Opracowania ogólne Uregulowania prawne Pomiary i ocena ryzyka zawodowego Ochrona przed hałasem - działania profilaktyczne Informacje o specjalistycznych serwisach internetowych

HAŁAS - OPRACOWANIA OGÓLNE

Walka z hałasem i drganiami "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2010, str. 6-11 doc. dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Ochrona pracowników przed zagrożeniami powodowanymi hałasem i drganiami mechanicznymi (wibracjami) w środowisku pracy jest podstawowym celem badań prowadzonych przez Zakład Zagrożeń Wibroakustycznych CIOP-PIB. W ich wyniku powstały m.in. metody i unikatowe w kraju stanowiska do badań właściwości akustycznych i mechanicznych ochronników słuchu. Dzięki nim możliwe jest prowadzenie badań do oceny zgodności ochronników słuchu zgodnie z wymaganiami dyrektywy 89/686/EWG, a tym samym eliminowanie z polskiego rynku ochronników słuchu niespełniających tych wymagań. W Zakładzie powstały również nowe rozwiązania środków ochrony indywidualnej przed hałasem, m.in. model ochronnika słuchu z elektronicznym systemem aktywnej redukcji hałasu i łączności wewnętrznej, niezależne nauszniki przeciwhałasowe FASER N1 i nahełmowe FASER H1, nauszniki przeciwhałasowe z regulowanym tłumieniem FASER N1-E3. Przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas i drgania mechaniczne na stanowiskach pracy w środkach komunikacji miejskiej, z wykorzystaniem dozymetrycznej metody badań. W zakresie nowych metod badania i oceny skuteczności ochronników słuchu opracowano stanowisko badawcze oraz procedury w języku Matlab do analizy przebiegów czasowych sygnałów akustycznych do badań skuteczności tłumienia hałasów impulsowych przez ochronniki słuchu, w tym wkładek przeciwhałasowych dla różnych geometrii przewodu słuchowego Strategia ochrony pracowników przed hałasem według nowych przepisów prawnych - europejskich i krajowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2006, str. 4-7 doc. dr inż. Danuta Augustyńska Instytut Badań Edukacyjnych "W artykule omówiono postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/10/WE w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem). Dyrektywa ta z dniem 15 lutego 2006 r. zastępuje dotychczasową dyrektywę hałasową 86/188/EWG. Zaprezentowano również wymagania polskich przepisów prawnych wdrażających dyrektywę 2003/10/WE." Medyczne aspekty hałasu w środowisku pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2005, str. 4-8 prof. zw. dr hab. n. med. Jan Grzesik Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego Zainteresowanie problemem hałasu wynika przede wszystkim ze znajomości konsekwencji jego oddziaływania na człowieka. W grę wchodzi uszkodzenie słuchu oraz ogólne zaburzenia zdrowia. WHO, a także instytucje Unii Europejskiej dostrzegają w hałasie jeden z głównych problemów zdrowia publicznego i środowiskowego. Największą grupę osób narażonych na uszkodzenie słuchu stanowią osoby pracujące. W artykule omówiono ekonomiczne aspekty rejestrowanych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu oraz udział pracodawcy w postępowaniu diagnostyczno-orzeczniczym. Zwrócono również uwagę na nieporównywalność danych statystycznych pochodzących z różnych krajów i przyczyny tego zjawiska. Dobór warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych - wytyczne dla projektantów "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2005, str. 10-13 dr inż. Anna Kaczmarska, prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy dr inż. Jan Sikora Akademia Górniczo-Hutnicza Katedra Mechaniki i Wibroakustyki Hałas niskoczęstotliwościowy jest zwykle bardzo słabo redukowany przez typowe zabezpieczenia przeciwhałasowe. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące izolacyjności akustycznej elementów budowlanych warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych w zakresie niskich częstotliwości oraz zalecenia dla projektantów dotyczące prawidłowego doboru warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych w tym zakresie. Ochrona przed hałasem w środowisku - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 9-13 prof. dr hab. inż. Zbigniew Witold Engel, dr inż. Wiktor Marek Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono rozwój ochrony środowiska przed hałasem w Polsce, stan zagrożenia hałasem komunalnym, przemysłowym, pochodzącym od ruchu drogowego, komunikacji lotniczej i kolejowej oraz metody zwalczania tego czynnika. Przedstawiono przepisy regulujące problemy hałasu w Polsce i w Unii Europejskiej, postulując potrzebę lepszej koordynacji działań i szerszej edukacji społeczeństwa w omawianej dziedzinie. Ochrona przed hałasem i drganiami mechanicznymi w środowisku pracy - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 20-26 dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono stan narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy w Polsce na podstawie danych: statystycznych dotyczących warunków pracy i chorób zawodowych, danych ankietowych z przeglądu warunków pracy w krajach przystępujących i kandydujących do UE przeprowadzonego w 2001 r. przez Europejską Fundację na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy oraz danych ankietowych i pomiarowych z przeglądu warunków pracy w przedsiębiorstwach wybranych sektorów szczególnie niebezpiecznych przeprowadzonego w 2003 r. przez CIOP-PIB. Przedstawiono także dotyczące tej problematyki polskie przepisy i normy oraz programy badawcze wdrażające do prawa i praktyki postanowienia dyrektyw i norm europejskich. Wibroakustyka - jedna z dziedzin nauki XXI wieku "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2003, str. 10-12 Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Akademia Górniczo-Hutnicza Autor omówił początki i rozwój wibroakustyki, zastosowanie energii wibroakustycznej, metody badań procesów wibroakustycznych oraz współczesne zadania tej dziedziny wiedzy. Zastosowanie algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2003, str. 4-6 dr inż. Grzegorz Makarewicz, dr inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy Algorytmy genetyczne, mimo że wywodzą się z nauk biologicznych znajdują coraz większe zastosowanie w różnych dziedzinach techniki. W artykule przedstawiono zasadę działania elementarnego algorytmu genetycznego oraz możliwości zastosowania algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu.

HAŁAS - UREGULOWANIA PRAWNE

Hałas w budynkach - aktualizacja polskich norm "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2007, str. 16-19 dr inż. Marianna Mirowska Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Akustyki "W artykule przeanalizowano kierunki zmian polskich norm dotyczących pomiaru i oceny hałasu instalacyjnego w budynkach. Omówiono nowe metody pomiaru hałasu instalacyjnego zalecane w normach PN EN ISO 16032 (metoda dokładna) i PN EN ISO 10052 (metoda uproszczona). Zalecenia nowych norm europejskich porównano z zaleceniami norm dotychczas obowiązujących w Polsce. Przedstawiono propozycje metod oceny i dopuszczalnych poziomów hałasu w pomieszczeniach, zwłaszcza hałasu od urządzeń wyposażenia technicznego budynku, takich jak: wentylatory, klimatyzatory, pompy, transformatory, agregaty chłodnicze itp. do wprowadzenia w znowelizowanej normie PN-87/B-02151/02." Strategia ochrony pracowników przed hałasem według nowych przepisów prawnych - europejskich i krajowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2006, str. 4-7 doc. dr inż. Danuta Augustyńska Instytut Badań Edukacyjnych "W artykule omówiono postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/10/WE w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem). Dyrektywa ta z dniem 15 lutego 2006 r. zastępuje dotychczasową dyrektywę hałasową 86/188/EWG. Zaprezentowano również wymagania polskich przepisów prawnych wdrażających dyrektywę 2003/10/WE." Ochrona przed hałasem - znowelizowane prawo ochrony środowiska "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2005, str. 10-14 dr hab. prof. zw. Aleksander Lipiński Uniwersytet Śląski Artykuł stanowi uaktualnioną wersję referatu przedstawionego 21 kwietnia 2005 r. podczas II Konferencji Naukowej Hałas w Środowisku, zorganizowanej przez Wyższą Szkołę Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach. Autor omawia znowelizowaną w maju 2005 r. ustawę: Prawo ochrony środowiska pod kątem ochrony przed hałasem. Ochronniki słuchu - przepisy, rozwiązania konstrukcyjne, metody doboru "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2005, str. 2-5 dr inż. Ewa Kotarbińska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono podstawy prawne dotyczące stosowania ochronników słuchu, zawarte w rozporządzeniach krajowych oraz w dyrektywie europejskiej. Omówiono konstrukcje klasycznych nauszników i wkładek przeciwhałasowych oraz nowoczesnych ochronników słuchu z układami elektronicznymi. Zdefiniowano wielkości charakteryzujące skuteczność działania ochronników słuchu oraz omówiono standardowe metody doboru ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas. Opisano wpływ przerw w stosowaniu ochronników słuchu na skuteczność ochrony. Normalizacja europejska w dziedzinie hałasu ze szczególnym uwzględnieniem maszyn i stanowisk pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 27-32 Jean Jacques Krajowy Instytut Badawczy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (INRS) Francja W artykule przedstawiono najistotniejsze aspekty normalizacji w dziedzinie hałasu przemysłowego. Autor omawia europejską normalizację, która rozwinęła się w ciągu ostatnich 15 lat dzięki wdrożeniu tzw. nowego podejścia w zakresie uregulowań, które łączą dyrektywy Unii Europejskiej z normami europejskimi. Miało to wpływ na normalizację w dziedzinie hałasu wytwarzanego przez maszyny jako kluczowego aspektu bezpieczeństwa wyrobów. Wymagania zasadnicze i procedury oceny zgodności urządzeń stosowanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska "Nie sklasyfikowane" 3/2004, str. 23-24 doc. Dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Hałas jest jednym z najbardziej naglących problemów środowiskowych na terenach zabudowanych w Europie. Dyrektywa 2000/14/WE ustala ujednolicone wymagania dotyczące emisji hałasu urządzeń stosowanych na zewnątrz pomieszczeń w celu uniknięcia trudności w swobodnym wprowadzeniu tych urządzeń do obrotu w obszarze rynku wewnętrznego oraz w celu ochrony zdrowia i dobrego samopoczucia obywateli. W artykule przedstawiono najważniejsze postanowienia rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej wdrażającego tę dyrektywę. Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas w świetle przepisów europejskich i krajowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2002, str. 2-4 doc. Dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy W artykule przedstawiono zasady i przykłady oszacowania ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas. Mapy akustyczne i monitoring w świetle obowiązujących przepisów "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2002, str. 3-4 prof. dr hab. inż. Zbigniew Engel, mgr. inż. Jan Czerwiński Akademia Górniczo-Hutnicza Ministerstwo Środowiska Materiał przedstawia podstawowe problemy związane ze sporządzaniem map akustycznych i planów działań dla aglomeracji. Przedstawia również projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny i zarządzania hałasem w środowisku, a także przepisy polskiego prawa ochrony środowiska w tym zakresie.

HAŁAS - POMIARY I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

Drgania i hałas w pojazdach drogowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2007, str. 10-13 dr inż. Piotr Kowalski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono ocenę drgań mechanicznych i hałasu działających na kierowców różnych pojazdów drogowych. Oceny dokonano na podstawie wyników przeprowadzonych badań terenowych. Badania na wybranych stanowiskach pracy wykazały porównywalne narażenia pochodzące od drgań działających przez kończyny górne i od drgań działających w sposób ogólny. W większości przypadków zarejestrowane poziomy hałasu były poniżej wartości dopuszczalnej (NDN). Mimo że drgania jak i hałas nie przekraczały wartości dopuszczalnych, pracownicy uskarżali się na dolegliwości związane z działaniem czynników wibroakustycznych. Metody oceny podane w odpowiednich normach nie pozwalają przy określaniu ryzyka zawodowego na uwzględnienie łącznego oddziaływania drgań i hałasu występujących jednocześnie. Metoda badania narażenia na hałas osób stosujących nauszniki przeciwhałasowe "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2006, str. 22-24 mgr inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono założenia metody badań narażenia na hałas osób stosujących nauszniki przeciwhałasowe. Opisano nowy przyrząd pomiarowy zastosowany w badaniach. Pomiary wykonano na czterech hałaśliwych stanowiskach pracy. Badania wykazały duży wpływ kształtu głowy słuchacza, sposobu zakładania nausznika oraz kierunkowości pola na hałas docierający pod czaszę nausznika. Badania uciążliwości hałasu niskoczęstotliwościowego w pomieszczeniach do prac biurowych i koncepcyjnych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2006, str. 16-19 dr inż. Anna Kaczmarska, dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, dr inż. Małgorzata Pawlaczyk-Łuszczyńska Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi W artykule przedstawiono wyniki badań analizy uciążliwości hałasu niskoczęstotliwościowego występującego na stanowiskach pracy zlokalizowanych w pomieszczeniach biurowych. W ramach badań przeprowadzono pomiary wielkości akustycznych charakteryzujących ten rodzaj hałasu oraz ankietę wśród osób zatrudnionych na tych stanowiskach. Ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas na wybranych stanowiskach pracy w kopalniach surowców mineralnych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2005, str. 6-9 doc. dr inż. Jacek Engel Techniczny Uniwersytet w Koszycach, dr inż. Krzysztof Kosała Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie W zakładach kopalni odkrywkowych występuje wiele źródeł hałasu związanych z eksploatacją surowca. W artykule pokazano wybrane badania akustyczne hałasu ciągłego emitowanego przez maszyny i urządzenia w trzech zakładach. Przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy przy najbardziej hałaśliwych urządzeniach w zakładach odkrywkowych, czyli kruszarkach. Drgania i hałas na stanowiskach pracy w środkach komunikacji miejskiej - badania dozymetryczne "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2004, str. 12-15 dr inż. Jolanta Koton, mgr. inż. Artur Majewski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Z doniesień literaturowych, zwłaszcza ostatniego dziesięciolecia, wynika, że skojarzone działanie na organizm człowieka dwóch lub więcej szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy potęguje niekorzystne skutki działania każdego z nich występującego oddzielnie. Do stanowisk pracy, na których występują łącznie różne czynniki środowiska, należą niewątpliwie stanowiska obsługi wszelkiego rodzaju pojazdów, w tym pojazdów komunikacji miejskiej. W artykule przedstawiono wyniki badań jednoczesnej ekspozycji kierowców na drgania i hałas w autobusach miejskich, tramwajach i w metrze. Uzyskane wyniki porównano z wartościami kryterialnymi ustalonymi dla tych czynników ze względu na ochronę zdrowia w przepisach krajowych i w dyrektywach Unii Europejskiej. Prognozowanie zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2004, str. 16-20 dr inż. Ewa Kotarbińska, mgr. inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono metodę przewidywania zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu. Metoda ta oparta jest na metodzie SIL. Wyniki obliczeń zrozumiałości mowy w ochronnikach słuchu porównano z wynikami badań procentowej zrozumiałości mowy wykonywanych w laboratorium. W badaniach uczestniczyło 53 słuchaczy, którzy używali czterech wzorów ochronników słuchu. Badania te potwierdziły, że prognozowanie zrozumiałości mowy podczas stosowania ochronników słuchu może być wykonywane za pomocą przedstawionej metody. Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy w odlewniach żeliwa "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 33-36 dr inż Witold Mikulski, mgr. inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy "W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy - Państwowym Instytucie Badawczym przeprowadzono badania i ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas w odlewniach żeliwa. Badaniami objęto pięć zakładów o wielkości produkcji od 1 do 14 tys. ton wyrobów rocznie i o różnym rodzaju wytwarzanego żeliwa. Badano hałas, w tym hałas infradźwiękowy, na stanowiskach pracy bezpośrednio związanych z produkcją wyrobów żeliwa, badaniami objęto łącznie siedemnaście typów stanowisk pracy. Stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu na trzynastu, a hałasu infradźwiękowego na pięciu typach stanowisk pracy." Ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy przy młotach kuźniczych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2003, str. 24-26 mgr. Inż.. Anna Wawrzeńczyk-Zdżyłowska Zakład Mechaniczny HTS w Krakowie Przedmiotem artykułu jest ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy przy młotach kuźniczych w kuźni zakładu mechanicznego. W konkluzji stwierdzono, że ryzyko zawodowe na tym stanowisku jest nieakceptowane i zalecono stosowanie odpowiednich ochronników słuchu. Pomiary hałasu w pomieszczeniach biurowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2003, str. 21-25 dr inż. Anna Kaczmarska, dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy "Uciążliwość hałasu w środowisku pracy można zdefiniować jako uczucie niezadowolenia wywołane hałasem. Hałas może być przyczyną braku koncentracji, zmieniać czujność pracownika oraz zmniejszać wydajność pracy. Praca umysłowa wymagająca koncentracji, zbieranie informacji, czy procesy analityczne wydają się być szczególnie wrażliwe na hałas. W artykule przedstawiono wyniki badań hałasu (w tym infradźwiękowego) na stanowiskach pracy biurowej, przeprowadzonych w instytutach badawczych, bibliotece, bankach i biurach w różnych okresach roku i dnia pracy. Uwzględniono dużą liczbę źródeł zewnętrznych, jak: system wentylacyjny, działalność w budynku biurowym, hałas uliczny." Sygnalizacja akustyczna w pojazdach uprzywilejowanych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2003, str. 26-28 mgr. inż. Paweł Górski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule dokonano analizy istniejących w Polsce przepisów prawnych i norm dotyczących sygnałów ostrzegawczych pod kątem określenia wymagań jakie powinny spełniać sygnały ostrzegawcze pojazdów uprzywilejowanych w ruchu. Wyniki stanowią podstawę syntezy cech akustycznych sygnału ostrzegawczego zoptymalizowanego do zastosowania aktywnej redukcji hałasu wewnątrz pojazdów. Zastosowanie aktywnej redukcji ma na celu poprawę warunków pracy zespołów ratunkowych pojazdów uprzywilejowanych. Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas w świetle przepisów europejskich i krajowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2002, str. 2-4 doc. Dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy W artykule przedstawiono zasady i przykłady oszacowania ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas. Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na niestacjonarnych stanowiskach pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2002, str. 7-9 dr inż. Anna Kaczmarska, mgr. inż. Witold Mikulski, doc. dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy W warunkach przemysłowych na niestacjonarnych stanowiskach pracy narażenie na hałas zmienia się w cyklu rocznym i dlatego standardowe metody oceny narażenia (odniesienie do dnia lub tygodnia) nie pozwalają oszacować ryzyka zawodowego. W artykule podjęto próbę oszacowania ryzyka zawodowego narażenia na hałas słyszalny i infradźwiękowy w odniesieniu do roku, na przykładzie pracownika remontowego w elektrowni węglowej. Charakterystyka stopnia zmienności ekspozycji na hałas rolnika indywidualnego - propozycje metodyczne "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2002, str. 19-21 doc. Dr hab. Leszek Solecki Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodżki "Instytut Medycyny Wsi przeprowadził w 31 wybranych gospodarstwach indywidualnych pomiary hałasu emitowanego przez pojazdy i maszyny rolnicze, na który narażeni są rolnicy. W artykule przedstawiono wyniki tych badań oraz propozycje metodyczne dotyczące całorocznego monitoringu ekspozycji rolników na hałas." Niepewność wyznaczania poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2001, str. 2-5 mgr. inż Witold Mikulski, mgr. inż. Piotr Tadzik Centralny Instytut Ochrony Pracy Przedstawiono wyniki badań poziomu mocy akustycznej wzorcowego źródła dźwięku w róznych warunkach pomiarowych przy zastosowaniu metody technicznej o klasie dokładności 2 i metody orientacyjnej o klasie dokładności 3, w określonych normach PN-EN ISO 3744 oraz PN-EN ISO 3746. Porównano wartości odchylenia standardowego odtwarzalności poziomów mocy akustycznej uzyskanych w badaniach z podanymi w wymienionych normach. Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2000, str. 6-9 dr inż. DARIUSZ PLEBAN, doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy W serii norm PN-EN ISO 11200 szczególnym dokumentem jest norma PN-EN ISO 11203, ponieważ nie wymaga bezpośrednio przeprowadzania żadnych badań w celu wyznaczenia poziomów ciśnienia akustycznego emisji na stanowisku pracy lub w innych określonych miejscach. Brak tego wymagania wynika z faktu, że norma ta opiera się na charakterystycznym założeniu: znana jest wartość poziomu mocy akustycznej maszyny, wyznaczona jedną z metod określonych w normach podstawowych EN ISO od 3741 do 3747, EN ISO 9614-1 lub EN ISO 9614-2 albo w procedurze badania hałasu, która jest zgodna z tymi podstawowymi normami. W związku z tym, podane w normie PN-EN ISO 11203 metody wyznaczania poziomów ciśnienia akustycznego emisji na podstawie poziomów mocy akustycznej pozwalają na uzyskanie: - poziomów z taką samą charakterystyką częstotliwościową i czasową lub w tych samych pasmach częstotliwości jak te, dla których wyznaczone zostały poziomy mocy akustycznej, - dokładności takiej samej, jak w przypadku metod stosowanych do wyznaczania poziomu mocy akustycznej. (...) Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2000, str. 5-8 dr inż. DARIUSZ PLEBAN, doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Jak już powiedziano w pierwszej publikacji tej serii (patrz „Bezpieczeństwo Pracy” nr 1/2000) dyrektywa europejska 98/37/EC dotycząca bezpieczeństwa maszyn określa m.in. wielkości fizyczne emisji hałasu maszyn, które należy mierzyć i których wartość należy podać. Są to: poziom ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i poziom mocy akustycznej. Wybór wielkości zależy od wartości emisji. Metody wyznaczania tych wielkości określają normy europejskie zharmonizowane z wymienioną dyrektywą (obecnie wprowadzone do zbioru polskich norm metodą oficjalnego tłumaczenia). Metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn (serie norm PN-EN ISO 3740 i PN-EN ISO 9614) zostały omówione w trzech kolejnych publikacjach (patrz „Bezpieczeństwo Pracy” nr 2,3 i 7-8/2000). W niniejszej publikacji przedstawimy analizę porównawczą znormalizowanych metod wyznaczania poziomów ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i w innych określonych miejscach w pobliżu maszyn, określonych w serii norm PN-EN ISO 11200. Hałas maszyn - wyznaczanie poziomu mocy akustycznej obrabiarek do drewna "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2000, str. 6-9 mgr inż. WITOLD MIKULSKI, doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy W poprzednich publikacjach (patrz „Bezpieczeństwo Pracy" nr 2 i 3/2000) omówiono metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn, określone w normach europejskich serii EN ISO 3740 i 9614 (obecnie wprowadzonych lub wprowadzanych do zbioru polskich norm metodą oficjalnego tłumaczenia). Jak powiedziano, jedną z najczęściej stosowanych metod, a często jedyną możliwą do zastosowania w warunkach terenowych (in situ) jest metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk, określona w normie europejskiej EN ISO 3746:1995 (wersja polska PN-EN ISO 3746:1999). Norma ta należy do serii norm EN ISO 3740, (zharmonizowanych z dyrektywą maszynową 98/37/EC) określających metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn na podstawie pomiarów poziomu ciśnienia akustycznego. Seria norm EN ISO 3740 zawiera następujące normy: - EN ISO 23741:1991 (metoda dokładna klasy dokładności l, do zastosowania w komorze pogłosowej) (norma w rewizji), - EN ISO 3743-1:1995 i EN ISO 3743-2:1996 (wersje polskie PN-EN ISO 3743 1:1998 i PN-EN ISO 3743-2:1998) (metody techniczne klasy dokładności 2, do zastosowania w pomieszczeniu o ścianach odbijających dźwięk), - EN ISO 3744:1995 (wersja polska PN-EN ISO 3744:1999) (metoda techniczna klasy dokładności 2, do zastosowania w przestrzeni otwartej lub w pomieszczeniu), - prEN ISO 3745 (metoda dokładna klasy dokładności l, do zastosowania w komorze bezechowej lub w komorze bezechowej z podłogą odbijającą dźwięk), - EN ISO 3746 (wersja polska PN-EN ISO 3746:1999) (metoda orientacyjna, klasy dokładności 3, do zastosowania w przestrzeni otwartej lub w pomieszczeniu). Ponieważ została ustanowiona norma PN-EN ISO 3746:1999 zastępująca stosowaną dotychczas polską normę PN-N-01332:1984, zaistniała potrzeba zebrania doświadczeń w celu łatwiejszego jej wprowadzenia do stosowania. Metodę opisaną w tej normie przetestowano na obrabiarkach do drewna, które znajdują się w wykazie maszyn szczególnie niebezpiecznych. Zostało to określone w dyrektywie maszynowej 98/37/EC oraz w wykazie wyrobów podlegających obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów. (...) Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej (2) "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2000, str. 12-17 doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYNSKA, dr inż. DARIUSZ PLEBAN, mgr inż. WITOLD MIKULSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy METODY POMIARU NATĘŻENIA DŹWIĘKU Metody określone w normach EN ISO 9614-1 EN ISO 9614-2 polegają na wyznaczeniu poziomu mocy akustycznej nie na podstawie pomiarów poziomów ciśnienia akustycznego, ale pomiarów natężenia dźwięku. Pomiary te są wykonywane na powierzchni otaczającej maszynę, w jej bezpośrednim polu akustycznym. Pomiar może być wykonywany albo punkt po punkcie, albo przez ciągłe przemieszczanie sondy po powierzchni pomiarowej. Oryginalność tych metod: w pewnych warunkach poziom natężenia dźwięku na powierzchni pomiarowej nie jest zakłócony ani przez pole pogłosowe pomieszczenia, ani przez pole bezpośrednie innych obecnych źródeł, ewentualnie bardziej hałaśliwych niż maszyna, której moc akustyczną chcemy wyznaczyć. Gdy brak jest powierzchni pochłaniających wewnątrz objętości ograniczonej przez pomiarową powierzchnię otaczającą, energia dźwiękowa, która wpływa do tej objętości, wypływa z niej w całości. Jeśli energia ta jest stała w czasie, jej wpływ na pole natężenia na powierzchni pomiarowej jest zerowy. Poprawki środowiskowe ze względu na hałas tła nie są potrzebne. Wśród wszystkich metod pozwalających wyznaczyć moc akustyczną, metody pomiarowe natężenia dźwięku zajmują szczególne miejsce. Jest to związane: - ze specyfiką tych metod, odpowiednio do umiejętności pomiarowych i aparatury akustycznej, wymaganej do ich wdrażania (sonda natężeniowa o dwóch mikrofonach z określonym systemem obróbki sygnału), - z wielką wrażliwością na czynniki środowiska sondy natężeniewej, - z trudniejszym podejściem niż metody klasyczne, ponieważ odwołują się do rozważań fizycznych, bardziej złożonych, - z faktem, że normatywna formalizacja miała niedawno miejsce. Metody pomiaru natężenia dźwięku zdecydowanie przekroczyły dzisiaj stadium rozwoju. Z powodu komercjalizacji pomiarowych programów komputerowych opracowywanych do ułatwienia ich wdrażania stały się one dostępne również dla osób spoza branży akustycznej. Metody pomiaru natężenia dźwięku są tak oryginalne i interesujące, że mogą być stosowane do prawie każdej sytuacji praktycznej. Ich zastosowanie jest niemożliwe tylko w dwóch następujących sytuacjach: - hałas tła jest wysoki (w stosunku do hałasu emitowanego przez badane źródło) i zmienia się w czasie, - maszyna charakteryzuje się znacznym pochłanianiem dźwięku i energia dźwiękowa wnikająca do objętości ograniczonej powierzchnią pomiarową nie wychodzi z niej w całości. Jednakże istnieją niesłuszne tendencje do używania tych metod tylko w sytuacjach przemysłowych, w których metody klasyczne są nieskuteczne. Kiedy uzyska się aparaturę i niezbędną wiedzę na temat tych metod, metody pomiaru natężenia dźwięku, a przede wszystkim określone w normie EN ISO 9614-2 (jeśli klasa l nie jest wymagana), powinny być przedkładane nad metody klasyczne. Ich jedyną prawdziwą niedogodnością jest złożoność procedury związana z faktem, że osiągnięta klasa precyzji jest znana dopiero po zakończeniu badania. Jeśli wymagana klasa nie została osiągnięta, należy ponownie rozpocząć badania. (...) Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej (1) "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2000, str. 7-13 doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA, dr inż. DARIUSZ PLEBAN, mgr inż. WITOLD MIKULSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy W pierwszej publikacji tej serii omówiono wymagania w zakresie ochrony przed hałasem zawarte w dyrektywie europejskiej 98/37/EC (dyrektywa 89/392/EEC ze zmianami) w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących maszyn oraz przedstawiono panoramę zharmonizowanych z tą dyrektywą norm europejskich ogólnych z zakresu akustyki przemysłowej, w większości wprowadzonych do zbioru polskich norm (metodą oficjalnego tłumaczenia). Jak już powiedziano, dyrektywa 98/37/EC określa podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w zakresie projektowania i konstruowania maszyn oraz stosowanych przy nich urządzeń ochronnych (środki ochrony zbiorowej), a także procedury oceny zgodności tych wyrobów z podstawowymi wymaganiami przed ich wprowadzeniem do obrotu handlowego na terenie Unii. W zakresie hałasu dyrektywa ta formułuje wymóg zredukowania hałasu na etapie projektowania maszyny. Określa wielkości fizyczne emisji hałasu maszyn, które należy mierzyć i których wartość należy dostarczyć. Są to: poziom ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i poziom mocy akustycznej. Metody wyznaczania tych wielkości określają odpowiednie normy zharmonizowane. W niniejszej publikacji przedstawimy analizę porównawczą znormalizowanych metod wyznaczania poziomu mocy akustycznej na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego oraz pomiarów natężenia dźwięku (nowa seria norm europejskich EN ISO 3740 i EN ISO 9614) (w Polsce PN-EN ISO 3740 i PN-EN ISO 9614). Normy dotyczące metod wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji (normy serii EN ISO 11200) omówimy w odrębnej publikacji. (...) Źródła hałasu uderzeniowego w prasach "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/1999, str. 2-5 prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Engel dr inż. Jan Sikora mgr inż. Jadwiga Turkiewicz Akademia Górniczo-Hutnicza Istnieje wiele maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle (szczególnie w zakładach przemysłu ciężkiego i maszynowego), w których główną przyczyną emisji ponadnormatywnego hałasu na stanowiskach pracy są zjawiska uderzeniowe. W przypadku tych maszyn hałasy uderzeniowe (technologiczne) dominują nad hałasami mechanicznymi (własnymi) i pochodzącymi miedzy innymi od silników napędowych, przekładni zębatych, sprzęgieł itp. Hałasy uderzeniowe charakteryzują się bardzo wysokimi poziomami dźwięku A, co stanowi poważny problem w ochronie przeciwhałasowej stanowisk pracy. W wydziałach obróbki plastycznej na stanowiskach młotów spadowych i pneumatycznych, pras i gilotyn poziomy A hałasu wynoszą od 92 do 120 dB. Wysoki stopień zagrożenia na stanowiskach pracy stwarzają linie produkcyjne pras ciężkich (np. w zakładach motoryzacyjnych), gdzie operatorzy narażeni są na hałas o poziomie do 95 dB. Ręczne narzędzia pneumatyczne i udarowe stosowane w procesach nitowania czy korygowania odlewów emitują poziomy hałasu w granicach od 100 do 134 dB. Analiza publikacji poświęconych zagadnieniu powstawania hałasu uderzeniowego w przemyśle wykazuje, że brak jest ogólnej teorii promieniowania energii wibroakustycznej w procesie uderzenia. We wstępnej fazie znajdują się badania mające na celu wyjaśnienie fizykalnego mechanizmu generowania tej energii przez źródła uderzeniowe. Podstawowym zagadnieniem w określeniu hałasu emitowanego w procesie uderzenia jest problem sprzężenia między polem mechanicznym a polem akustycznym, czyli związków miedzy parametrami drgań powstałymi wskutek uderzenia a poziomem generowanego dźwięku przez drgający element. W ostatnim dwudziestoleciu pojawiło się wiele publikacji zarówno krajowych, jak i zagranicznych poświęconych pracom teoretycznym i eksperymentalnym, podejmującym próby opisu fizycznych podstaw generowania hałasu uderzeniowego oraz opracowania metod zmierzających do jego wyeliminowania. Nadal jednak ograniczenie hałasu uderzeniowego maszyn i urządzeń, między innymi pras mechanicznych, stanowi w większości przypadków poważny problem. Dlatego też w Katedrze Mechaniki i Wibroakustyki podjęto badania, których rezultatem będzie upowszechnienie w praktyce rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych ograniczających emisję hałasu uderzeniowego w prasach. (...) *) Praca wykonana w ramach Strategicznego Programu Rządowego pn. „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy" dofinansowanego przez Komitet Badań Naukowych w latach 1998-2001. Główny koordynator- Centralny Instytut Ochrony Pracy.

OCHRONA PRZEZ HAŁASEM - DZIAŁANIA  PROFILAKTYCZNE

Metody zmniejszania hałasu przekładni zębatych - zmiana wskaźnika zazębienia "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2008, str. 9-11 dr inż. Andrzej Wieczorek Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Mechanizacji Górnictwa W artykule zwrócono uwagę na metody minimalizacji poziomu hałasu polegające na zmniejszeniu przyczyn ich powstawania. W przypadku przekładni zębatych są nimi przede wszystkim błędy (niedokładności) wykonawcze kół zębatych, wzbudzenia powstające przy wchodzeniu i wychodzeniu zębów w zazębienie oraz wahania sztywności zazębienia. Jak wynika z dotychczasowych badań, należy się spodziewać zmniejszenia hałasu w przypadku zastosowania kół charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem zazębienia. Przeprowadzono badania doświadczalne właściwości akustycznych kół o wysokim wskaźniku zazębienia = 2,03 i o standardowej jego wartości, na podstawie których wykazano korzystne cechy pierwszego uzębienia. Hałas na statkach - przepisy i praktyka "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2008, str. 5-9 mgr Magdalena Kuśmirek-Ochrymiuk Centrum Techniki Okrętowej w Gdańsku W artykule przedstawiono aktualny stan przepisów i międzynarodowych regulacji w aspekcie ograniczenia hałasu na statkach morskich. Wskazano charakterystyczne źródła hałasu, podstawowe sposoby jego redukcji, a także scharakteryzowano nowoczesne, wieloetapowe podejście do zagadnienia. Zwrócono uwagę na problemy pojawiające się podczas pomiarów akustycznych zgodnie z istniejącymi procedurami oraz na tendencje w dziedzinie akustyki okrętowej w kontekście zdrowia i komfortu człowieka. Serwis internetowy wspomagający profilaktykę zagrożeń wibroakustycznych w środowisku pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2008, str. 18-22 mgr inż. Paweł Górski, dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono system wspomagania profilaktyki narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy oparty na serwisie internetowym umieszczonym pod adresem http://www.serwis.wypadek.pl. W serwisie tym zawarto zestaw poradników i materiałów informacyjnych profilowanych pod kątem działów gospodarki o wysokim ryzyku zawodowym, jak również użyteczne narzędzia, które mogą służyć jako pomoc w planowaniu działań profilaktycznych w zakładach pracy. Aktywna redukcja hałasu niskoczęstotliwościowego w dźwiękoizolacyjnych kabinach przemysłowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2005, str. 4-7 dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule opisano system aktywnej redukcji hałasu w dźwiękoizolacyjnych kabinach przemysłowych. Przedstawione zostały trzy rozwiązania techniczne tego systemu. Pierwszym rozwiązaniem jest układ do tworzenia stref ciszy bazujący na dwóch głośnikach umieszczonych w narożnikach kabiny. Drugim rozwiązaniem jest aktywny ochronnik słuchu zbudowany na bazie lekkich słuchawek. Trzecim z przedstawionych rozwiązań jest aktywny zagłówek (dwa niewielkie głośniki umieszczone w górnej części oparcia fotela pracownika). W artykule przedstawiono i omówiono wyniki pomiarów skuteczności aktywnej redukcji hałasu z zastosowaniem każdego z tych trzech rozwiązań Hałas w pomieszczeniach biurowych - metody ograniczania "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2004, str. 11-15 dr inż. Anna Karczmarska, doc. dr inż. Danuta Augustyńska, dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy "Hałas w pomieszczeniach biurowych może być przyczyną braku koncentracji, zmieniać czujność pracownika oraz zmniejszać wydajność pracy. Praca umysłowa wymagająca koncentracji, zbieranie informacji, czy procesy analityczne wydają się być szczególnie wrażliwe na hałas. W artykule przedstawiono wyniki badań hałasu na stanowiskach pracy biurowej przeprowadzonych w biurach oraz metody ograniczania tego hałasu." Prognozowanie zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2004, str. 16-20 dr inż. Ewa Kotarbińska, mgr. inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono metodę przewidywania zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu. Metoda ta oparta jest na metodzie SIL. Wyniki obliczeń zrozumiałości mowy w ochronnikach słuchu porównano z wynikami badań procentowej zrozumiałości mowy wykonywanych w laboratorium. W badaniach uczestniczyło 53 słuchaczy, którzy używali czterech wzorów ochronników słuchu. Badania te potwierdziły, że prognozowanie zrozumiałości mowy podczas stosowania ochronników słuchu może być wykonywane za pomocą przedstawionej metody. Ochrona przed hałasem w środowisku - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 9-13 prof. dr hab. inż. Zbigniew Witold Engel, dr inż. Wiktor Marek Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono rozwój ochrony środowiska przed hałasem w Polsce, stan zagrożenia hałasem komunalnym, przemysłowym, pochodzącym od ruchu drogowego, komunikacji lotniczej i kolejowej oraz metody zwalczania tego czynnika. Przedstawiono przepisy regulujące problemy hałasu w Polsce i w Unii Europejskiej, postulując potrzebę lepszej koordynacji działań i szerszej edukacji społeczeństwa w omawianej dziedzinie. Ochrona przed hałasem i drganiami w budownictwie - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 14-19 prof.. Dr hab. Inż. Jerzy Sadowski, dr hab. Barbara Szudrowicz Instytut Techniki Budowlanej W artykule przedstawiono: systematykę zagadnienia, podstawy prawne, stan w zakresie projektowania oraz realizacji ochrony przed hałasem i drganiami budynków mieszkalnych i wybranych obiektów budownictwa ogólnego, problemy akustyczne związane z ochroną przed hałasem otoczenia budynków w obszarach zurbanizowanych, budynek jako źródło hałasu na terenach zurbanizowanych i sposoby jego ograniczania, sposoby ograniczania hałaśliwości i szkodliwej wibracyjności źródeł w terenie zurbanizowanym, lokalizację i modernizację tras komunikacyjnych i obiektów będących źródłami hałasów i drgań, zasady projektowania ochrony przed hałasem i drganiami, wspomaganie projektowania i realizacji ochrony przed hałasem i drganiami w budownictwie ogólnym. Ochrona przed hałasem i drganiami mechanicznymi w środowisku pracy - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2004, str. 20-26 dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule omówiono stan narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy w Polsce na podstawie danych: statystycznych dotyczących warunków pracy i chorób zawodowych, danych ankietowych z przeglądu warunków pracy w krajach przystępujących i kandydujących do UE przeprowadzonego w 2001 r. przez Europejską Fundację na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy oraz danych ankietowych i pomiarowych z przeglądu warunków pracy w przedsiębiorstwach wybranych sektorów szczególnie niebezpiecznych przeprowadzonego w 2003 r. przez CIOP-PIB. Przedstawiono także dotyczące tej problematyki polskie przepisy i normy oraz programy badawcze wdrażające do prawa i praktyki postanowienia dyrektyw i norm europejskich. Izolacyjność akustyczna w zakresie niskich częstotliwości przemysłowych zabezpieczeń przeciwhałasowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 12/2003, str. 10-13 dr inż. Anna Kaczmarska, prof. dr hab. inż. Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Standardowe zabezpieczenia - ekrany dźwiękoizolacyjne, obudowy czy ochronniki słuchu nie są na ogół skuteczne w zakresie niskich częstotliwości. Dominującym skutkiem wpływu hałasu niskoczęstotliwościowego na organizm podczas ekspozycji zawodowej jest jego działanie uciążliwe. W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości dźwiękoizolacyjnych elementów ścian warstwowych, stosowanych powszechnie zabezpieczeń akustycznych. Zastosowanie algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2003, str. 4-6 dr inż. Grzegorz Makarewicz, dr inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy Algorytmy genetyczne, mimo że wywodzą się z nauk biologicznych znajdują coraz większe zastosowanie w różnych dziedzinach techniki. W artykule przedstawiono zasadę działania elementarnego algorytmu genetycznego oraz możliwości zastosowania algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu. System aktywnej redukcji hałasu o przebiegu okresowym "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2002, str. 5-6 mgr. Paweł Górski, dr inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy "W pracy przedstawiono układ aktywnej redukcji hałasu (ARH), zoptymalizowany pod kątem redukcji hałasu wąskopasmowego. Układ opracowano na podstawie uniwersalnego kontrolera ARH, który wyposażono w algorytm wykorzystujący równoległe filtry wycinające i układ generacji sygnału. System przetestowano w warunkach laboratoryjnych i rzeczywistych przy redukcji hałasu transformatora energetycznego. Przeprowadzone badania potwierdziły przydatność opracowanego systemu do redukcji hałasów okresowych." Komputerowe metody doboru ochronników słuchu - program DOBOS3 "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2002, str. 9-11 mgr. inż. Dariusz Puto, dr inż. Ewa Kotarbińska Centralny Instytut Ochrony Pracy Prawidłowy dobór ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas na jest bardzo istotnym elementem w procesie ochrony słuchu pracowników stanowiskach pracy, gdzie występują przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu. W niniejszym artykule przedstawiono trzy metody doboru ochronników słuchu (dokładną, HML i SNR) zdefiniowane w normach PN-EN 458 i PN-EN 24869-2 oraz aspekty dotyczące środowiska pracy oraz indywidualnych cech docelowego użytkownika wyselekcjonowanych ochronników słuchu. Ponadto przedstawione zostały przykłady doboru ochronników słuchu wymienionymi metodami przy wykorzystaniu nowego programu doboru ochronników słuchu DOBOS3. Ograniczanie hałasu urządzeń sieci komputerowej "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/2001, str. 20-23 dr inż. Anna Kaczmarska, mgr. inż. Witold Mikulski, doc dr inż.Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy W artykule omówiono wyniki badań hałasu emitowanego przez urządzenia sieci komputerowej tzw. szafy krosownicze (jedno z bardziej uciążliwych źródeł hałasu na stanowiskach pracy biurowej). Przedstawiono projekt zabezpieczeń przeciwhałasowych w postaci obudowy dźwiękochłonno-izolacyjnej z tłumikiem akustycznym. Wyniki pomiarów potwierdziły skuteczność wykonanych zabezpieczeń. Aktywny ochronnik słuchu z zewnętrznym układem zasilania "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/2001, str. 10-12 mgr inż. Paweł Górski, mgr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy "W artykule przedstawiono opis aktywnego ochronnika słuchu przystosowanego do stosowania na stacjonarnych stanowiskach pracy oraz Baze stacjonarnych stanowisk pracy. Konstrukcje aktywnego ochronnika słuchu zmodyfikowano wykonując moduł umożliwiaj1cy wykorzystanie dostepnego źródła zasilania na stanowisku pracy. Do modułu przeniesiono czeoea elementów elektronicznych z nauszników aktywnego ochronnika słuchu." Wpływ warunków użytkowania nauszników przeciwhałasowych na ich właściwości ochronne - badania wstępne "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 2/2001, str. 18-20 dr inż. Ewa Kotarbińska, mgr. inż. Janusz P. Mnich Centralny Instytut Ochrony Pracy Ustroje rezonatorowe obniżające hałas niskoczęstotliwościowy w kabinach przemysłowych "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 11/2000, str. 14-16 dr inż. ANNA KACZMARSKA, doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy prof. dr hab. inż. ZBIGNIEW ENGEL Akademia Górniczo-Hutnicza Ochrona przed dźwiękami o niskich częstotliwościach jest skomplikowana ze względu na znaczne długości fal (np. fala o częstotliwości 20 Hz ma długość 17 m), dla których tradycyjne ściany, przegrody, ekrany i pochłaniacze akustyczne są mało skuteczne. W niektórych przypadkach dźwięki niskoczęstotliwościowe są wzmacniane na skutek rezonansu pomieszczeń, elementów konstrukcyjnych budynków lub całych obiektów. Poziomy ciśnień akustycznych mogą wówczas przekraczać poziomy mierzone w pobliżu ich źródeł. Tak często dzieje się we wnętrzu przemysłowych kabin dźwiękoizolacyjnych. Na ogół w celu ograniczenia hałasu niskoczęstotliwościowego i infradźwiękowego wymagane jest każdorazowo indywidualne projektowanie zabezpieczeń po uprzedniej szczegółowej analizie widma hałasu. (...) Baza danych o materiałach, wyrobach i ustrojach przeznaczonych do ochrony przed hałasem i drganiami "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 6/2000, str. 1-5 mgr KAZIMIERZ CZYŻEWSKI, prof. dr hab. inż. JERZY SADOWSKI Instytut Techniki Budowlanej prof. dr hab. inż. ZBIGNIEW ENGEL Akademia Górniczo-Hutnicza Struktura bazy danych Struktura baz danych spełnia następujące warunki: - wiernie oddaje systematykę przyjętą dla prezentowanych wyrobów, materiałów i ustrojów, - zapewnia pełny opis prezentowanych materiałów, wyrobów i ustrojów, - umożliwia szybkie odnalezienie wyrobu, materiału i ustroju spełniającego zadane warunki, - pozwala na łatwe podzielenie bazy na poszczególne moduły grupowe lub ich zestawy, jak też ich integrację. Zgodnie z założeniami, przyjętymi na początku pracy, bazy danych zrealizowano w systemie INTERBASE v. 5.01, a oprogramowanie wykonano w technologii RAD wykorzystując system tworzenia aplikacji DELPHI 4.0 Professional. Ze względu na to, że dane są wprowadzane do bazy w sposób rozproszony przez trzy ośrodki badawcze (CIOP, AGH, ITB) zastosowano odrębne tablice danych o producentach wyrobów, materiałów i ustrojów dla każdego modułu danych (według systematyki podanej w BP nr 4/2000). Takie rozwiązanie ułatwia integrowanie danych poszczególnych modułów w jedną bazę. Grafika przedstawiająca materiał, wyrób, ustrój (szkic, schemat, fotografia), archiwizowana jest w odrębnych katalogach, zachowując w bazie jedynie powiązanie nazwą pliku z elementem opisywanym. Takie rozwiązanie zmniejsza wielkość pliku bazy danych i ułatwia utrzymanie bazy. (...) Baza danych o materiałach, wyrobach i ustrojach przeznaczonych do ochrony przed hałasem i drganiami "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 4/2000, str. 2-6 prof. dr hab. inż. JERZY SADOWSKI - Instytut Techniki Budowlanej prof. dr hab. inż. ZBIGNIEW ENGEL Akademia Górniczo-Hutnicza doc. dr inż. DANUTA AUGUSTYŃSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy mgr KAZIMIERZ CZYŻEWSKI Instytut Techniki Budowlanej Powszechnie wiadomo, że zanieczyszczenie środowiska w Polsce hałasem i drganiami wykazuje tendencję silnie rosnącą. Hałas i drgania stają się coraz bardziej uciążliwe a często nawet szkodliwe dla ludzi zarówno w środowisku pracy, jak też zamieszkania i wypoczynku. Najczęściej ludzie narażeni są na działanie hałasu i drgań przez wiele godzin w czasie doby, a więc w domu, w czasie jazdy do pracy i powrotu z niej, w pracy, w miejscach wypoczynku i rekreacji. W badaniach ankietowych hałas jawi się jako uciążliwość klasyfikowana na jednym z pierwszych miejsc. Skutki oddziaływania hałasu w przemyśle w postaci głuchoty zawodowej i upośledzenia słuchu plasują się na pierwszych miejscach chorób zawodowych. (...) Ochronniki słuchu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 1/2000, str. 30-31 dr inż. Ewa Kotarbińska mgr inż. Janusz P. Mnich Centralny Instytut Ochrony Pracy Czy nauszniki przeciwhałasowe zachowują swoje właściwości ochronne podczas eksploatacji? Według danych GUS, ponad 33% pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia szkodliwymi czynnikami środowiska pracy jest narażonych na hałas przekraczający wartości dopuszczalne. Aby zmniejszyć znaczną liczbę przypadków głuchoty zawodowej, pracodawcy zobowiązani są do ograniczania hałasu w miejscu pracy. Nie zawsze jednak podejmowane przez nich działania techniczne, mające na celu obniżenie hałasu na stanowisku pracy są wystarczająco skuteczne. Jeśli pomimo wszystko w dalszym ciągu na stanowisku pracy występują przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu, pracownicy są wyposażani w ochronniki słuchu stanowiące najprostsze i natychmiastowe zabezpieczenie narządu słuchu przed szkodliwym działaniem hałasu (Kodeks pracy art. 2376; Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, rozdz. 5; Dz.U. nr 129, póz. 844). Zazwyczaj pracodawca, który jest zobowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej o odpowiednich właściwościach ochronnych, nie jest w stanie ocenić, czy wcześniej magazynowane, następnie przez dłuższy czas stosowane przez pracownika (np. w zróżnicowanych warunkach klimatycznych) ochronniki słuchu nie utraciły wymaganych właściwości. (...) Źródła hałasu uderzeniowego w prasach "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 9/1999, str. 2-5 prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Engel dr inż. Jan Sikora mgr inż. Jadwiga Turkiewicz Akademia Górniczo-Hutnicza Istnieje wiele maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle (szczególnie w zakładach przemysłu ciężkiego i maszynowego), w których główną przyczyną emisji ponadnormatywnego hałasu na stanowiskach pracy są zjawiska uderzeniowe. W przypadku tych maszyn hałasy uderzeniowe (technologiczne) dominują nad hałasami mechanicznymi (własnymi) i pochodzącymi miedzy innymi od silników napędowych, przekładni zębatych, sprzęgieł itp. Hałasy uderzeniowe charakteryzują się bardzo wysokimi poziomami dźwięku A, co stanowi poważny problem w ochronie przeciwhałasowej stanowisk pracy. W wydziałach obróbki plastycznej na stanowiskach młotów spadowych i pneumatycznych, pras i gilotyn poziomy A hałasu wynoszą od 92 do 120 dB. Wysoki stopień zagrożenia na stanowiskach pracy stwarzają linie produkcyjne pras ciężkich (np. w zakładach motoryzacyjnych), gdzie operatorzy narażeni są na hałas o poziomie do 95 dB. Ręczne narzędzia pneumatyczne i udarowe stosowane w procesach nitowania czy korygowania odlewów emitują poziomy hałasu w granicach od 100 do 134 dB. Analiza publikacji poświęconych zagadnieniu powstawania hałasu uderzeniowego w przemyśle wykazuje, że brak jest ogólnej teorii promieniowania energii wibroakustycznej w procesie uderzenia. We wstępnej fazie znajdują się badania mające na celu wyjaśnienie fizykalnego mechanizmu generowania tej energii przez źródła uderzeniowe. Podstawowym zagadnieniem w określeniu hałasu emitowanego w procesie uderzenia jest problem sprzężenia między polem mechanicznym a polem akustycznym, czyli związków miedzy parametrami drgań powstałymi wskutek uderzenia a poziomem generowanego dźwięku przez drgający element. W ostatnim dwudziestoleciu pojawiło się wiele publikacji zarówno krajowych, jak i zagranicznych poświęconych pracom teoretycznym i eksperymentalnym, podejmującym próby opisu fizycznych podstaw generowania hałasu uderzeniowego oraz opracowania metod zmierzających do jego wyeliminowania. Nadal jednak ograniczenie hałasu uderzeniowego maszyn i urządzeń, między innymi pras mechanicznych, stanowi w większości przypadków poważny problem. Dlatego też w Katedrze Mechaniki i Wibroakustyki podjęto badania, których rezultatem będzie upowszechnienie w praktyce rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych ograniczających emisję hałasu uderzeniowego w prasach. (...) *) Praca wykonana w ramach Strategicznego Programu Rządowego pn. „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy" dofinansowanego przez Komitet Badań Naukowych w latach 1998-2001. Główny koordynator- Centralny Instytut Ochrony Pracy. Kabiny dla operatorów maszyn - skuteczna ochrona przed hałasem "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/1999, str. 6-10 dr inż. Anna Kaczmarska doc. dr inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy Jednym z bardziej skutecznych sposobów eliminacji zagrożenia hałasem i innymi czynnikami szkodliwymi w środowisku pracy jest automatyzacja procesów technologicznych w powiązaniu z dźwiekoizolacyjnymi kabinami sterowniczymi. Kabiny dźwiekoizolacyjne są to zazwyczaj wydzielone w hali produkcyjnej pomieszczenia o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Mogą one spełniać funkcje zarówno pomieszczeń cichych, które chronią przebywających w nich pracowników przed hałasem, jak i głośnych (z umieszczonymi wewnątrz źródłami hałasu), służących do obniżenia hałasu w hal, na zewnątrz kabiny. W przypadku pomieszczeń głośnych kabina praktycznie pełni funkcję obudowy dźwiekoizolacyjnej. Kabiny dźwiekoizolacyjne mogą pełnić funkcje: sterowni i dyspozytorni, pomieszczenia przeznaczonego dla dozoru technicznego lub pomieszczenia wypoczynkowego, usytuowanego w głośnych halach produkcyjnych. (...) Zintegrowane obudowy dźwiękochłonno-izolacyjne "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 3/1999, str. 2-8 prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Engel dr inż. Jan Sikora mgr inż. Jadwiga Turkiewicz Akademia Górniczo-Hutnicza W ograniczaniu nadmiernej hałaśliwości maszyn i urządzeń stosuje się cztery rodzaje obudów dźwiękochłonno-izolacyjnych: fragmentaryczne, częściowo zamknięte, całkowicie zamknięte i zintegrowane. Najczęściej stosowane są pierwsze trzy rodzaje obudów. Ich funkcja sprowadza się do ograniczenia hałasu emitowanego przez oryginalne korpusy maszyn i urządzeń, a także nie osłonięte węzły funkcjonalne maszyn. Obudowy takie stanowią więc w pewnym sensie drugi dodatkowy korpus maszyny. Najskuteczniejsze są obudowy całkowicie zamknięte, lecz można je stosować zasadniczo tylko wtedy, gdy maszyny nie wymagają bezpośredniej i ciągłej obsługi przez operatora. Najczęściej więc stosuje się całkowicie zamknięte obudowy agregatów pompowych, sprężarek, napędów maszyn itp. oraz w niektórych przypadkach maszyn realizujących procesy produkcyjne w sposób automatyczny (np. prasy automatyczne, automaty tokarskie). Obudowy te nie mają natomiast praktycznego zastosowania w ograniczaniu nadmiernej aktywności akustycznej takich maszyn, jak obrabiarki do metalu, obrabiarki do drewna, prasy, maszyny włókiennicze, kablowe czy obuwnicze. Tego typu maszyny mogą mieć (dotychczas rzadko stosowane) obudowy zintegrowane. Obudowy zintegrowane stanowią składową część korpusu hałaśliwej maszyny lub cały jej korpus odpowiednio opracowany pod względem akustycznym (zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian korpusu oryginalnego). Na ogół rolę obudowy zintegrowanej spełnia wykonana z uwzględnieniem wymagań przeciwhałasowych zamknięta konstrukcja, stanowiąca element korpusu maszyny, osłaniająca albo newralgiczny węzeł funkcjonalny (np. narzędzie, zespół narzędzi skrawających lub wykonujących inne czynności technologiczne) przed wpływem warunków zewnętrznych, albo samego operatora pod kątem bezpieczeństwa pracy. Ten element korpusu maszyny jest zazwyczaj otwierany, podnoszony lub rozsuwany (ręcznie lub automatycznie), co umożliwia szybki i prosty dostęp. Zasada rozwiązania zintegrowanej obudowy dźwiękochłonno-izolacyjnej stwarza możliwość dokonywania modyfikacji w rozwiązaniach konstrukcyjnych korpusów maszyn w celu zwiększenia ich izolacyjności akustycznej. Elementy obudów zintegrowanych mogą mieć więc zastosowanie w projektowaniu korpusów nowych maszyn, charakteryzujących się obniżoną, do obowiązujących norm, aktywnością akustyczną. (...)

HAŁAS - INFORMACJE O SPECJALISTYCZNYCH SERWISACH INTERNETOWYCH

Serwis internetowy wspomagający profilaktykę zagrożeń wibroakustycznych w środowisku pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2008, str. 18-22 mgr inż. Paweł Górski, dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono system wspomagania profilaktyki narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy oparty na serwisie internetowym umieszczonym pod adresem http://www.serwis.wypadek.pl. W serwisie tym zawarto zestaw poradników i materiałów informacyjnych profilowanych pod kątem działów gospodarki o wysokim ryzyku zawodowym, jak również użyteczne narzędzia, które mogą służyć jako pomoc w planowaniu działań profilaktycznych w zakładach pracy. Kształtowanie świadomości narażenia na hałas - interaktywne narzędzie internetowe "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 5/2007, str. 8-9 Etbin Tratnik Ministerstwo Pracy, Rodziny i Spraw Społecznych Republika Słowenii Ministerstwo Pracy, Rodziny i Spraw Społecznych Republiki Słowenii opracowało narzędzie, którego celem jest poszerzanie świadomości dotyczącej narażenia na hałas. Narzędzie jest przeznaczone dla niefachowców, osób nie posiadających większej wiedzy o hałasie. Tematy obejmują informacje o hałasie, zagrożeniach w miejscu pracy, definicje istotnych parametrów hałasu, dane dotyczące interaktywnego miernika hałasu itd. Spopularyzowanie tego narzędzia ma na celu zwiększenie zainteresowania społecznego problemem ograniczania hałasu. Do prezentacji wykorzystano postać mima, który ułatwia zrozumienie tej tematyki m.in. przez. powiązanie tekstów z czynnościami fizycznymi, motywowanie użytkowników do interpretowania tekstów, a wreszcie wzmacnia efekt przez przedstawienie hałasu za pomocą jego przeciwieństwa, a mianowicie "niemej prezentacji". Z opisanym narzędziem można zapoznać się pod adresem: http://et2005.mddsz.gov.si/ Serwis internetowy wspomagający profilaktykę skutków narażenia na hałas i drgania w środowisku pracy "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 10/2006, str. 2-5 mgr inż. Paweł Górski, dr inż. Grzegorz Makarewicz, dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono założenia systemu wspomagania profilaktyki narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy, którego głównym elementem będzie serwis internetowy. Uzasadniając podjęcie tego zagadnienia, przedstawiono dane statystyczne dotyczące zagrożeń hałasem i drganiami mechanicznymi w środowisku pracy oraz chorób zawodowych wynikających z narażenia na te czynniki. Przedstawione w artykule informacje o zawartości istniejących już witryn internetowych dotyczących hałasu i drgań mechanicznych oraz dane dotyczące wykorzystania przez pracowników zasobów Internetu zadecydowały o przyjęciu przedstawionej w artykule formy serwisu. Serwis internetowy poświęcony aktywnym metodom zwalczania hałasu "BEZPIECZEŃSTWO PRACY - nauka i praktyka" 7-8/2004, str. 26-27 mgr. inż. Paweł Górski, dr inż. Grzegorz Makarewicz, mgr. inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy W artykule przedstawiono opis serwisu internetowego (http://www.anc.pl/) dotyczącego aktywnych metod zwalczania hałasu. Serwis zawiera zarówno informacje teoretyczne jak i zastosowania praktyczne metod aktywnych. Przeznaczony jest dla szerokiego grona odbiorców zainteresowanych nowoczesnymi metodami zwalczania hałasu.