ruchomych krawędziach tego rodzaju urządzeń instaluje się czułe na nacisk obrzeża i listwy. Wymagania bezpieczeństwa stawiane tym urządzeniom ochronnym określa Europejska Norma EN 1760-2. Obecnie prowadzone są prace nad projektem polskiej wersji tej normy." Czy stosowanie czułych na nacisk mat ochronnych ma przyszłość? "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2000, str. 23-24 dr inż. JERZY ANTOSIAK Reagujące na nacisk maty i płyty (pomosty) podłogowe są urządzeniami przeznaczonymi do wykrywania obecności osób na określonym obszarze. „Pomosty naciskowe" stosowane są od dawna do zdalnego sterowania np. otwieraniem drzwi itp., którym to urządzeniom nie stawiano - na ogół -szczególnych wymagań w odniesieniu do ich niezawodności i bezpieczeństwa. Jeżeli jednak urządzenia podobnego przeznaczenia mają spełniać odpowiedzialne funkcje ochronne, to obecnie powinny odpowiadać wymaganiom dyrektywy, tzw. maszynowej nr 98/37/UE (dawniej 89/ 392/EWG) i normom z nią zharmonizowanych. Załącznik IV tej dyrektywy obejmuje maszyny i urządzenia ochronne wymagające zaostrzonej procedury oceny zgodności, brzmi: „... Elektroczułe urządzenia przeznaczone specjalnie do wykrywania osób dla zapewnienia im bezpieczeństwa (bariery niematerialne, maty czule na nacisk, detektory elektromagnetyczne itp.)..." (podkreślenie J. A.). (...) Rękawice wielofunkcyjne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi, termicznymi i wodą "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2000, str. 30-35 dr inż. Wiesława Kamińska mgr inż. Agnieszka Andrzejewska Centralny Instytut Ochrony Pracy W wielu gałęziach przemysłu warunki pracy należą do szczególnie niebezpiecznych i uciążliwych. Zatrudnieni tam pracownicy narażeni są na działanie wielu różnych czynników zagrażających ich zdrowiu i życiu. Na działanie różnych zagrożeń narażone są w bardzo dużym stopniu ręce. Według statystyk urazy rąk i nadgarstków stanowią w krajach Europy 25-42% ogólnej liczby wypadków przy pracy. W większości przypadków czynniki szkodliwe działają łącznie np. czynniki mechaniczne, termiczne (niska lub wysoka temperatura) i woda. Celowość stosowania ochron wielofunkcyjnych o kompleksowo rozbudowanych cechach ochronnych i użytkowych tam, gdzie zagrożenia występują łącznie, jest bezsporna. Przy takim założeniu bardzo ważnym zagadnieniem jest zapewnienie odpowiedniego współdziałania właściwości ochronnych przeciw poszczególnym czynnikom, aby np. bardzo dobre działanie przeciw jednemu czynnikowi nie pogarszało działania przeciw pozostałym. Sprawą o podstawowym znaczeniu jest również to, aby stosowane ochrony wielofunkcyjne charakteryzowały się wysokim komfortem użytkowania. Nawet najlepsze ochrony -jeżeli będą ciężkie i niewygodne oraz będą utrudniać pracę - nie spełnią swojej roli, ponieważ pracownicy będą unikać ich stosowania. Właściwości ochronne i użytkowe rękawic oraz możliwości ich zastosowania praktycznego są określone w decydującej mierze rodzajem stosowanych materiałów i sposobem konstrukcji rękawic, który powinien zapewniać właściwą osłonę rąk pracownika stosownie do rodzaju czynnika zagrażającego i lokalizacji miejsca, na które on działa. (...) Obudowy urządzeń elektrycznych – "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/1999, str. 18-23 mgr inż. Andrzej Dąbrowski dr inż. Jacek Skalski Centralny Instytut Ochrony Pracy Funkcje ochronne obudów urządzeń elektrycznych Obudowa urządzenia elektrycznego zapewnia ochronę użytkownika przed kontaktem z niebezpiecznymi częściami tego urządzenia, którymi mogą być zarówno części pod napięciem, jak i ruchome części mechaniczne, stanowiące zagrożenie przy zbliżeniu lub dotknięciu. Obudowa urządzenia elektrycznego stanowi również jego podstawową ochronę przed zewnętrznymi czynnikami, takimi jak: zapylenie, promieniowanie elektromagnetyczne, wilgoć, woda, itd. Negatywnymi skutkami działania tych czynników mogą być : zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym, pogorszenie parametrów użytkowych lub wręcz uszkodzenie urządzenia. (...) Badania wytrzymałości obudów urządzeń elektrycznych na uderzenia mechaniczne "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/1999, str. 19-21 dr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy Funkcje obudów urządzeń elektrycznych Obudowy urządzeń elektrycznych z jednej strony zabezpieczają przed szkodliwym wpływem różnego rodzaju czynników mogących zakłócić właściwą i bezpieczną pracę tych urządzeń, z drugiej strony stanowią ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym i urazami mechanicznymi. Obudowy, w trakcie eksploatacji narażone są na działanie różnego rodzaju czynników środowiskowych, dlatego podczas badań powinny być poddane licznym próbom symulującym ich rzeczywiste warunki pracy podczas użytkowania. Jedną z zasadniczych prób, jakim powinny podlegać obudowy tych urządzeń jest wytrzymałość na różnego rodzaju czynniki mechaniczne np.: uderzenia, spadki itd. Rodzaj i zakres badań zależy od rodzaju urządzenia znajdującego się w obudowie i zakresu jego zastosowania określonego przez producenta. Badania te mogą dotyczyć także obudów urządzeń mechanicznych. (...)

BEZPIECZEŃSTWO OBSŁUGI MASZYN

Zapewnianie zgodności maszyn z nową dyrektywą maszynową 2006/42/WE "Bezpieczeństwo przemysłowe. Tom 2, Urbaniak M. (ed)." 1/2010, str. 8-13 mgr inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono wskazania, m.in. dla producentów maszyn, dotyczące zapewniania zgodności podejmowanych przez nich działań z przepisami nowej dyrektywy maszynowej i ich właściwego dokumentowania. Informacje te są adresowane również do importerów, dystrybutorów oraz użytkowników maszyn, którzy powinni wiedzieć, jakie dokumenty i informacje (na maszynie i w dokumentach towarzyszących) świadczą o tym, że spełnia ona obowiązujące przepisy. Przenośne pilarki łańcuchowe - ochrona operatora przed kontaktem z ruchomym narzędziem "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2009, str. 16-19 dr inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono urządzenia stosowane w spalinowych i elektrycznych przenośnych pilarkach łańcuchowych służące do ochrony operatorów przed kontaktem z ruchomym narzędziem. Zwrócono szczególną uwagę na urządzenia zatrzymujące ruch piły łańcuchowej lub uniemożliwiające przypadkowe powodowanie jej ruchu: uruchamiające w różny sposób hamulec piły (zwłaszcza podczas odbicia pilarek), zatrzymujące maszynę oraz umożliwiające tylko świadome zatrzymanie lub zainicjowanie ruchu piły łańcuchowej. Rozwiązania konstrukcyjne przenośnych pilarek łańcuchowych zwiększających bezpieczeństwo ich obsługi "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2004, str. 11-14 mgr. inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono cechy konstrukcyjne elementów przenośnych pilarek łańcuchowych zmniejszających ryzyko bezpośredniego kontaktu operatora maszyny z ruchomą piłą łańcuchową i umożliwiających, w sposób planowy i dogodny dla użytkowników, poprawę technicznych parametrów tej maszyny, w celu zapewnienia bezpieczeństwa jej użytkowania. Wymagania zasadnicze oraz tryb i procedury oceny zgodności maszyn i elementów bezpieczeństwa "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2004, str. 7-13 mgr. inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Do obrotu na wspólnym rynku UE można wprowadzać tylko te - nowe i używane - maszyny i elementy bezpieczeństwa, które spełniają postanowienia dyrektywy 98/37/WE oraz innych odnoszących się do niej dyrektyw. W artykule omówiono wymagania zasadnicze, tryb i procedury oceny zgodności maszyn i elementów bezpieczeństwa zawarte w rozporządzeniu wdrażającym do prawa polskiego postanowienia tej dyrektywy. Badania i ocena zgodności maszyn do obróbki i ścinki drewna w Polsce i w Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2004, str. 7-11 mgr. inż. Mariusz Dąbrowski, mgr. inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule porównano systemy oceny zgodności maszyn do obróbki i ścinki drewna w Polsce i w UE. Przedstawiono procedury oceny zgodności oraz wymagania wobec producentów oraz jednostek zajmujących się oceną zgodności, wg dyrektywy 98/37/WE. Wymieniono również obowiązujące przepisy prawne oraz normy zharmonizowane dotyczące maszyn do obróbki i ścinki drewna. Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami. Wyniki analizy wypadku (2) "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2003, str. 16-17 mgr. inż. Antoni Saulewicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W pierwszej części artykułu omówiono rodzaje urządzeń blokujących oraz wymagania dotyczące doboru urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami, niezależnie od rodzaju energii zasilającej te urządzenia. W drugiej części artykułu przedstawiono wynik analizy wypadku przy pracy, którego jedną z głównych przyczyn był niewłaściwy dobór urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami. Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami. Kryteria i sposób doboru (1) "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2003, str. 23-25 mgr. inż. Antoni Saulewicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule (cz. I) omówiono rodzaje urządzeń blokujących oraz wymagania dotyczące doboru urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami, niezależnie od rodzaju energii zasilającej te urządzenia. W drugiej części artykułu zostaną przedstawione wyniki analizy wypadku przy pracy, którego jedną z głównych przyczyn był niewłaściwy dobór urządzeń blokujących sprzężonych z osłonami. Strugarki - ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2003, str. 28-30 mgr. Inż. Dariusz Kalwasiński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Strugarki do obróbki drewna należą do maszyn szczególnie niebezpiecznych. Zagrożenia spowodowane są głównie przez pracujące ze znaczną prędkością narzędzia. W artykule scharakteryzowano źródła zagrożeń, przedstawiono wymagania bezpieczeństwa dotyczące konstrukcji strugarek, wynikające z Polskiej Normy PN-EN859, omówiono sposoby bezpiecznej obsługi i prowadzenia materiału obrabianego, wskazano narzędzia pomocnicze, wpływające na poprawę bezpieczeństwa. Dyrektywy dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2003, str. 8-9 mgr. inż. Stanisław Kowalewski, mgr. inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono europejską koncepcję zapewnienia bezpieczeństwa podczas użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych w pracy. Porównano minimalne wymagania bezpieczeństwa dotyczące użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych, określone przez dyrektywy społeczne 89/655/EWG, 95/63/WE i 2001/45/WE, z obowiązującymi w Polsce. Przedstawiono proces wdrażania dyrektyw i jego konsekwencje dla pracodawców w Polsce. Elementy systemów sterowania maszyn związane z bezpieczeństwem "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2002, str. 28-31 mgr. Inż. Tomasz Strawiński Centralny Instytut Ochrony Pracy Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem (ESSZB), jako często obecnie stosowany środek bezpieczeństwa w maszynach, powinien zapewniać odpowiedni poziom redukcji ryzyka. Instalacja ESSZB musi spełniać określone wymagania obejmujące identyfikację zagrożenia i wyznaczenie funkcji bezpieczeństwa, dobór kategorii odporności na defekty, dobór odpowiedniego wyposażenia ochronnego, przeprowadzenia i udokumentowania procesu projektowego, a następnie jego walidacji. W pracy przedstawiono również wymagania związane z eksploatacją ESSZB. Dostosowanie maszyn i innych urządzeń technicznych użytkowanych w miejscach pracy do zgodności z dyrektywami "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2002, str. 30-32 mgr. inż. Mariusz Dąbrowski, mgr. inż. Józef Gierasimiuk Centralny Instytut Ochrony Pracy Rozwiązania ograniczające hałas uderzeniowy prasy mechanicznej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2002, str. 21-24 dr inż. Jan Sikora, mgr. inż. Krzysztof Kosała Akademia Górniczo-Hutnicza Katedra Mechaniki i Wibroakustyki - Kraków "W artykule przedstawiono opracowane, zaprojektowane i wdrożone do prasy doświadczalnej zabezpieczenie przeciwhałasowe zmniejszające emisję hałasu uderzeniowego prasy mechanicznej z ręczną lub półautomatyczną obsługą. Zaprezentowane rozwiązania ograniczają z dobrym skutkiem hałas uderzeniowy, zarówno podczas procesu wykrawania jak i tłoczenia, nie utrudniając przy tym obsługi prasy. Po dokonaniu niewielkich modyfikacji, mogą być adaptowane do innego typu pras z ręczną obsługą." Ograniczanie ryzyka przy użytkowaniu pras. Środki ochronne nieodgradzające. Funkcjonalne środki bezpieczeństwa "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2001, str. 4-8-29 mgr. Inż. Stanisław Kowalewski Centralny Instytut Ochrony Pracy Artykuł wieńczy cykl poświęcony ryzyku obsługi pras. W numerach 11/98, 3 i 4/00 BP przedstawiono poszczególne elementy procesu oceny ryzyka obsługi pras, tzn. zdefiniowano stanowiska pracy i sposoby obsługi pras, rozpoznano zagrożenia, oszacowano i oceniono ryzyko realizacji rozpoznanych zagrożeń. W tym artykule przedstawiono metody ograniczania ryzyka, ktore są zgodne z europejską koncepcją kształtowania bezpieczeństwa maszyn opartej na tzw. triadzie redukcji ryzyka do poziomu akceptowalnego. "Ograniczanie ryzyka przy użytkowaniu pras. Środki ochronne odgradzające i dystansujące" "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2001, str. 2-5 mgr. Inż. Stanisław Kowalewski Centralny Instytut Ochrony Pracy Artykuł wieńczy cykl poświęcony ryzyku obsługi pras. W numerach 11/98, 3 i 4/00 BP przedstawiono poszczególne elementy procesu oceny ryzyka obsługi pras, tzn. zdefiniowano stanowiska pracy i sposoby obsługi pras, rozpoznano zagrożenia, oszacowano i oceniono ryzyko realizacji rozpoznanych zagrożeń. W tym artykule przedstawiono metody ograniczania ryzyka, ktore są zgodne z europejską koncepcją kształtowania bezpieczeństwa maszyn opartej na tzw. triadzie redukcji ryzyka do poziomu akceptowalnego. Techniczne metody ograniczania zagrożenia odrzutem podczas frezowania drewna "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2001, str. 18-20 mgr inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy Podczas mechanicznej obróbki drewna przy użyciu pilarek tarczowych, strugarek oraz frezarek dolnowrzecionowych występuje bardzo niebezpieczne, mało dotychczas poznane, zjawisko odrzutu materiału obrabianego. Odrzut jest niekontrolowanym, gwałtownym ruchem obrabianego przedmiotu lub jego fragmentu w kierunku przeciwnym do kierunku działania sił skrawających. Najczęściej odrzut jest jednocześnie skierowany przeciwnie do kierunku posuwu, powodując bezpośrednie zagrożenie - głównie dla operatora. Następstwem uderzenia człowieka przez odrzucony z dużą prędkością przedmiotem jest często jego trwałe kalectwo lub śmierć. Z tego względu m.in. obrabiarki do drewna zaliczono do maszyn niebezpiecznych, a w zał. I, p.2.3 Dyrektywy 98/37/EC stwierdzono, że jeżeli maszyna może być użytkowana w warunkach, w których może występować zagrożenie spowodowane odrzucaniem kawałków drewna, to powinna być ona zaprojektowana, wykonana lub wyposażona tak, aby takie odrzuty były wyeliminowane lub, jeżeli to niemożliwe, aby te odrzuty nie stwarzały zagrożenia dla operatora i(lub) innych osób. Dotychczas nie udało się wyeliminować zjawiska odrzutu, chociaż były podejmowane takie próby, np. we francuskim INRS opracowano i przebadano model piły tarczowej, przy użyciu której nie występuje zjawisko odrzutu. Okazało się jednak, że ze względów technologicznych piła ta nie może być zastosowana, gdyż jakość powierzchni przeciętego nią materiału jest nie do przyjęcia. Prowadzone obecnie prace nad zmniejszaniem zagrożenia odrzutem skupiają się głównie na technicznych metodach ograniczania ryzyka przez: - doskonalenie urządzeń ochrony zbiorowej; - zmiany w konstrukcji narzędzi skrawających; - stosowanie parametrów technologicznych, przy których zagrożenie jest mniejsze Przyczyny wypadków powodowanych przez przenośne pilarki łańcuchowe "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2001, str. 10-13 mgr. Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy Wypadki powodowane przez przenośne pilarki z piłą łańcuchową do drewna (pilarki łańcuchowe) są przede wszystkim wynikiem bezpośredniego kontaktu operatora z piłą łańcuchową. Według danych krajowych i zagranicznych ok.30% urazów występujących przy pracach leśnych powodowanych jest przez pilarki łańcuchowe do drewna, z czego ok.20% powstaje na skutek odbicia pilarki. O skali problemu mogą świadczyć statystyki podawane w USA, wg których w ostatnich latach rejestruje się ok. 40 000 wypadków rocznie przy pracy pilarkami łańcuchowymi. (...) Pomiary czasu zadziałania bezdotykowych urządzeń ochronnych dla potrzeb ich certyfikacji "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2000, str. 10-13 dr inż. Marek Dźwiarek Centralny Instytut Ochrony Pracy Podstawą oceny zgodności są wyniki badań maszyny. Zazwyczaj badania obejmują różne parametry i właściwości badanego urządzenia. W wielu przypadkach zakres badań jest dokładnie określony w normach typu C. Często jednak wykonywane są one bezpośrednio na podstawie wymagań dyrektywy. Badania takie są skomplikowane i wymagają specjalistycznej aparatury i specjalnych metod badawczych. W UE działa wiele Jednostek Notyfikowanych przeprowadzających takie badania. Są one także wykonywane w laboratoriach badawczych w innych krajach. W przypadku badań zgodności istotne znaczenie ma ich dokładność, powtarzalność i odtwarzalność. Wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych sprecyzowane są w normie PN-EN 45001 oraz w przewodniku ISO/IEC 25. Metody badawcze opracowane zgodnie z wymaganiami tych dokumentów umożliwią porównywalność wyników uzyskanych w różnych laboratoriach. Opracowanie metod badania parametrów maszyn i urządzeń ochronnych jest odrębnym zadaniem badawczym. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy od wielu lat prowadzone są prace naukowo-badawcze i wdrożeniowe, mające na celu stworzenie metod badań i stanowisk badawczych, zapewniających niezbędną dokładność, powtarzalność i odtwarzalność wyników badań tak, aby ich wyniki umożliwiały one obiektywną ocenę właściwości badanych urządzeń. Szczególne wysiłki skierowano na badanie maszyn i urządzeń ochronnych wymienionych w Załączniku IV do Dyrektywy Maszynowej. W procesie badań bezdotykowych urządzeń ochronnych istotne znaczenie ma określenie czasu zadziałania. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy opracowana została specjalna metoda podwójnego wniknięcia do pomiaru czasu zadziałania ESPD, którą zaprezentowno w niniejszym artykule. Wymagania bezpieczeństwa dla wybranych urządzeń ochronnych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2000, str. 1-5 dr inż. Marek Dźwiarek mgr inż. Tomasz Strawiński Centralny Instytut Ochrony Pracy Postęp naukowo-techniczny dotyczy m.in. urządzeń ochronnych. Pojawiają się nowe rozwiązania, a następnie opracowania odpowiednich wymagań formalnych związanych z ich budową, działaniem i trybem dopuszczenia do stosowania. Wymagania te mają na celu osiągnięcie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w przypadku poprawnego zastosowania konkretnych urządzeń ochronnych. Obecnie coraz częściej jako środki ochrony stosowane są elektroczułe urządzenia ochronne, takie jak bezdotykowe urządzenia ochronne czy urządzenia oburęcznego sterowania. Na przykładzie tych urządzeń przedstawiono obowiązujące w Polsce wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Ocena i ograniczanie ryzyka obsługi pras "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2000, str. 8-11 mgr inż. STANISŁAW KOWALEWSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy Współczesna strategia systemowego kształtowania bezpiecznych warunków pracy przy obsłudze maszyn powinna być oparta na racjonalizacji ryzyka zawodowego. Dwa poprzednie artykuły poświęcono analizie ryzyka towarzyszącego obsłudze pras. Zidentyfikowano zagrożenia oraz przedstawiono metody szacowania ryzyka. Zaprezentowano „graf ryzyka" opracowany w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy dla maszyn do obróbki plastycznej, który umożliwił oszacowanie klas ryzyka dla głównych stref obsługi prasy mimośrodowej. Przedstawiono więc proces analizy ryzyka, który dostarczył danych do jego obiektywnej oceny (ewaluacji), pozwalającej odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: czy osiągnięto poziom ryzyka tolerowalne-go? Zasadnicze dlatego, bowiem odpowiedź na nie decyduje w istocie o świadomym podjęciu lub zaniechaniu zadania produkcyjnego. Jeśli odpowiedź jest pozytywna, to taki stan rzeczy można zaakceptować i je wykonać. Jeśli zaś ocena jest negatywna, pozostaje albo rezygnacja z wykonania zadania, albo podjęcie działań naprawczych, zmniejszających ryzyko do poziomu tolerowalnego. Niniejszy artykuł wieńczy problematykę procesu oceniania ryzyka - kluczowego z punktu widzenia zarządzania bezpieczeństwem. Tylko wspomniano w nim, bardziej dla zilustrowania problemu oceny, o sposobach ograniczania poszczególnych elementów ryzyka poprzez zastosowanie środków ochronnych na co dzień używanych w tłocznictwie. Kolejny, ostatni już artykuł tej serii będzie w całości poświęcony metodom redukcji ryzyka obsługi pras. (...)

POZOSTAŁE OPRACOWANIA

Badania i certyfikacja wyposażenia stanowisk pracy w rolnictwie pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy.
"Ubezpieczenia w Rolnictwie Materiały i Studia" 1/1999

Koradecka D.
Podgórski D.
Gierasimiuk J.
Dąbrowski A.
Dąbrowski M.
Bartkowiak G.
Robakowski K.
Szczecińska K.

Badania sterowników programowalnych
"Pomiary, Automatyka, Robotyka" 2/1999, str. 13-17

Dźwiarek M.

Zasady stosowania urządzeń ochronnych według wymagań polskich i europejskich
"Pomiary, Automatyka, Robotyka" 11/1999, str. 36-37

Dźwiarek M.

Badania typu programowalnych sterowników maszyn
"Pomiary, Automatyka, Robotyka" 5/2000, str. 20-22

Dźwiarek M.
Strawiński T.

Measurement of the response time of an electrosensitive protective device in the process of its certification
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, vol. 4 No. 3, s. 363-384. Special Issue, s. 23 – 33.

Dźwiarek M.

Badania typu sterowników programowalnych
"Pomiary Automatyka Robotyka" 5/2000

Dźwiarek M.
Strawiński T.